Abuztuan berrehun urte izango dira Jose Mari Iparragirre, lehen euskal kantautorea jaio zenetik. Hara non diran abestiaren lerroaren kontura zenbat eztabaida txotxolo:

Hendaian nago txoraturikan
zabal-zabalik begiak.
Hara España, lur hoberikan
ez da Europa guzian…

Iparragirrek, ez ezpaina eta ez gaztaina, España kantatu nahi zuen. Hitzak ez zion aho patsik uzten egungo euskaldun askori bezala. Oso esanahi desberdinak zituelako Iparragirreren garaietan eta... [+]

Gaur, otsailak 6, hasiko da Donapaleun Amikuzeko Otsail Ostegunak hitzaldi zikloa, Zabalik elkarteak 1997tik antolatzen duena. 2020ko edizioan jorratuko dituzte Aljeriako gerra, sorginkeria auziak, euskararen antzinako ahaideak eta euskaldunen komunitateak hizkuntza zapalkuntzagatik jasandako sufrikarioak. Hitzaldiak Donapaleun herri elkargoak duen gelan (Auzitegi karrikan) ilunabarreko 20:30tatik aurrera izango dira.

Astelehenean emango diete hasiera Memoria Gara elkarteak antolatutako jardunaldiei. Bertan Zaramagako Asisko San Frantzizko elizak hartuko duen memoria eta giza eskubideen gunearen nolakotasunaz hausnartuko dute hamabost adituren eskutik.

1980ko otsailaren 1ean ETAk jauzi militarra eman zuen Ispasterren konboi armatu bati eraso egin eta sei Guardia Zibil hilaz. Atentatuan ETAren bi ekintzaile ere hil ziren, eta hurrengo egunean Batallón Vasco-Españolek beste bi euskal herritar hil zituen. Espainiako Gobernuak jeneral bat jarri zuen EAEn ordezkari. Garai politiko erabakigarriak ziren trantsizioaren eta prozesu autonomikoaren egonkortzerako.

Batallon Vasco Español talde paramilitar espainiarrak 1980. urteko otsailaren 1ean Yolanda Gonzalez deustuarra bahitu eta erail zuen Madrilen. Erailketaren 40. urteurrenean Deustuibarrako Auzo Elkarteak, Bekoerri Kultur Elkarteak eta Bizinahi Auzo guneak omenaldia antolatu dute urtarrilaren 31n, ostirala, Deustuko Erriberan.

Auschwitz-Birkenau (Polonia), 1945eko urtarrilaren 27a. Armada Gorria kontzentrazio esparrura iritsi zen. Inguruan soldadu alemaniarrik ez zebilela egiaztatu ondoren, usteltzen ari ziren 600 bat gorpu topatu zituzten. Eta arantzadun alanbrearen atzean bizirik zeuden preso batzuk ere ikusi zituzten.

Euskararekin, kulturarekin eta herrigintzarekin engaiatuta bizi da Ruben Sánchez, serio bezain umoretsu. Iragan irailean Hondarrak argitaratu du Txalaparta argitaletxearekin, bere lehendabiziko eleberria. Garazi Arrula editoreak eta Amaia Apaulaza zuzentzaileak lagundu diote bereziki prozesuan, eta pozik dago emaitzarekin. Nobelaren hari muturrei egin diegu tira kuttuna duen Hala Bedi tabernan, kuttuna duen Arabar Errioxako ardo batekin.

Eskuin muturreko gazte talde batek 1993ko apirilaren 11n labankadaka hil zuen Guillem Agulló gazte antifaxista, Montanejosen (Valentzia). Gurasoen borroka abiapuntu hartuta, Agullóren memoria aldarrikatzen duen filma estreinatuko du 2020an La Lluita Continua egitasmoak. Duela 26 urte eta erdi semea lapurtu zioten Carme Salvador, Agullóren ama, ekarri dugu Argi Kontrara.

Memoria Gara eta Martxoak 3 elkarteek antolatu dituzte tailerrak, Gasteizko San Frantzisko elizarako memoria proiektua “behetik gora” zehaztu asmoz. Munduko beste herrialde batzuetako espazioak aztertuko dituzte eredu posible bezala.