Nongoak dira belardendako belarrak?
Aiora Urbieta zestoarra dago Amalda biobotanika proiektuaren atzean. Naturopatia ikasketak egin zituen bere garaian, baina sendabelarren bueltan lanean betidanik aritu izan da. “Ikastaroak ematen eta kosmetika naturalean, ukenduak eta horrelakoak egiten, beti ibili izan naiz”, gogoratu du. Jardun horretan ari zela, baina, ohartu zen hurbilean ez zegoela eredu ekologikoan eta merkaturatzeko asmoz lantzen diren sendabelarren ekoizpenik, eta hutsune hori betetzeko asmoz hasi zen Amalda proiektua diseinatzen. Momentuz, eta lurra eskuratzeko zailtasunak tarteko, hainbat sendabelarrekin probak egiten ari da alokatutako lursail batean, eta barazki ekologikoen ekoizpenarekin uztartzen du jardun hori. Urkome saria eman zioten iaz egitasmoagatik.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Frantzian barna bizi izan da lehenagotik Urbieta, eta sendabelarren hainbat ekoizpen ekologiko bisitatzeko aukera izan zuen han. “Ikasitakotik ideiak hartzen joan ginen, eta duela urte pare bat hona itzuli ginenean hasi ginen horiei forma ematen”, azaldu du. Egitasmoa martxan jartzeko lur bila hasi zirenetik, baina, betiko arazoarekin egin dute behin eta berriz topo. “Lurra eskuratzeko sekulako zailtasunak ditugu, inguru hauetako abeltzain gehienak diru-laguntzetatik bizi baitira, eta laguntza horiek jasotzeko ezin dute lurrik saldu…”, dio. Horregatik, momentuz, ekoizpen serio bat martxan jartzeko adinako aukerarik ez du, baina alokatutako lursail txiki batean ari da lanean.
Gune horretan bertako betiko sendabelar eta landare usaintsuekin eta kanpotik ekarri baina gurera ongi egokitutakoekin ari da probak egiten Urbieta: berbena, iperikoa, milorria, salbia, kalendula, melisa… “Askotan, belardendan urrutiko gauzak eskatzen ditugu, baina normalean, kasu puntualetan izan ezik, bertan denerako soluzioak ematen dituzten landareak ditugu”, azaldu du.
Pedagogia egiteko beharra
Sendabelarrei balioa ematea eta azken urteetan galdu diren jakintzak berreskuratzea ere bada egitasmoaren hanketako bat: “Ekologikoa eta terapia naturala modan daude, baina askotan jendea jakin gabe ateratzen da inguruko sendabelarrak biltzera, eta gaizki mozten dira maiz”, esan du Urbietak. Esaterako, honezkero kamamila oso toki gutxitan ateratzen omen da Gipuzkoan, beste zenbait faktoreren artean, gaizki biltzeagatik. Horregatik, sendabelarren eta landare usaintsuen salmentaz gain, etorkizunean ekoizpenera bisitak antolatzea ere bada zestoarraren asmoa, interesa duen jendeari landare horien inguruan irakasteko eta bilketa ongi egiteko oinarriak eman ahal izateko. “Bestela, ero moduan egiten dugu dena gaur egun…”, gehitu du.
Proiektu osoa definituta eta antolatuta duen honetan, azken jauzia emateko beharrezko duen lursaila eskuratzea da orain falta zaiona. Espero dezagun berandu baino lehenago izanen dugula hemengo belardendetan hurbileko sendabelar ekologikoak eskuratzeko aukera.
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]