ARGIA.eus

Egin ARGIAkoa
Oparitu ARGIA
Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia
osteguna 2024ko maiatzaren 16an
Historia > Efemerideen kanala

Matxitxako itsas-gudua izan zen armada frankistaren eta gudarien artean

Duela
87
urte

1937ko martxoaren 05an,

Matxitxako lurmuturreko itsas-gudua izan zen armada frankistaren eta gudarien artean. Eusko Jaurlaritzarentzat arma kargamentua zekarren Galdames ontzia eskoltatzen ari ziren Gipuzkoa, Bizkaia, Nabarra eta Donostia armatutako arrantzontziei eraso egin zien frankisten Canarias gurutzontziak. Borroka gogorrena Nabarrak izan zuen, urperatu arte egin baitzuten borroka. Gudari batzuek, Ambrosio Sarasola lehen ofizialak kasu, nahiago izan zuten borrokan segi eta ontziarekin urperatu. Bizirik atzemandakoei indultua eman zieten erakutsitako ausardiagatik.

Egun hau historian
1906Filipinetako Mairuen Matxinadan AEBetako armadak sarraskia eragin zuen
1922Prostituta talde batek matxinada hasi zuen etxejabeen aurka Mexikoko Veracruz hirian
1943Turingo Fiat automobilgintza plantan greba hasi zuten milaka langilek, gerran zen Mussoliniren erregimena kolpatuz
1960Ernesto Che Guevararen argazki ikonikoa egin zuen Alberto Kordak

Urte hau historian: < >
Berrienetik Zaharrenetik

1937-01-01
Euskarazko historiako lehen egunkaria argitaratzen hasi ziren: Eguna
1937-01-02
Zaraitzuko ibarrean gutun bidezko korrespondentzia zibilari zentsura ezartzeko eskaera egin zuten
1937-01-04
Bilbo bonbardatu zuten hegazkin alemaniarrek eta bost pertsona hil
1937-01-05
Jostunen sindikatuko bost emakume hil zituzten falangistek Mallorcan
1937-01-06
Abraham Lincoln Batailoi Internazionalista osatu zuten AEBetan, Espainiako Estatura faxismoaren aurka borrokara joateko
1937-01-08
AEBetako Kongresuak Espainiako gudara materiala saltzea debekatu zuen
1937-02-07
Malaga-Almeria errepideko sarraskiaren bigarren eguna, 'Desbandá' izenez ere ezaguna
1937-02-11
AEBetako Flint hiriko General Motors autoen fabrikan beso erorien greba amaitu zen, langileen garaipenarekin
1937-02-17
Guda-trofeo gisa eramandako misil bat lehertu zen Bilboko Gazteria Komunista eta Sozialisten Batasunaren egoitzan
1937-02-19
Bi gazte eritrear Italiak Etiopian inposatutako Rodolfo Graziani erregeordea hiltzen saiatu ziren
1937-02-23
Kandido Saseta Eusko Gudarosteko komandante burua hil zuten frankistek Asturiasen, dozenaka gudarirekin batera
1937-03-05
Matxitxako itsas-gudua izan zen armada frankistaren eta gudarien artean
1937-03-21
Puerto Ricon hemeretzi independentista hil zituen AEBetako Poliziak manifestazio bati tiro eginda
1937-03-31
Azazetako sarraskia eragin zuten frankistek, Araban egin zuten handiena
1937-03-31
Elorrio eta Durango bonbardatu zituzten, frankisten aginduz
1937-04-04
Otxandio tropa frankisten eskuetan erori zen
1937-04-06
Abadiñoko Saibigain mendian borroka latzak hasi ziren Eusko Gudarostearen eta armada frankistaren artean
1937-04-06
Francoren gobernuak Bilboren itsas blokeoa iragarri zuen
1937-04-07
Donostian euskara eta katalan asko entzuten zela salatu zuen Falangeren Unidad egunkariak
1937-04-09
Tropa frankistek Bilbo bonbardatu zuten
1937-04-23
Eibar bonbardatu zuen abiazio frankistak
1937-04-26
Hegazkin faxistek Gernika bonbardatu zuten Francoren aginduz eta 2.000 pertsona inguru hil zituzten
1937-05-04
Euskararen aurkako ortografia arauak inposatu zituzten Hego Euskal Herrian
1937-05-04
Kurduen aurka Dersimgo sarraskia abiatu zuen armada turkiarrak
1937-05-21
Habana ontzia atera zen Santurtzitik Erresuma Batura 3.868 haur errefuxiaturekin
1937-05-21
'Habana' ontzia atera zen Santurtzitik gerratik ihesi zihoazen 3.840 euskal haurrekin Erresuma Batura
1937-05-29
Euskaraz hitz egitea debekatua zegoela jakinarazi zuten Donostiako agintari frankistek
1937-05-31
Ertzaintzak eta Eusko Itsas Gudarosteak Espainiako bi ontzi konfiskatu zituzten
1937-06-13
Euskal agintariak Bilboko ebakuazioa prestatzen hasi ziren
1937-06-14
Mungia hartu zuten tropa frankistek, hilabete eta erdiz erasoan aritu ostean
1937-06-19
Bilbo frankisten eskuetan erori zen eta errepresio gordina hasi zen
1937-06-25
‘Lauaxeta’ fusilatu zuten frankistek
1937-07-08
Erresuma Batuak gerra-legea ezarri eta 13.000 soldadu bidali zituen Palestinara
1937-07-10
Lehen euskal haur erbesteratuak Galesera iritsi ziren
1937-07-12
'Guernica' margolana jendaurrean erakutsi zuten lehenengoz, Parisen
1937-07-30
Donostiako Gobernu Zibilak isuna jarri zion Joaquim Rivera enpresariari “katalan dialektoz” hitz egiteagatik
1937-08-05
Juana Mir kazetari iruindarra fusilatu zuten frankistek, prentsan idazten zuen emakume bakanetakoa
1937-08-13
Tutera bonbardatu zuten hiru hegazkin errepublikarrek
1937-10-15
Frankistek hamalau euskal preso fusilatu zituzten El Duesoko espetxean, Santoñan
1937-10-28
42 eusko gudari fusilatu zituzten tropa frankistek Santoñan
1937-11-19
Sevillan esklabo lanak egitera bidalitako 57 euskal preso errepublikar hil ziren tren istripuan
1937-12-13
Nanking hiriko sarraskia abiatu zuen Japoniako armadak Txinan
1937-12-13
Garrote bidez exekutatu zuten frankistek Pedro Garmendia trapagarandarra
1937-12-15
Teruelgo Gudua hasi zen, 36ko Gerrako handienetakoa

Hilabete honetako urteurrenak:
|
Berrienetik Zaharrenetik

Duela
5
urte
2019-03-15
Klimaren aldeko Fridays for future mugimenduak nazioarte mailako lehen greba egin zuen
Duela
20
urte
2004-03-13
Angel Berrueta okina hil zuten Iruñean Espainiako polizia batek eta bere semeak
Duela
20
urte
2004-03-11
Madrilen atentatuak egin zituen Al Qaedak
Duela
25
urte
1999-03-24
NATOk Jugoslaviaren aurkako bonbardaketak hasi zituen
Duela
25
urte
1999-03-20
Jose Luis Geresta ETAko kidearen gorpua aurkitu zuten Errenteriako baserri bateko sagarrondo baten azpian
Duela
35
urte
1989-03-26
Eskalatzaile talde batek plataforma ezarri zuen Irurtzungo Bi Haizpe harkaitzetan Leitzarango autobidea eraikitzearen aurka
Duela
35
urte
1989-03-24
Exxon Valdez petroliontziaren hondamendia gertatu zen Alaskan
Duela
35
urte
1989-03-16
Portugaleten emakume bati eskuineko hankan GAL siglak markatu zizkioten
Duela
40
urte
1984-03-23
GALek Xabier Perez de Arenaza errefuxiatu arrasatearra hil zuen tiroz Biarritzen
Duela
40
urte
1984-03-22
Pasai Donibanen, Komando Autonomo Antikapitalistetako bost kideren aurkako segada
Duela
40
urte
1984-03-06
Erresuma Batuko meatzarien greba historikoa hasi zen Tatcherren aurka
Duela
40
urte
1984-03-01
Iparretarrak taldeko kide Didier Lafitte hil zuen Frantziako Poliziak Baionan
Duela
45
urte
1979-03-28
Three Miles Island-eko istripu nuklearra gertatu zen AEBetan
Duela
45
urte
1979-03-03
Soriako kartzelan zeuden 23 euskal presok zainak moztu zituzten
Duela
50
urte
1974-03-23
Pinocheten erregimeneko hegazkinen motorra konpontzeari uko egin zioten Eskoziako Rolls Royce-eko langileek
Duela
50
urte
1974-03-02
Salvador Puig Antich exekutatu zuen erregimen frankistak
Duela
60
urte
1964-03-30
Aberri Eguna ospatu zuten Gernikan, 1936az geroztik Hegoaldean egindako lehena
Duela
65
urte
1959-03-10
300.000 tibetarrek Dalai Lamaren jauregia inguratu zuten, Txinako armadak hura atxilotzea saihesteko
Duela
70
urte
1954-03-09
Bobby Sands jaio zen Belfasteko familia katoliko batean
Duela
70
urte
1954-03-01
AEBen proba nuklearrak 23 marinel japoniar harrapatu zituen Bikini atoloian
Duela
75
urte
1949-03-30
Islandia NATOn sartzearen aurkako protestaren ostean, istiluak Reykjaviken
Duela
75
urte
1949-03-07
Jose Migel Beñaran Ordeñana Argala jaio zen Arrigorriagan
Duela
80
urte
1944-03-27
Angelu eta Miarritze bonbardatu zituzten hegazkin estatubatuarrek
Duela
80
urte
1944-03-25
76 presok ihes egin zuten nazien Stalag Luft III gerra-presoen kanpalekutik
Duela
80
urte
1944-03-23
Italiako partisano antifaxistek nazien aurkako erasoa jo zuten Erroman
Duela
85
urte
1939-03-28
Iruñeko Euskal Jai frontoia kartzela bihurtu zuten frankistek
Duela
85
urte
1939-03-16
Euskaraz idaztea debekatu zuten Hego Euskal Herrian
Duela
105
urte
1919-03-04
Kinmel Parkeko Matxinada hasi zen Galesko Abergele herrian
Duela
120
urte
1904-03-06
Jose Antonio Agirre jaio zen, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako lehen lehendakaria
Duela
125
urte
1899-03-06
Aspirina erregistratu zuen Bayern konpainia farmazeutikoak
Duela
145
urte
1879-03-14
Albert Einstein jaio zen, historiako zientzialaririk garrantzitsuenetakoa
Duela
155
urte
1869-03-24
Zeelanda Berrian maoriek britainiarren aurka egindako altxamendua amaitu zen
Duela
165
urte
1859-03-19
Josefa Ignacia Albisu Aranburu Joxpinaxi pilotaria jaio zen Lazkaon
Duela
180
urte
1844-03-10
Pablo Sarasate musikari iruindarra jaio zen
Duela
190
urte
1834-03-29
Zumalakarregiren armadak tropa liberalak garaitu zituen Nafarroan, Abartzuza eta Muro artean
Duela
230
urte
1794-03-13
Bi itsasuar gillotinatu zituzten, Frantziako Armadatik desertatu nahi zutenei laguntzea egotzita
Duela
230
urte
1794-03-03
Lapurtarren Deportazioa agindu zuen Parisek
Duela
570
urte
1454-03-09
Amerika kontinenteari bere izena jarriko zioten esploratzaile italiarra jaio zen: Ameriko Vespuzio