Presio herritarra egin eta gaia Udalera eramateko asmoz, sinadura bilketa abiatu dute interneten, 1936ko Espainiako Gerra Zibilaren ondorioz Espainia plaza izena hartu zuenak jatorrizko izena berreskuratu dezan: Plaza Berria.

Nafarroako hegoaldeko Cortesen, beste herri askotan bezalaxe, sarraskia eragin zuten faxistek. Hilketa haiek familia asko erabat txikitu zuten eta senitartekoek pairatu behar izan zituzten mota guztietako bidegabekeriek belaunaldi oso bat gogor markatu zuten. Hezurren Memoria saioan landu dute gaia.

"Hitzetatik ekintzetara" igarotzea exijitu die Memoria Gara ekimenak instituzio publikoei. Zaramagako San Frantzizko elizan Giza Eskubideen eta Memoriaren zentroa eraikitzeko neurriak hartzea eskatu dute Katedral Berriaren aurrean prestatu duten "M3 PHOTO" erakusketaren harira egin duten agerraldian (abenduak 14). Otsailean proiektuan sakontzeko jardunaldiak egingo dituzte.

Igande honetan inauguratu zuten Nafarroako Elo herrian 1936ko uztaila eta azaroa bitartean falangistek eta erreketeek fusilatu zituzten 106 pertsona oroitzen dituen parkea. Eloko Teileriako hilobi komuna dago bertan, 36ko Gerrako Nafarroako hobirik handiena.

Gaurko egunez, 1986ko abenduaren 13an, larunbata zen, Iparretarrak erakunde armatuko militante Maddi Hegi eta Gabi Mouescak Pau-eko espetxetik ihes egin zuten. Espetxe aldaketa bat irudikatuz, hainbat ekintzaileren plana ongi atera eta espetxeko ate nagusitik atera ziren.

Duela 50 urte lehen euskal abadeak sartu zituzten Zamorako apaiz-kartzelan, frankismoaren errepresioa salatzeagatik. Apaiz kartzela filmak historia hura gogoratu eta belaunaldi berriei helarazi nahi die.

Jose Luis Otxoa Iturrarte, Sarriako gasolindegiko langilea, 1980ko abenduaren 9an hil zen auto batek harrapatu ostean. Lekukoen arabera kalez jantzitako poliziak ziren kotxeko gidariak.

Zuloak ezagutzen ez dugunaren leihoa izan daitezke. Ohartzen bagara zuloek izugarrizko misterioa sortarazten digute. Zulo bat ikusten dugunean, beti behatu nahi dugu barruan zer dagoen ikusteko, eta barrukoa ikusten ez denean, eskura daukagun zerbait botatzen saiatzen gara sakontasuna neurtzeko asmoz.

Abenduaren 1ean, duela 35 urte, Euskaldunako langileen emazteek 24 orduko itxialdia egin zuten. Itzaleko borroka horren lekuko da Nosotras las mujeres de Euskalduna dokumentala. Euskaldunako beharginek egunak zeramatzaten poliziari ahal zuten guztiarekin aurre egiten –tiragomak sinbolo bihurtu ziren–. Bestaldean, tankeak eta benetako su-balak. Espainiako polizia iritsi zen egunero 400 ke-pote eta 1.000 gomazko pilota jaurtitzera.

Igande (24) eguerdian Mikel Zabalza oroitzeko ekitaldia egin dute Orbaizetako Olan, Guardia Civilak atxilotu, erahil eta desagerrarazi zuenetik 34 urte bete diren honetan.