Ahaztuen Oroimena elkarteak memoriaren ibilbide bat osatu du Markina-Xemeingo Iturreta auzoan, Baldaburu inguruan geratzen diren 1936ko Gerrako bunker eta azpiegiturak ezagutzeko. Ekaineko hurrengo asteetan ‘Burdin Hesi Txikia’ ere deituriko bigarren guda-lerro hori induskatuko dute EHUko arkeologo eta ikasleekin batera.

Ingalaterra iparraldean, Scarborough hirian, arkeologoek villa erromatar berezia aurkitu dute.

Bretainia mendebaldea, duela 3.900-3.650 urte. Brontze Aro hasieran Finisterre inguruan bizi ziren gizakiek hainbat lerro, zirkulu eta irudi grabatu zituzten bi metro luze eta metro eta erdi zabal den lauza batean. Harri grabatua, egun Saint-Bélec lauza esaten zaiona,  hilobi batean ehortzi zuten gero.

Orain dela 3.400 urte inguru eraikitako hiri baten arrastoak aurkitu ditu arkeologo talde batek Luxorren, Egipton, Nilo ibaiaren ertzetako batean. Amenhotep III faraoiaren garaiko hiria da (k.a. 1390-1352), haren semeak, Akenaton faraoiak hiriburu berri bat sortzeko atzean utzi zuena. Aurkikuntzak haustura politiko horren arrazoiak azaltzen eta orduko jende arruntaren eguneroko bizitza ezagutzen lagun dezakeela uste du Maria Luz Mangadok (Iruñea, 1967).

XX. mende hasieran Palma Mallorcakoan historiaurreko zeremonia gune ikusgarria zegoen: Son Oms. 1971n suntsitu zuten azken arrastoa.

Harria harriaren kontra. Urtero, Barrikako jaietan, San Joan bezperako sua pizten du Iñaki Libano algortarrak, orain 100.000 urte inguruan bizi ziren neanderthalek egiten ei zuten modu berberean. Arkeologo amateurra da Libano, baina eskarmentu handikoa, garai guztietako aztarnategi ugaritan jardun baitu azken 40 urteotan. Bidean, momenturen batean, arkeologia esperimentalarekin egin zuen topo. Teoria ulertzeko, praktika ikasi.

Neandertalek egungo gizakiaren entzumen gaitasun bera zutela erakutsi du Atapuercako aztarnetegiari loturiko nazioarteko ikerketa talde batek froga paleontologikoen bidez. Horrek hitz egiteko gaitasuna emango lieke ikerkearen arabera eta ondorioztatuko luke gure espeziea ez dela izan bat eta bakarra ahalmen hori izan duena.

Cementos Portland Valderribas enpresak 100.000 metro kubo material eraman nahi du harrobi zaharrera. Lurra Nafarroa elkartearen ustez, ordea, 1940an harrobiko leherketek agerian utzitako  historiaurreko aztarnak ezin izango dira berreskuratu, plana aurrera ateraz gero.

Erdi edo Goi Paleolitokoak izan daitezkeen silex-zatiak aurkitu dituzte Sopelako arkeologo bik Bareñoko lursailean, joan den uda amaieran azaleko azterketa bat egin ondoren. Bertan, supermerkatu bat egitea aurreikusita dago, baina aurkikuntza horren ondorioz lanotarako lizentzia-obra suspenditu da, behin-behinean, aurkikuntzaren inguruko txosten bat aurkeztu arte, Sopelako udal-iturriek jakinarazi dutenez.

Soriako (Espainia) Tierras Altas eskualdean eginiko indusketetan topatutako I. eta II. mendeetako hilarrietan antzinako euskarazko zenbait izen daude. Hilarrietako batzuk ikusgai daude Bergarako Laboratorium museoan, urtarrilaren 24a arte. Gainera, Eduardo Alfaro ikertzaile eta komisarioak hitzaldia emango du urtarrilaren 22an.