Donostiako Giza Eskubideen Zinemaldian  aurkeztu dute Apaiz Kartzela, diktadura garaian Zamoran giltzapetutako abade antifrankisten borroka kontatzen duena.

Giza eskubideen aldeko elkarteak eta frankismoaren biktimak Nazio Batuen Erakundearengana zuzendu dira, salatzeko Espainiako Estatua oraindik inpunitateak jarraitzen duela eta ikerketa judizialik ez dela egin 1936ko eta horren osteko diktadurako krimenak argitu eta erreparatzeko.

1976ko martxoaren 3a langileek, Gasteizko herriak, eta euskal herritarrek oro har, inoiz ahaztuko ez duten eguna izan zen. Bost langile hil, beste ehunka zauritu eta ordezkari asko atxilotu zituzten.

1976ko martxoaren 3a langileek, Gasteizko herriak, eta euskal herritarrek oro har, inoiz ahaztuko ez duten eguna izan zen. Bost langile hil, beste ehunka zauritu eta ordezkari asko atxilotu zituzten.

Azken bost urteotan egindako ikerketan 1936-1945 urteen artean Gipuzkoan, Bizkaian eta Araban hildako 20.970 pertsona bildu dituzte datu-basean, horien artean bertakoak izan baina beste lekuren batean hildakoak ere. Horietatik 698 oraindik identifikatu gabe daude. Izaera zabalagoa duen ikerketa-lan baten lehen zatia da hau.

Pertsonen salerosketan edo kolonizatutako herrien ondasunen arpilatzean nabarmendu zen "gure" historiako pertsonaia asko. "Aurkitzaile", "abenturazale", "hiri sortzaile" eta "enpresa-gizon" haien izenez eta gorputzez josia dugu Euskal Herriko espazio publikoa. Haien ondare ideologikoari gorazarre egin eta esklabotzari, kolonialismoari eta inperialismoari esker "Lehen Mundua" garela oroitarazten digute. Artikulu honen egile eta... [+]

97 urte ditu. Espainiako gerra zibila baino lehen, Agirre lehendakariaren mitina Bermeon. Gero, gerra. Suzko bonbak eta mortero eta metraileta hotsa. Erbesteratzea. Donibane Garaziko gotorlekuko gerrako haurren egonaldia. Itzulera. Propaganda garraioa Donibane Lohizunetik Bilbora. Jende garraioa Beratik Larrunera. Durangotik Galdakaora bitarteko margotzea. Abertzale gogorra Elezkano.

1950eko hamarkadan  Markina-Xemein eta inguruko herrietan alemaniarrak ikustea ohikoa zen. Tartean zen Otto Skorzeny SS-etako komandante eta ingeniari ezaguna, Hitlerrentzat operazio bereziak egindakoa. Bere bizitzaz egindako film eta ikerketetan oharkabean igaro da Euskal Herriarekin zuen lotura. Zer egiten zuen hemen? Iheslari naziek beren eskarmentua erabili zuten Esperanza y Cía arma-lantegiaren eta beste enpresa batzuen bidez negozioak egiten jarraitzeko.

Rodolfo Martín Villa (Santa María del Páramo, León, 1934), poliziak Euskal Herriko historia hurbilean egindako sarraski odoltsuenen arduradun politikoa da, 70eko hamarkadan ministro izan zen garaian. Frankismoaren Krimenen Aurkako Argentinako Kereilan inputatua, biktimen elkarteek auzipetua izatea eskatzen dute. Bere itzalak eta eragin politikoak baina, gaur arte iraun du, eta horri esker bizi da inpunitate osoz, enpresa handietako administrazio kontseiluen abaroan.

1970eko abenduaren 3tik 9ra Burgosko gobernu militarreko justizia aretoan hamasei euskal herritar epaitu zituzten. Akusatuen aulkian eseri zuten Antton Karrera. Tribunal militarrak abenduaren 28an jakinarazi zuen epaia: kartzela zigorrez gainera, heriotza zigor bana ezarri zien hiru auzipeturi eta bina heriotza zigor beste hiruri. Tartean, Jokin Gorostidi tolosarrari.