ARGIA.eus

Egin ARGIAkoa
Oparitu ARGIA
Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia
asteazkena 2025eko azaroaren 26an
Historia > Efemerideen kanala

Euskadiko Autonomia Estatutua onartu zuten Espainiako gorte errepublikanoek, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoarentzat

Duela
89
urte

1936ko urriaren 1ean,

Euskadiko Autonomia Estatutua onartu zuten Espainiako gorte errepublikanoek, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoarentzat. Ordurako Araba eta Gipuzkoa ia osoa frankisten esku eroriak ziren. Astebetera antolatu zuten bozketa, eta Fronte Popularreko alderdiek Agirreren aldeko botoa emango zutela adierazi zuten. Urriaren 7ko arratsaldean Gernikako Juntetxeko areto nagusian egin zuten botoen kontaketa, eta Jose Antonio Agirrek, botoen gehiengoarekin, lehendakari karguaren zina egin eta lehenbiziko Euzko Jaurlaritza osatu zuen. Egun berean, Francok bere lehen gobernua osatu zuen Salamancan.

Iturria:

Iturria: Mikel Errazkin Agirrezabala eta Juantxo Agirre Mauleon, 1936ko Gerra Euskal Herrian: historia eta memoria (UEU).

Egun hau historian
1931Emakumeek bozkatzeko eskubidea lortu zuten Hego Euskal Herrian, Espainiako Errepublikak hala onartu zuenean
1943Aliatuak Napolesen sartu ziren, langileek jadanik askatua zuten hirian
1972Dozena bat antimilitaristak kontzientzia-eragozleentzako gizarte-zerbitzu alternatiboa eratu zuten Zuberoan, Frantziako Gobernua desobedituta
2004Rodríguez Galindo guardia zibil torturatzailea espetxetik atera zuten 75 urteko zigorretik bost beteta
2011Amiantoak kutsatuta hil zen Luisa Soraluze, senarraren arropak garbitzeagatik
2017Independentzia erreferenduma egin zuten Katalunian, Estatuaren biolentziaren gainetik
Azoka

Urte hau historian: < >
Berrienetik Zaharrenetik

1936-01-20
50 egunez luzatuko zen greba orokorra abiatu zuten Sirian, Frantziaren okupazioaren aurka
1936-01-29
Firestone fabrika okupatu eta beso erorien greba hasi zuten langileek Ohion, AEBetan
1936-04-19
Arabiar Matxinada Handia hasi zuten palestinarrek, dominazio britainiarraren aurka
1936-05-23
Daniela Albizu jaio zen Urruñan, euskararen eta euskal kulturaren aldeko ekintzaile nekaezina
1936-05-28
35.000 langilek Parisko Renault lantegia okupatu zuten
1936-06-03
Txirrita bertsolaria hil zen, bertsolaritzako figura nabarmenetariko bat
1936-06-13
Besoa altxata keinu nazia egiteari uko egin zion August Landmesserrek, Hitler buru zuen ekitaldi batean
1936-06-28
AEBetako mugimendu anarkista gidatu zuen Berkman hil zen
1936-07-18
Estatu kolpe faxista eta hiru urteko gudaren hasiera Espainiako Estatuan
1936-07-19
Bartzelonan emakumeen kartzela bateko presoak askatu zituzten herritarrek
1936-07-20
Altsasu okupatu zuten frankistek, Nafarroan
1936-07-21
Felix Lasa atxilotu zuten erreketeek Iruñean, irratia entzuteagatik
1936-07-21
Marina Ginestà militante antifaxistari argazki ikonikoa atera zioten
1936-07-22
Hegazkin frankistek Otxandio ametrailatu eta bonbardatu zuten Santamañak ospatzen ari zirela
1936-07-24
Bartzelonatik atera zen Durrutik gidatutako zutabea faxisten esku zen Zaragozarantz
1936-07-26
Hegazkin errepublikar batek Loiolako kuartela bonbardatu zuen Donostian
1936-07-28
Antifaxisten garaipena Donostian: militar kolpistak errendiarazi zituzten Loiolako kuartelean
1936-08-03
Jesse Owens atleta beltzak urrezko domina lortu zuen Hitlerren Berlingo Joko Olinpikoetan
1936-08-08
Errepublikarrentzat armak lortzeko ezinbestekoa zen muga itxi zuen Frantziako Estatuak
1936-08-10
Camino Oskoz maistra iruindarra hil eta Urbasan amildegian behera jaurti zuten erreketeek
1936-08-11
Euskarazko liburuak erre zituzten frankistek Tolosako Plaza Zaharrean
1936-08-11
Errepublikaren aldeko hamahiru miliziano fusilatu zituzten Oiartzungo Pikoketan erreketeek
1936-08-13
Abiazio italiarrak Donostia bonbardatu zuen
1936-08-15
14 urteko Maravillas Lamberto hil zuten frankistek Larragan, taldean bortxatu ostean
1936-08-19
Irungo gudua fase erabakigarrian sartu zen
1936-08-19
Federico García Lorca olerkari granadarra fusilatu zuten frankistek
1936-08-23
52 preso errepublikar fusilatu zituzten frankistek Nafarroan, Cadreitako Valcalderan
1936-08-30
Juana Josefa Goñi eta bere sei seme-alaba Legarreko leizera jaurti zituzten, Gaztelun
1936-09-04
Irun ebakuatu zuten, tropa frankistak hiria hartzear zeudelako
1936-09-05
Robert Capak Miliziano baten heriotza argazkia egin zuen
1936-09-07
Tasmaniako azken tigrea edo otso marsupiala hil zen, Benjamin
1936-09-13
Elorrioko Felix Urtubi hegazkin pilotua hil zen, frankisten aeroplano bati propio jota
1936-09-13
Donostia hartu zuten frankistek
1936-09-18
Abiazio errepublikanoak Gasteizko lantegi eta artilleria kuartelak bonbardatu zituen
1936-09-21
Oñati, Elgoibar eta Zumaia frankisten eskuetan erori ziren, Gipuzkoan
1936-09-22
Bergara eta Deba erori ziren armada frankistaren eskuetan
1936-09-24
Eusko gudariak kantua abestu zuen lehen aldiz Euzko Gudarosteak
1936-09-25
Eusko Gudarostea osatu zuten armada frankistaren aurka borrokatzeko
1936-09-25
'Agur' hitza eta euskal kulturarekin loturiko edozein objektu debekatu zituen Lizarrako komandante militarrak
1936-09-26
Abiazio frankistak Bilbo bonbardatu zuen
1936-09-26
Frankistak sartu ziren Arrasaten
1936-09-27
Eibarko gudua hasi zen
1936-09-29
Lizarrako alkate abertzale Fortunato Agirre fusilatu zuten Taxoaren erreketeek
1936-10-01
Euskadiko Autonomia Estatutua onartu zuten Espainiako gorte errepublikanoek, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoarentzat
1936-10-02
Beren borondatearen kontra frankisten Sanjurjoren Tertzioan erreklutatutako ehunka ezkertiar espetxeratu zituzten Zaragozan
1936-10-06
Ondarroa hartu zuten frankistek eta frontea Elgeta-Eibarrekin lerroa osatuta egonkortu zen
1936-10-07
Lehenbiziko Euzko Jaurlaritza osatu zuten Gernikan
1936-10-15
Jose Ariztimuño Aitzol atxilotu zuten frankistek, ontziz Bilbora zihoala
1936-10-17
'Aitzol' fusilatu zuten frankistek, euskararen Pizkundean giltzarri izan zen militante abertzalea
1936-10-20
22 preso Ondarretako kartzelatik atera eta Hernaniko hilerriko horman fusilatu zituzten frankistek
1936-10-21
Amaia Aroma jaio zen Abadiñon, kontzertu batean jo zuen lehen emakume txistularia
1936-10-22
Bobby Seale jaio zen, Pantera Beltzen Alderdiaren sortzaileetako bat
1936-11-02
Errepublikarrentzat armaz beterik iritsi zen Bilboko portura lurrunontzi sobietar bat
1936-11-03
Iruñeko bi gazteri hamabi urteko kartzela zigorra ezarri zieten, soldadu bati deserta zezan aholkatu eta “abur” hitzarekin agurtzea egotzita
1936-11-13
Irlandar Brigadako 700 soldaduk frankistekin bat egin zuten
1936-11-15
Eusko Itsas Gudarostearen lehenbiziko borroka
1936-11-16
Wilhem Wakonigg espioi naziaren aurkako epaiketa hasi zuen Euzko Jaurlaritzak: fusilatu egingo zuten
1936-11-20
Buenaventura Durruti anarkista hil zen Madrilen
1936-12-05
Virgen del Carmen ontzi frankistaren eskifaia matxinatu eta ontzia Bilbora eraman arazi zuten
1936-12-20
Prim jeneral espainiarraren estatua eraitsi zuten Bartzelonan
1936-12-24
Euzko Gudarosteak eta erreketeek Eguberrietako su-etena adostu zuten Kalamuan, Elgoibarko frontean
1936-12-26
AEBetako 100 bat boluntario 1936ko Gerran faxismoaren aurka borrokatzeko itsasoratu ziren New Yorken

Hilabete honetako urteurrenak:
|
Berrienetik Zaharrenetik

Duela
15
urte
2010-10-22
Espainiako Poliziak hamabost gazte atxilotu zituen, Segi mugimenduko kide izatea egotzita
Duela
20
urte
2005-10-27
Istiluak hasi ziren Parisko aldirietan, Poliziarengandik ihesean ari ziren bi gazteren heriotzagatik
Duela
20
urte
2005-10-24
Rosa Parks hil zen, AEBetako beltzen eskubideen aldeko ekintzaile ikonikoa
Duela
25
urte
2000-10-26
Bolikostan matxinada izan zen eta Laurent Gbagbo antikolonialistak hartu zuen presidente kargua
Duela
25
urte
2000-10-14
Istiluak Baionan Miarritzeko Europar Batasunaren goi-bileraren azken egunean
Duela
25
urte
2000-10-13
Istiluak Angelun eta Baionan, Miarritzeko Europar Batasunaren goi-bileraren harira
Duela
25
urte
2000-10-05
Desobedientzia zibil baketsua sustatzen zuten zenbait kide atxilotu zituen Espainiako Poliziak
Duela
30
urte
1995-10-30
Quebecen independentziaren inguruko bigarren erreferenduma egin zuten
Duela
30
urte
1995-10-28
Hitz Egin jaialdi erraldoia ospatu zen Oiartzunen
Duela
35
urte
1990-10-26
60 eskalatzailek 36 gau eta egun luzatuko zen kanpaldia abiatu zuten Atxarteko harrobiko horman, plataforma batean zintzilik
Duela
35
urte
1990-10-25
Besòseko intifada hasi zen “Bartzelona markaren” aurka
Duela
40
urte
1985-10-27
Donostian Larratxoko auzokideek errepidean futbol partida jokatuz moztu zuten trafikoa, kirol azpiegiturak eskatzeko
Duela
40
urte
1985-10-25
Nafarroako Gobernuak euskara zonifikatzeko lege baztertzailea aurkeztu zuen publikoki
Duela
40
urte
1985-10-12
Pixa-zarraztaldia egin zuten Donostiako Gobernu Militarraren eraikinean soldaduskaren aurkako kontzientzia eragozleek
Duela
45
urte
1980-10-16
Jose Luis Sancha gaztea hil Barakaldon Espainiako Poliziak
Duela
50
urte
1975-10-30
Franco diktadorea osasun egoera larrian ospitaleratu zuten
Duela
50
urte
1975-10-24
Islandiako emakumeen grebak herrialdea gerarazi zuten
Duela
50
urte
1975-10-21
Javier Larrauri zauritu zuen Guardia Zibilak Legorretan Lan egiten zuen gasolindegian metrailatuta
Duela
50
urte
1975-10-18
Manuel López Treviño torturatzailea eta Zarauzko Guardia Zibilaren burua hil zuen ETA pm-k
Duela
50
urte
1975-10-08
Juan Paredes Manot Nazioarteko Brigada izeneko taldeak Parisko Espainiako enbaxadako agregatu militarraren aurkako atentatua egin zuen
Duela
50
urte
1975-10-05
Elkartasun martxa feminista antolatu zuten Hendaia eta Behobia artean, irailaren 27ko exekuzioak salatzeko
Duela
50
urte
1975-10-03
Guardia Zibilak Kepa Josu Etxandi hil zuen, 38 urteko zurgin luzaidearra
Duela
55
urte
1970-10-24
Allende izendatu zuten Txileko presidente, ezkerreko koalizioak hauteskundeak irabazi ostean
Duela
55
urte
1970-10-19
Erbesteko Eusko Jaurlaritzak greba orokorrera deitu zituen herritarrak, Burgosko Auziaren aurka
Duela
60
urte
1965-10-28
Protesta artean, Galesen Llyn Celyn urtegia inauguratu zuen Liverpoolgo Udalak
Duela
60
urte
1965-10-23
Guraso euskaltzale batzuek 36ko Gerra osteko lehen ikastola sortu zuen Iruñeko Alde Zaharrean
Duela
85
urte
1940-10-23
Hitler eta Franco Euskal Herrian bildu ziren, Hendaiako tren geltokian
Duela
85
urte
1940-10-15
Kataluniako presidente Companys fusilatu zuten frankistek Montjuïceko gazteluan
Duela
100
urte
1925-10-13
Euskarazko eskola-liburuak debekatu zituen Primo de Rivera diktadoreak
Duela
105
urte
1920-10-06
Grebara jo zuten Azkoitiko abarka fabriketako langileek
Duela
120
urte
1905-10-26
Petrogradoko sobieta eratu zuten langileek Errusian
Duela
120
urte
1905-10-22
250 pertsona hil zituen Txileko Poliziak, haragiari jarritako zergaren aurkako manifestazioari tiroka
Duela
200
urte
1825-10-11
Fermin Mundaka jaio zen Bermeon, esklabo-trafikatzaile eta pirata euskalduna
Duela
410
urte
1615-10-17
Islandian Martin Villafranca kapitain euskalduna eta bere 31 gizonak hil zituzten
Kalean da Larrun #312 zenbakia
El Salvador-eko egoerari buruzko aldizkari monografikoa
Maria Ortegaren eskutik, El Salvador herrialdean bizi duten egoera konplexuan sakontzeko aukera izango dugu.
Etxean jaso nahi dut