ARGIA.eus

Egin ARGIAkoa
Oparitu ARGIA
Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia
igandea 2025eko irailaren 28an
Historia > Efemerideen kanala

Pedro de Rada nafarra torturatuta hil zuten gaztelarrek

Duela
513
urte

1512ko azaroaren 18an,

Pedro de Rada nafarra torturatuta hil zuten gaztelarrek, konkista garaian. Nafarroako errege-erreginen alde Murillo el Frutoko altxamenduaren buru izana zen De Rada. Atxilotu eta heriotzara zigortu zuten. Tortura potroan hainbat orduz izugarrizko oinazea eragin ostean, hezurrak beren lekuetik atera eta gorputza desartikulatuta hil zuten. Albako dukearen Gaztelako armadak Erribera kontrolpean zuenetik, Nafarroako koroaren aldeko kideak desterratu, torturatu eta hil zituzten. Inkisizioa ere, garai hartan sartu zuten espainiarrek Nafarroan.

Iturria:

Joseba Asiron eta Martin Altzueta, 50 fechas clave de la conquista de Navarra (1512-1525). (Txalaparta).

Egun hau historian
1920Abortua despenalizatu zuten Sobietar Batasunean, munduko lehen herrialdea
1922Agustín Gómez jaio zen Errenterian, sobietar selekzioan jokatzera helduko zen futbolaria eta ekintzaile antifaxista
1949Nigerian 21 meatzari grebalariri eta inguruan zeuden pertsonei tiro egin zieten Britainia Handiko gobernuaren jabetza zen Enugu ikatz meategian
1984Aizkora batekin hautestontzi bat txikitu zuen Kanaky uharteko Eloi Machoro buruzagi independentistak
1999Iñigo Egiluz kooperante bilbotarra hil zuten Kolonbiako paramilitarrek

Urte hau historian: < >
Berrienetik Zaharrenetik

1512-05-28
Gaztelako Fernando II.ak Nafarroa konkistatzeko laguntza eskatu zien Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako Ahaide Nagusiei
1512-06-12
Armada nafarreko Pedro mariskalak eta Mauleko Ladron beaumontarrak kontaktuak hasi zituzten, Gaztelaren inbasioa ekiditen saiatzeko
1512-07-12
Albako Dukeak alardea agindu zuen Gasteizen, Nafarroako Erresuma erasotzeko prest zeuden milaka soldadurekin
1512-07-21
Nafarroaren inbasioa hasi zuen Gaztelak, Albako dukea Ziordia eta Goizuetatik sartu zenean
1512-07-24
Iruñeak armada gaztelarraren aurrean kapitulatu zuen
1512-07-25
Iruñea suntsitzeko gaztelarren mehatxuaren aurrean, hiria entregatu zieten alkateak eta zenbait zinegotzik
1512-08-04
Albako dukeak Nafarroako erresuma okupatua zeukan, Gaztelako koroaren izenean
1512-08-22
Lizarra erori zen Gaztelako armadarentzat eta errepresioa hasi zen
1512-08-30
Cristobal de Villalba militar gaztelarrak sarraskia egin zuen obeditzen ez zuten nafarren aurka, Nafarroako Erresumaren konkistan
1512-09-09
Tutera Gaztelako Armadaren aitzinean errenditu zen
1512-09-10
Nafarroa Beherea inbaditu zuen Gaztelako armadak
1512-09-24
Donibane Garaziko gaztelua setiatzen ziharduen gaztelarren soldadu unitate bat matxinatu egin zen euren aginte militarraren aurka
1512-10-09
Gaztelako soldaduek Lizarrako harresiak asaltoz gainditu zituzten berriro
1512-10-21
Monjolose herri baxenafarra erre zuten soldadu gaztelarrek
1512-11-04
Iruñeko murruen kanpoaldean borroka hasi zen Nafarroako armadaren eta okupatzaile gaztelarraren artean
1512-11-05
Nafarroako armadak Iruñea inguratu eta murruei eraso egin zien, konkistatzaile gaztelarrak kanporatu asmoz
1512-11-18
Pedro de Rada nafarra torturatuta hil zuten gaztelarrek
1512-11-27
Iruñeko murruen aurkako bigarren erasoa abiatu zuen Nafarroako armadak, barnean gaztelarrak gotortuta zirela
1512-12-07
Nafarren armadari eraso egin zion Gaztelaren aldeko gipuzkoar talde batek Belaten, hamabi kanoi eskuratuz

Hilabete honetako urteurrenak:
|
Berrienetik Zaharrenetik

Duela
15
urte
2010-11-10
Gdeim Izik kanpaleku desobedientea abiatu zuten 20.000 sahararrek
Duela
20
urte
2005-11-04
Nadia Anjuman 25 urteko idazle afganistandarra hil zuen bere senarrak
Duela
25
urte
2000-11-01
Mikel Zuluaga atxilotu zuen Espaniako Poliziak, desobedientzia zibila sustatzeagatik
Duela
30
urte
1995-11-10
Nigeriako Sani Abacha diktadoreak Ogoni herriko bederatzi pertsona urkatu zituen
Duela
35
urte
1990-11-14
Hiru egunez luzatuko ziren istiluak hasi ziren Berlinen, 1.500 polizia hamahiru eraikin okupatu hustera joatean
Duela
40
urte
1985-11-28
Shell petrolio konpainiak klima aldaketaz egin berri zuen txostena ezkutatzea erabaki zuen
Duela
40
urte
1985-11-26
Guardia Zibilak Mikel Zabalza orbaizetarra atxilotu zuen Altzan
Duela
40
urte
1985-11-26
Guardia Zibilak Mikel Zabalza orbaizetarra atxilotu zuen Altzan
Duela
40
urte
1985-11-22
Zarauzko bidesaria blokeatu zuen EHEk, ordainagiriak euskaraz exijitzeko
Duela
40
urte
1985-11-15
Kortatuk bere lehen lan luzea kaleratu zuen Soñua disketxearekin
Duela
40
urte
1985-11-03
Jaurlaritzak "bortizkeriaren kausak eta jatorriak" aztertzeko kontratatutako taldeko kideak nor ziren argitaratu zuen ARGIAk
Duela
45
urte
1980-11-29
Lehendabiziko Korrika abiatu zen Oñatitik 'Zuk ere esan bai euskarari' lelopean
Duela
45
urte
1980-11-13
Joakin Antimasbere hernaniarra hil zuen Batallón Vasco Españolek Urnietan
Duela
45
urte
1980-11-07
Emakumez osatutako ETAko komando batek Usparicha ginekologoaren txaletean bonba bat leherrarazi zuen
Duela
50
urte
1975-11-25
Angel Esparza dimarra hil zuen Guardia Zibilak, Franco hil osteko lehen heriotza
Duela
50
urte
1975-11-25
Kondor Plana sinatu zuten sekretupean Hego Amerikako hainbat herrialdek, ezkerreko mugimenduak jazartzeko
Duela
50
urte
1975-11-22
Juan Carlos Borboikoa izendatu zuten errege Espainiako Gorte frankistek
Duela
50
urte
1975-11-20
Franco diktadorearen heriotzaren berri eman zuten
Duela
50
urte
1975-11-20
Francisco Franco diktadorea hil zela jakinarazi zuten
Duela
50
urte
1975-11-11
Angolak independentzia lortu zuen azkenean Portugalengandik
Duela
50
urte
1975-11-06
Mendebaldeko Sahara okupatzeko martxa abiatu zuten ehunka milaka marokoarrek
Duela
50
urte
1975-11-05
Carlota operazioa hasi zuen Kubak, Angolara laguntza militarra bidaltzeko
Duela
50
urte
1975-11-04
Ultraeskuindarrek Jon Paredes Manot Txiki-ren familiari eraso egin zioten Zarautzen
Duela
55
urte
1970-11-26
AEBetako Thanksgiving Eguna ‘Natibo Amerikarren Dolu Egun Nazionala’ izendatu zuten
Duela
60
urte
1965-11-02
Norman Morrison bakezaleak bere buruaz beste egin zuen Vietnamgo gerraren aurka, AEBetako Pentagonoaren aurrean
Duela
65
urte
1960-11-29
Euskarazko sermoi eta abestiekin meza egin zuten Bilboko Agustindar Amen komentuan
Duela
65
urte
1960-11-25
Santo Domingon Trujillo diktadorearen aurkako ekintzaile Minerva, Maria Teresa eta Patricia Mirabal ahizpak hil zituzten
Duela
65
urte
1960-11-03
Pozoituta hil zuten Kamerungo lider antikoloniala Genevan: Felix-Roland Moumié
Duela
80
urte
1945-11-23
Adela Ibabe jaio zen Aramaion, Arrasateko ikastolaren sortzailea
Duela
90
urte
1935-11-10
“Nahiago Espainia gorria, Espainia zatitua baino”, esaldi ezaguna bota zuen Calvo Sotelok Donostian
Duela
105
urte
1920-11-18
Abortua despenalizatu zuten Sobietar Batasunean, munduko lehen herrialdea
Duela
110
urte
1915-11-04
Jean Hiriart-Urruti hil zen Hazparnen, lehen euskal kazetarietako bat
Duela
120
urte
1905-11-28
Sinn Féin alderdia sortu zuten Dublinen
Duela
195
urte
1830-11-28
Klementzia Richard ikerlaria jaio zen Larraiñen, Bonaparteren euskalkien maparen egilea?
Duela
415
urte
1610-11-08
Zugarramurdiko sei pertsona erre zituen bizirik inkisizioak Logroñon
Duela
415
urte
1610-11-07
Zugarramurdiko 40 pertsona epaitu zituzten sorginkeria egotzita Logroñoko inkisizioaren auzitegian
Duela
430
urte
1595-11-08
Nafarroan Intzako sorgin-ehizan salatutako pertsona guztiak absolbitu zituzten, bat izan ezik
Duela
450
urte
1575-11-28
Garrotez exekutatu zituzten Miguel Zubiri eta Maria Johan Iruñean, sorginkeria egotzita
Duela
3180
urte
K.a. 1155-11-14
Dokumentatuta dagoen lehen greba egin zuten Egipton
Bi haur Palestinako banderarekin
Aste honetan zenbaki berezia: Genozidioa gelditzeko, Israeli boikot
Herrien arteko elkartasunari gure aletxoa jarri nahi izan diogu. Euskal Herritik, euskaraz, herrien munduaren alde. Geldigaitza dirudien basakeriaren aurrean, duela bi urte bezala, ahotsa altxatzeko beharra sentitu dugu.
Etxean jaso nahi dut