“Gaztetatik ditugu ahuntzak, honetatik bizitzeko apustua egin nahi dugu orain”
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta ganaduarekin harreman estua izan dute txikitatik, baita ahuntzekin ere. Duela urte pare bat amestutako proiektuari ekitea erabaki zuten. Eta, norberak bere aldetik baino, bidea elkarrekin bideragarriagoa eta errazagoa izanen zela sinetsita, Giberri Gazta egitasmoa abiatu zuten elkarlanean.
Lehen sektoreko proiektu bat abiatu nahi zutela argi zuten, baina, zergatik ahuntzak? “Gaztetatik izan ditugu ahuntzak, biok mendi berera botatzen genituen udan, eta ikusita ongi moldatzen ginela animalia horiekin, hortik segitzea pentsatu genuen”, dio. Orain arte azpigorri arrazako ahuntzak izan dituzte, eta hiru hilabete besterik ez zituzten egiten etxean abereek, kanpoan izaten zituztelako gehienetan. “Esnea batu eta basora bidaltzen genituen bueltan”, azaldu du Iturriotzek. Proiektua abiatzearekin batera, ordea, alpina ahuntzekin hasi dira lanean. Eguraldiak uzten duenean, egunez kanpoan izaten dituzte, belar freskoa jan dezaten, eta gauetan, berriz, barrura sartzen dituzte, etxeko forraje lehorrarekin elikatzeko.
80 ahuntz dituzte Giberri Gazta proiektuan, eta aurtengo produkzioa txikia izanen dela aurreikusten dute. “Ekoizpen kopuru txikia izanik, zuzeneko salmenta eginen dugu aurten. Aurrerago, ekoizpena handiagoa denean, ikusiko dugu nola egin, baina zuzenekoari eutsi nahi genioke ahal den neurrian”, dio. Mendian izaten zituzten ahuntzen esnearekin gazta probak egiten aritu dira azken urteetan, eta ongi atera zitzaizkien. Tarte horretan, artzain eskolan ikastaroak egin dituzte, eta Leartikerren asesoramendua ere izan dute. Aurtengoa izanen dute lehenbiziko ekoizpen "handia", eta ahuntz gazta ondua eta freskoa eginen dituzte.
Etxalde berria Gorbeiaren magalean
Proiektua Ubidekoa dela nabarmentzen dute gazteek, nahiz eta lursail batzuk eta ahuntzentzat eraiki duten etxaldea Zigoitian dauden, Araban. “Muga egiten du gure herriak Arabarekin, baina eraiki berri dugun pabiloia Ubideko herritik 400 metro eskasera dago”. Iturriotzen etxetik hurbil, haien lursail batean eraiki duten pabiloia egurrezko eraikuntza da, Ipar Euskal Herriko enpresa batekin eraiki dutena. “Bion lurrak batuta, behar genuen hektarea kopuruaren zati handi bat lortu dugu, eta beste lur batzuk alokairuan hartu ditugu”, diote.
Pabiloian bertan eraiki dituzte obradorea, kamarak, aldagelak... “Denda ere hortxe bertan jarriko dugu, Gorbeiako parke naturalaren atean baitago eraikina, jende asko pasatzen den tokian”, gehitu du. Aste gutxiren buruan ekinen diote gaztak egiteari, eta hilabete gutxira lehen gazta horiek salgai edukitzea espero dute.
Sarraskiak ez du etenik Palestinan, eta lurraldeko txoko guztietara hedatzen ari da. Uztailaren 31n, Hebrongo (Zisjordania) Hazien Bankuaren Ugalketarako Unitateari eraso zion Israelek; bulldozer eta makineria pisutsuarekin bertako instalakuntza eta azpiegiturak suntsitu zituen... [+]
Artzain gisa hirugarren kanpaina du aurtengoa Koldo Vicente Eseberrik. Familia Otsagabikoa izan arren, Iruñean bizi izan zen txikitatik, baina abeltzaintzaren munduarekin harreman estua izan du beti. “Osaba artzaina zen, haragitarako ardiak zituen hemen, eta txikitan... [+]
Irulegi eta Anhauze artean ditu mahastiak Joanes Haritschelharrek, Amama proiektuaren bultzatzaileak. “Mahastiak ene amarenak ziren, eta bera jubilatu zenean hartu nuen nik etxaldea, 2022an”, azaldu du. Ama mahastizaina eta aita ardi gasnagilea ditu, eta beraz, beti... [+]
Historikoki, artzaintzari eta abeltzaintzari guztiz lotuta egon den bailara da Erronkaribarrekoa, baina azken hamarkadetan nabarmen eraldatu da eta turismoa bihurtu da jarduera nagusia. “Ekonomia horrela aldatu da, eta hamarkadaz hamarkada ardi, behi eta behor kopurua... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
