ARGIA.eus

Egin ARGIAkoa
Oparitu ARGIA
Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia
asteazkena 2025eko azaroaren 26an
Historia > Efemerideen kanala

Dalit Panterak mugimendua sortu zuten Indian, AEBetako Pantera Beltzak inspirazio hartuta

Duela
53
urte

1972ko maiatzaren 29an,

Dalit Panterak mugimendua sortu zuten Indian, AEBetako Pantera Beltzak inspirazio hartuta. Kasta sistemak zekarren zapalkuntzaren aurka borrokatzeko antolatu ziren Mumbai hirian. Dalit hitzak "zapalduak" esan nahi du sanskritoz eta "ukiezinak" eta antzeko kontzeptuak alboratzen lagundu zien kasta baxuenetako herritarrei. Egoera muturrekoa zen, kasta baxuenetako emakumeak kalean biluzik ibilarazten baitzituzten askotan eta muturreko bortizkeria jasaten zuten. Dokumentatuta dago, behin begiak atera zizkiotela gizon dalita bati, kasta baxukoa izateagatik. Mugimendu honek komunitatea ahaldundu zuen eta protesten, literaturaren eta aktibismo politikoaren bidez, gizarteari kritika sakona egin zioten marxismoaren ideiak uztartuta. Oihartzun handia izan zuen Indiako gizarte aldaketan.

Iturria:

Iturria: Harish S. Wankhede, From Panthers to Political Dalits: Revisiting the Legacy of Dalit Panthers in India.

Egun hau historian
1937Euskaraz hitz egitea debekatua zegoela jakinarazi zuten Donostiako agintari frankistek
1938Lizarran frankisten festa batean Casimira Andiarenak “Behera armak!” oihukatu zuen eta zortzi urteko espetxe zigorra jarri zioten
1941Disney estudioetan greba hasi zuten, sindikatzeagatik hamasei animatzaile kaleratu zituztelako
1988Guardia zibilek taberna bateko jabe eta bezeroak jazarri zituzten Lasarte-Orian
1997Donibane-Lohitzunen eraikitzen ari ziren McDonalds-en aurka lehergailua jarri zuen IK-k
2016Donostian eraiki asmo zuten erraustegiaren aurkako kanpaldia abiatu zuten Gipuzkoa Zutik lelopean
Azoka

Urte hau historian: < >
Berrienetik Zaharrenetik

1972-01-30
'Bloody Sunday' edo Igande Odoltsua Irlanda iparraldeko Derry hirian
1972-02-20
Juan José Munduate langilea hil zen, Indautxuko komisaldegiko torturen ondorioz
1972-02-28
Angela Davisen aurkako epaiketa hasi zen AEBetan
1972-03-03
Italiako Brigada Gorriek ordubetez bahitu zuten Sit-Siemenseko zuzendaria
1972-03-15
Jon Ugutz Goikoetxea 'Txapela' etakidea hil zuten, Guardia Zibilarengandik ihesi ari zela
1972-03-25
Kixki, Mixki eta Kaxkamelonek lehen emanaldia egin zuten Donostiako Kresala elkartean
1972-04-01
Internazional Situazionista mugimendua disolbatu zuten
1972-04-02
Irlandako gaelikoz mintzo den Raidió na Gaeltachta irrati publikoa abian
1972-05-06
Zeanuriko abadeari 150.000 pezetako isuna jarri zioten hildako frankisten omenezko oroitarria kentzeagatik
1972-05-29
Dalit Panterak mugimendua sortu zuten Indian, AEBetako Pantera Beltzak inspirazio hartuta
1972-07-07
IRAren ordezkaritza sekretuan bildu zen Londresen Ipar Irlandako Estatu Idazkaritzarekin
1972-07-08
Mossadek Ghassan Kanafani hil zuen Beiruten, politikan engaiatutako idazle ezaguna
1972-07-25
Tuskegeeko esperimentuaren berri eman zuen AEBtako 'Washington Star' egunkariak
1972-09-02
Guardia Zibilak Lekeition Mikel Martinez de Murgia eta Joxe Benito etakideak hil zituen operazio erraldoian
1972-09-05
Municheko Joko Olinpikoetan bahitutako hamaika atleta israeldar hil zituen 'Irail beltza' talde palestinarrak
1972-09-20
Jon Andoni Aranguren 'Iharra' ETAko kidea hil zuen Guardia Zibilak Urdazubin, bizkarretik metrailetaz tiro eginda
1972-10-01
Dozena bat antimilitaristak kontzientzia-eragozleentzako gizarte-zerbitzu alternatiboa eratu zuten Zuberoan, Frantziako Gobernua desobedituta
1972-10-11
Abortatzea egotzita 16 urteko neska baten aurkako epaiketa hasi zen Frantzian
1972-10-14
Biarritzen bere buruari su eman zion N’Guyen Van Dong-ek euskal errefuxiatuei elkartasuna adierazteko
1972-10-22
Vancouverreko mugimendu feministek SORWUC sindikatua eratu zuten Kanadan
1972-10-29
IRAko zazpi presok ihes egin zuten presondegitik, Irlandako Errepublikan
1972-11-01
'Wimmen’s Comix' argitaratzen hasi ziren, lehen komiki-aldizkari feminista
1972-11-03
Amerikar Indiarren Mugimenduak okupatu egin zuen Indiarren Gaietarako gobernuaren bulegoa
1972-12-16
Wiriyamu-ko sarraskia eragin zuten soldadu portugaldarrek Mozambiken zibilen aurka

Hilabete honetako urteurrenak:
|
Berrienetik Zaharrenetik

Duela
5
urte
2020-05-25
George Floyd afroamerikarra itota hil zuen AEBetako poliziak, eta eztanda soziala eragin
Duela
5
urte
2020-05-11
Patxi Ruiz euskal presoak gose eta egarri greba hasi zuen
Duela
5
urte
2020-05-09
Donostiako erraustegi ondoko Arkaitzerrekako ehunka arrain hilda agertu ziren
Duela
10
urte
2015-05-17
Herri harresia egin zuten ehunka lagunek Gasteizen, atxilotu nahi zituzten hiru gazterekin elkartasunez
Duela
15
urte
2010-05-31
Israelgo armadak eraso egin zion Gazara laguntza humanitarioa zeraman 'Askatasunaren ontzidia'-ri
Duela
25
urte
2000-05-31
'Gran Hermano' telebista saioan sartu zen euskal presoen aldeko ekintzaile bat
Duela
25
urte
2000-05-27
Istiluak Bartzelonan, Espainiako armadaren desfilearen aurkako protestetan
Duela
25
urte
2000-05-26
Presoen bizi baldintzak salatzeko dozena bat ekimen egin zituzten Demoetako 62 kidek
Duela
30
urte
1995-05-25
Negu Gorriak taldea zigortu zuten Galindori 15 milioi pezeta ordaintzera
Duela
35
urte
1990-05-17
Homosexualitatea gaixotasunen zerrendatik ezabatu zuen Osasunaren Mundu Erakundeak
Duela
40
urte
1985-05-31
Kortatu eta Barricada taldeek kontzertua eman zuten Donostiako Martuteneko espetxean
Duela
40
urte
1985-05-30
Donostiako Aitor Ikastola metrailatu zuen eskuin muturrak
Duela
40
urte
1985-05-16
Lehen aldiz Gipuzkoan guardia zibil baten aurkako epaiketa, pertsona bat hiltzea egotzita
Duela
40
urte
1985-05-13
Ekintzaile beltzei helikoptero batetik bonba jaurti eta hamaika lagun hil zituen AEBetan Poliziak
Duela
45
urte
1980-05-27
Mikel Arrizurieta artzain uztegiarra hil zen Lizarragan, Espainiako armadaren obus bat lehertuta
Duela
45
urte
1980-05-24
Bretainiako Plogoff-en 150.000 lagunek ospatu zuten zentral nuklearraren aurkako borroka irabazi zutela
Duela
45
urte
1980-05-21
Pac-Man bideojokoa kaleratu zuten Japonian
Duela
45
urte
1980-05-18
Hego Koreako diktaduraren aurkako Gwangjuko matxinada hasi zuten ikasle eta langileek
Duela
45
urte
1980-05-14
Martin Zabaleta hernaniarra Everesteko gailurrera iritsi zen, Pasang Temba sherparekin
Duela
45
urte
1980-05-08
Mari Jose Bravo gaztea bortxatu eta hil zuen Donostian Batallón Vasco Españolek
Duela
45
urte
1980-05-03
Hilerri nuklearra egin nahi zuten lursaila okupatu zuen Alemaniako mugimendu antinuklearrak
Duela
50
urte
1975-05-27
Bi turista alemaniarren autoa tirokatu zuen Donostian Espainiako Poliziak
Duela
50
urte
1975-05-24
Guardia Zibilak Koldo Arriola gaztea hil zuen Ondarroako kuartelean
Duela
50
urte
1975-05-14
Lau hildako Gernikan Guardia Zibilak ETAko bi kide gordeta zeuden etxearen aurka eginiko segadan
Duela
55
urte
1970-05-14
Berlinen Andreas Baader presoa espetxetik askatu eta RAF hiri-gerrilla taldea sortu zuten
Duela
55
urte
1970-05-04
Lau ikasle hil zituen AEBtako Guardia Nazionalak, Vietnamgo gudaren aurkako protestari tiroka
Duela
60
urte
1965-05-01
Langileen manifestazioak gogor zapaldu zituen Poliziak Bilbon, Donostian eta Portugaleten
Duela
60
urte
1965-05-01
Langileen manifestazioak zapaldu zituen Espainiako Poliziak Bilbon, Donostian eta Portugaleten
Duela
65
urte
1960-05-20
Manifestazio erraldoia Japonian, AEBen tropak uhartean kokatzearen aurka
Duela
75
urte
1950-05-15
Greba orokorra hasi zuten Nairobin, garai hartan britainiarren kolonia zen Kenyan
Duela
80
urte
1945-05-23
Zianuroa irentsita bere buruaz beste egin zuen Himmler agintari naziak, atxilotuta zegoela
Duela
80
urte
1945-05-16
Frantziarrek Aljerian Setif eta Guelman-go sarraskiak abiatu zituzten
Duela
80
urte
1945-05-08
Ihesean zihoan nazien hegazkin bat Kontxako hondartzan lurreratu zen, Donostian
Duela
80
urte
1945-05-08
Nazien porrotarekin, Bigarren Mundu Gerra amaitu zen Europan
Duela
80
urte
1945-05-08
Naziek ezkutuan zuten artelan bildumarik handiena topatu zuten Austrian, gatz-meategi batean
Duela
80
urte
1945-05-05
Mauthauseneko nazien kontzentrazio esparrua askatu zuten tropa aliatuek
Duela
80
urte
1945-05-03
Britainiarrek nazien milaka biktima zeramatzaten ontziak bonbardatu eta urperatu zituzten Baltikoan
Duela
85
urte
1940-05-24
Tropa alemaniarrek erasoaldia eten zuten Dunkerque inguruetan, Frantzia iparraldean
Duela
85
urte
1940-05-22
Agirre lehendakaria naziengandik ihesi hasi zen
Duela
85
urte
1940-05-14
Emma Goldman hil zen, anarkista eta emakumeen emantzipazioaren aldeko ekintzailea
Duela
90
urte
1935-05-21
Jamaikako Falmouth hiriko portuko langileek greba hasi zuten eta protestak herrialde osora zabaldu ziren
Duela
100
urte
1925-05-19
Malcolm X jaio zen Nebraskan, AEBetan
Duela
115
urte
1910-05-19
Monika Lekunberri Uriona jaio zen Galdakaon
Duela
120
urte
1905-05-26
Barakaldoko maizterren protestetan parte hartu zuten herritar ugari atxilotu zituzten
Duela
120
urte
1905-05-22
Greba orokorra egin zuten Barakaldon familia bat etxetik bota zutela salatzeko
Duela
120
urte
1905-05-16
Etxegabetze bat galarazi zuten ehunka herritarrek Barakaldon epaitegiko ordezkariei harrika
Duela
130
urte
1895-05-19
José Martí olerkari eta iraultzaile kubatarra hil zen
Duela
135
urte
1890-05-13
Bizkaiko meatzariek greba historikoa hasi zuten
Duela
255
urte
1770-05-10
"Gaztelania ez beste hizkuntza guztiak desagerrarazteko" agindu zuen Espainiako Carlos III.a Borboikoak
Duela
415
urte
1610-05-06
Hondarribian lau emakume deserriratu zituzten sorginkeria egotzita
Kalean da Larrun #312 zenbakia
El Salvador-eko egoerari buruzko aldizkari monografikoa
Maria Ortegaren eskutik, El Salvador herrialdean bizi duten egoera konplexuan sakontzeko aukera izango dugu.
Etxean jaso nahi dut