Ezkaba mendian espetxe bihurturiko San Kristobal gotorlekuan, 2.500 preso pilatu zituzten frankistek baldintza penagarritan, Hainbat presok antolatuta, 1938ko maiatzaren 22an 795 lagunek hanka egin zuten, Europan inoiz izandako ihesaldi handienean. Haietatik 206 mendian hil zituzten eta gainerako guztiak kartzelara itzularazi, zigor oso gogorrekin. Hiru presok baino ez zuten lortu Pirinioetako muga gurutzatzea.

Hezurren Memoria sailaren baitan egin du Hamaika TB-k Ezkabako ihesaren inguruko erreportaje hau. Europan inoiz izandako preso ihesaldirik handiena gertatu zen Ezkabako San Cristobal gotorlekuan 1938ko maiatzaren 22an. Ehunka presok egin zuten ihes eta geroko pertsona ehizean 206 lagun akabatu zituzten. Frankismoak ezarri zuen ixiltasunaren ondorioz urte askotan ezezaguna izan da herritar askorentzat gertaera hau, baina azken aldian egindako ahaleginari esker pertsona batzuen gorpuzkiak agertu... [+]

Nafarroako Memoria Historikoaren Tokien Erregistroan inskribatuko dute, aitortza berezia eta babes araubidea aplikatuko zaio baita tokiaren onura publikoaren eta interes sozialaren deklarazioa ere.

Azken hamarkadan euskeraren jatorriaren ikerketan inoiz baino emaitza gehiago ematen ari direlakoan gaude: artikuluak, liburuak, eztabaidak… Adibidez, Pariseko unibertsitate batek Hector Iglesiasen Iruña-Veleiari buruzko liburua argitaratu du. Edo L’Harmattan argitaletxe famatuak Eñaut Etxamendi, Dominique eta Fina Davant eta Roger Courtoisen L´Origine de la lengua basque liburua plazaratu du. Argitaletxe horrek liburu bat argitaratzea tesi bat egitea... [+]

1938ko maiatzaren 22an 800 presok baino gehiagok hartu zuten parte. Omenaldia egin die beste urte batez Txinparta elkarteak. Ehunka lagun bildu dira egia, justizia eta erreparazioa eskatuz. 

Francoren diktadurarekin amaitzea posible zela erakutsi zuen lehen mugarria izan zen Burgoseko Prozesua. 1970eko gerra kontseilu hartan, epaile izatetik epaitua izatera igaro zen erregimena. Baina hor gertatutakoa ulertzeko, gutxienez urtebete atzera egin beharra dago: 1969ko polizia-sarekada, tortura eta erbesteratze masiboetan baitauka jatorria. Urte beroa bizitu zuten orain 50 urte Euskal Herrian.

1952an Ann Odell neskato ingelesaren eskolan jostailu handiak eramatea debekatu zuten, soilik eskuan sartzen zitzaizkien jostailuak eramateko baimena zuten haurrek. Annen aita, Jack Odell ingeniaria zen (argazkian) eta metalezko kotxe txiki bat egin zion alabari.

Finisterre, Galizia, 1919ko maiatzaren 6a. Alexandre Campos Ramirez poeta, asmatzaile eta editore anarkista jaio zen; jaioterria zela-eta Alejandro Finisterre (galegoz, Alexandre Fisterra) esango zioten.

Ospakizun garaiak bizi ditugu. Efemeride loriatsuen bostehungarren, hirurehungarren  urteurrenak Espainiako historia ofizialean. Nafarroako erresuma Gaztelakoak konkistatuta (Espainiaren batasuna eta sorrera), Mundu Berria deskubrituta, lehenengo mundu bira eginda, Espainiako Indar Armatuei aintza eta loria eman zizkioten euskal marinel eta militar garrantzitsuen jaiotza... Testuinguru horretan parte hartu dute espainiar armadako buruek erakunde ofizial zein pribatuek antolatutako hitzaldi... [+]

Gladys Gogoan ekimenak, Kalapie elkarteak eta Eguzkik bizikleta martxa egingo dute Donostian ekainaren 1ean, militante ekologista hil zutela 40 urte betetzen direnean. Horrez gain, egitarau zabala antolatu dute, Donostian, Iruñean eta Tuteran.