Ekainaren 9an Auzoko egitasmoaren jaia ospatu zuten Aretxabaletan. Euskara erdigunean jarrita, hainbat hizkuntza eta kultura ezagutzeko aukera izan zuten. Aniztasunetik, euskara komunikazio eta kohesio hizkuntza izan dadin lanean diharduen egitasmoa da Auzoko. 2019ko jaiaren bideo laburpena da hau.

Euskara, galiziera edo katalana baina hobeto baloratuko dira korearra, kroaziera edo errusiera Espainiako Justizia Ministerioak onartu berri duen oposaketa-lehiaketetarako sistema berriaren arabera.

50 urte betetzen ari da aurten Seaska, Ipar Euskal Herriko ikastolen federazioa. Duela 50 urte, ama bat, Argitxu Noblia, eta behar zen garaian behar zen lekuan gertatu zen irakasle bat, Libe Goñi, elkartu zituen zoriak. Lehen ikastolaren hazia erein zuten, oraingo mugimendua abiarazi.

Iker Galartzak dio “lehenengo euskal zirku ibiltaria” dela. Lehenengo karpa euskaraz, alegia. Argi baitu Gure Zirkua baino lehen, zirkuan ibili direla eta badirela euskaldunak lanean. Haiei errespetua zor zaiela uste du. Bidaia erromantikoa, eta apustua, 2018ko udan hasi zen. Arrakasta izan zuenez, bigarren udari heldu diote.

2011n ikuspegi binarioan (gizonak eta emakumeak) oinarritutako izendegia argitaratu zuen Euskaltzaindiak. Generorik ez duten euskarazko ehunka izenei izaera aldarazi eta ordutik familia askoren buruhauste eta oztopo bilakatu da sailkapen hori. Kritika andana jaso ostean, Euskaltzaindiak izen mistoei atea ireki die. Momentuz, 4.730 izenetatik 445 genero markarik gabekoen zerrendan agertzen dira.

´Euskaltzaletasuna eta Feminismoa: zer ikasi, hura elikatu´ goiburupean, bost saioko ikastaroa antolatu dute elkarlanean UEUk, Gabriel Aresti Euskaltegiak, Bilboko Kafe Antzokiak eta Jakin aldizkariak. Amelia Barquín Lopez kulturartekotasunean aditua eta HUHEZIko irakaslea izan zen hizlarietako bat.

Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako izendegi geografikoa jarri du martxan Eusko Jaurlaritzako Kultura sailak. Toponimo ofizialak eta Euskaltzaindiaren arabera lehenetsitakoak daude bertan.

Sare sozialetan zabaldutako bideoan ikus daitekeenez, medikugai batek kritika gogorrak egin dizkio EHUri, batik bat medikuntza euskaraz egiteko oztopoengatik. Medikuak ez dira izan bakarrak halako kritikak egiten, Odontologia, Fisioterapia eta Erizaintzakoek ere euskara lehen lerrora ekarri dute.

Euskaraz egiteagatik belauniko eta liburuak eskuetan, euskaraz egiteagatik ikasgelako azken mahaira, euskaraz egiteagatik: “aldeano burro!”... Zigorra, mespretxua, debekua. Eskolan, eta kalean, eta lantokian... Hizkuntza zapaldua izan da mendeetan, baita azken hamarkadetan ere. Euskal Herrian Euskaraz mugimenduak “Egia, Aitortza eta Erreparazioa euskaldunontzat” manifestua argitaratu du. Ale xumea, apenas landu eta ezagutarazi den errepresioaren memoria osatzeko.