Napoleonen tropek suntsitutako herriak gogoratzeko oroitarria jarriko dute Saran
XIX. mende hasierako gatazka inperialistan frantziar tropek Ipar Euskal Herriko herri ugaritan egindako sarraskiak gogoan izango dituzte apirilaren 22an, Sarako Suharriaga parkean.
Oroitarri baten bidez gogoratu nahi dute 1813 eta 1814 urteen artean Napoleon Bonarparte frantziar enperadoreak agindutako tropek, Ingalaterrako gudarostearen bultzadaz gibelera zihoazela egindako arpilatzeak.
Ekimena Lapurdi 1609 elkartearen eta Sarako Herriko Etxearen elkarlanari esker atera da aurrera eta oroitarriaren inaugurazioa apirilaren 22an izango da, 12:30ean, Sarako Idazleen Biltzarraren 36. edizioko egitarauaren barruan. Ekitaldian Euskal Herriko hainbat herriko auzapezak izango direla jakinarazi dute antolatzaileek, eta besteak beste bertsolariak, dantzariak eta kantariak arituko dira.
1813ko ekainaren 21ean Gasteizko gudaldian Wellingtonen tropek Napoleonen armada desegin zutenez geroztik, Pirinioak gurutzatu eta atzerako bidean soldaduek herri ugaritan arpilatzeak egin zituzten, hala nola Lekornen, Senperen, Donibane Garazin, Arrangoitzen, Uztaritzen, Ezpeletan, Bastidan zein Amikuzeko herrietan. Saran bertan, 167 etxetik 23 etxe eta 4 borda erre zituzten, beste 35 etxetan kabalak lapurtu zituzten eta 105 etxetan altzariak suntsitu. Beste toki batzuetan derrigor atzeman zituzten itzainak eta soldadutarako jendea.
Datu horiek guztiak oroitarriaren ondoan paratutako informazio panelean egongo dira agerian, Europako inperioen arteko gatazkaren erdian euskal herritar xumeek jasandako kalteen erakusgarri. Gudu eta sarraskitze horiek elikadura eskasia, eta “jende ahulenen, haurren eta adinekoen heriotza” ekarri baitzuten. 1813 eta 1814 artean, ohi baina 5.800 hildako gehiago zenbatu zituzten lurraldeotan.
“Ondoan duzun oroitarria Euskal Populuak azal eta hezurretan jasan duenaren lekuko izan dadila”, dio informazio panelak. Modu honetan, Lapurdi 1609 elkarteak “gure herriko historia idazteko” beste urrats bat eman nahi du, joan den urtean Lehen Mundu Gerraren amaiera zela-eta bestelako kontakizun bat azaltzeko antolatutako ekitaldiarekin egin bezala.
Xabier Kalparsoro eta Gurutze Iantzi Espainiako polizien eta guardia zibilen eskuetan hil zituztela 31 urte igaro direnean, Egiari Zor fundazioak ekitaldia egin du Urnietan. Eusko Jaurlaritzari eskatu dio berriz ere ireki dezala epe bat estatuaren biktimak aitortzeko eskaerak... [+]
88 urte eta gero, Intxorta 1937 kultur-elkartearen ekimenarekin, lore eskaintza egingo da aurten ere, monolitoetan. Ostegun honetako ekitaldian, kultur-emanaldiez gain, kalejira eta ‘Orratz-begia’ erakusketara bisita izango dira.
CNT sindikatuak egin duen eskaera ofiziala babestu du udaleko koalizio abertzaleak, eta faxistekin batera lurperatu zituzten biktima guztiak bilatzeko eskatu du.
Gasteiztarrarekin bederatzi dira ihesaldian parte hartu zuten identifikatutako pertsonak. Guztira, Nafarroako DNA Bankua sortu zenetik 43 pertsonaren datuak lortu dituzte.
Badakigu gerra bat noiz hasten den, baina ez noiz amaituko den. Hainbatetan entzun dugu esaldi hori, eta topikoa dirudi, baina arrazoirik ez zaio falta, gaur egun munduan barrena bizirik segitzen duten gatazka ugariei erreparatuz gero. Gauza bera esan liteke 1936ko uztailaren... [+]
Hamaika TBk estreinatutako Esker Onez saioa dedikatu diote Tafallako editore eta Ezker Abertzaleko militante historikoari.
Kalean eginen den antzezlan batek garai bateko Iruñean bizi ziren hamar emakume izanen ditu protagonista. Memoria Eszenikoa izenarekin emakume haien bizipenak, sentimenduak, pairatutako errepresioak eta isilarazitakoak kontatuko dituzte hiru aktorek. Alde Zaharrean barna... [+]
Abuztuaren 5ean emango dio domina zentroari Gasteizko Udalak, eta abuztuaren 2rako elkarretaratzea eta prentsaurrekoa deitu du Memoria Osoa plataformak. Martxoak 3 elkarteak salatu du “planteamendu diskriminatzailea” eta “irakurketa partziala” egiten... [+]
Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bat da Angel Salas Larrazabal urduñarra. Hortaz, herritarren aurka Euskal Herrian eginiko lehen bonbardaketan parte hartu zuen.
1936an fusilatu zuten frankistek, une horietan Arabako diputatua zela, eta herriko beste 42 fusilatuen hilobian bertan sartu zituzten Manuelen gorpuzkinak.
Antonia Manot hil da 95 urte bete berritan, bere seme Diego Paredesek sare sozialetan jakinarazi duenez.
Gurasoak hilik, etxeko ganbara husteari ekin zioten
seme-alabek. Hainbat gauzaren artean, koaderno eta paper sorta, argazkiak eta nahi beste agiri. Bego Ariznabarreta Orbeak aita aspaldi zenduaren gerrako memoria harrigarriak zurian beltz irakurri, eta jabetu zen altxorraz,... [+]
Aurten ere, uztailaren 8an, astelehenean gogoratuko dute German Rodrigez haren omenezko oroitarriaren alboan. 13:00etan izanen da: aurreskua lehenbizi, Mikel Lasarteren bertsoak gero eta La Furia eta Fermin Balentziaren emanaldiak bukatzeko. Iluntzean, Peñak, isilik eta... [+]
Naiz.eus-ek aurreratutakoaren arabera, 2004ko martxoan Espainiako polizia batek eta bere semeak erail zuten Angel Berrueta eta bere alargun zein seme alabek, Nafarroako Gobernuaren aitortza ofiziala jasoko dute, indar polizialen indarkeriaren biktima moduan.