Juan Bautista Busca Pretto (1839-1902) 1859an etorri zen Gipuzkoako Goierri eskualdera Italiako Piemontetik, trenbidearen eraikuntzan lan egitera, eta akordeoi bat ekarri zuen soinean. Gaur arte bederen, bere izenez ezagutzen dugun Euskal Herriko lehenengo akordeoilaria da. Artikulu honetan hobeto ezagutuko dugu gizon handi hau, zeina ez zen soilik nabarmendu akordeoiaren aitzindari izateagatik, baizik eta baita bere bizitzako beste hainbat alderdi esanguratsurengatik ere.

XVII. mendera arte, Ingalaterrako epaileek hainbat koloretako jantziak erabili ohi zituzten, modaren edo apetaren arabera: gorriak, moreak, berdeak, beltzak…

Krimea, 1855 inguruan. Anna Moiseevna Rozenstejn –gerora Anna Kulishova izenez ezaguna– jaio zen, merkatari judutar familia aberats batean. Turinen tesia prestatzen ari zela sukar puerperalaren jatorri bakterianoa frogatu zuen. Anna Kulishovaren aurkikuntzak bizia salbatu zien milioika emakumeri. 16 edo 17 urte zituela Zuricheko unibertsitatean eman zuen izena, filosofia ikasteko, baina egoera politikoak Errusiara itzultzera behartu zuen.

Gerla horren hiru lekuko gomitatzen ditugu aurten : Piarres Aintziart, Xipri Arbelbide eta J Louis Davant. Hiruak ezagunak dira, besteak beste, beren lekukotza idatzietan emana baitute, gogoeten bidez, poesiaz edo bizitako-fikzionatuetan. Hiruek aitortzen dute, mina eztitzeko, beltzuria tripatik jaliarazteko dutela idatzi. Aldi huntan, ahoz ekarriko daukute beren lekukotza, eta lagunduko gaituzte Aljeriakoa bere historian kokatzera, kolonisaziotik askapen gerlaraino, eta beren bizipen eta... [+]

Eñaut Etxamendiren hitzaldia Donapaleuko 2020ko Otsail Ostegunen zikloaren barruan.

Etxamendik ez du euskara hizkuntza isolatu gisa ikusten, nahiz eta usu hurbileko hizkuntzekin deus ikustekorik ez duela erraten den. Mintzaldian linguistek baliatzen dituzten lan moldeak, berak erabiltzen dituenak edota atera izan dituen ondorioen berri emanen du xeheki.

Euskal Herrian bertakotzat dugun baratzegintza eredua produktu historiko modernoa da guztiz. Oraintxe landatuak izango dituzten Ezpeletako, Ibarrako eta Gernikako piperrak; Tolosako babarrunak; Arabako patata; edo Duzunaritzeko arto gorria; guztiak dira 1492tik Amerikako jatorrizko herriak arpilatzearen emaitza, globalizazioaren lehen ondorioa agian.

Londres, 1940ko irailaren 7a. Luftwaffe aireko indar alemaniarrak hiria eraso zuen eta, hala, Blitz delakoa abiatu zen, Bigarren Mundu Gerran alemaniarrek Britainia Handiko helburu zibilen aurka egindako aireko eraso sorta. Hiriburua jarraian 57 gauez bonbardatu zuen Luftwaffek.

2011n Glacier Archeology Program ekimeneko lantaldeak 1.700 urteko tunika aurkitu zuen Norvegian, Lendbreen glaziarraren inguruetan.

Oroimena berreskuratu eta gordetzeko ekimena abiatu du Izabako Kurruskla elkarteak. Etxeetan mende askotan ezkutatuta egon izan diren paperak astindu dituzte bizilagunek, herriko ondare dokumental eta grafikoa aberastu asmoz.

75 urte dira Austriako Mauthausen kontzentrazio esparrua askatu zutela. Bigarren Mundu Gerran zeregin beldurgarria izan zuen: presoa akitu arte hiltzea. Euskal herritar gehien bildu zuen nazien esparrua izan zen eta hara joandako hirutik bakarrak baizik ez zuen bizirik ateratzea lortu: Marcelino Bilbao izan zen horietako bat.  Hau da zoritxarreko historia baten ahazturiko kapitulua, euskal deportazioarena.