Lursail txikian eta inbertsio erraldoirik gabe garatu daitezkeen proiektu agroekologikoak
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua, baina bereziki baserri munduan jatorria ez duten eta hutsetik hasi nahi duten pertsonen artean”, dio Garciak.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Lursail txiki batean, inbertsio handirik gabe eta lantaldeetan funtzionatuta proiektu bat martxan jartzeko aukera badagoela erakutsi nahi dute Soilik proiektuan, eta nekazaritza birsortzailea formula ezin hobea dela horretarako. Hektarea erdira iristen ez den lursailean ekoitzen dutenarekin 200 etxe baino gehiago elikatzen dituzte Gasteizen. “Eskalaren kontua erlatiboa da, kudeaketa eta maneiua dira askotan garrantzitsuena”, dio.
Eredu biointentsiboa
Nekazaritza birsortzailearen barruan, eredu biointentsiboan ari dira arabarrak. “Lurreko bizitza intentsifikatzea bilatzen duen agroekologiako eredua da, espazio txiki baten errendimendua hobetzeko helburuz egiten dena”, azaldu du. Materia organikoa gehitzea eta laboreen dentsifikazioa oinarrizkoak dira eredu horretan. “Landareen arteko tarteak askoz txikiagoak izaten dira, eta toki bakoitzetik labore gehiago pasatzen dira. Urtean, metro koadro bakoitzetik 3,5 labore batez beste, gure kasuan”, gehitu du.
Soiliken ez darabilte traktorerik, ezta rotabatorrik ere, eta mekanizazio maila nahiko txikia dute. “80 zentimetroko zabalerako 155 bankal ditugu lursailean, erreminta guztiak zabalera horretarako ditugu estandarizatuak, eta horrela, bankal batean lanean ari garenean ez dugu ondokoan eragiten”, diote. Partzela txikia baina oso dibertsifikatua da, iaz 155 barietate egin zituzten guztira. “Dibertsifikazio hori guztia kudeatzeko eta planifikazioa egiteko programa bat darabilgu, ezinezkoa litzateke bestela”, dio Garciak. Urte guztiko planifikazioa egiten dute, eta horren arabera kalkulatzen dute zenbat hazi beharko duten, aste bakoitzeko lanen egutegia zein izanen den…
Formazioa, aholkularitza eta erreminten fabrikazioa
Proiektuko hiru kideek ez dute nekazaritzarekin lotutako ikasketa formalik, baina nekazaritza birsortzaileko hainbat proiektutan egin dituzten egonaldietan ikasi dute: “Kanadatik, Suediatik eta nekazaritzarako garai mugatuak dituzten beste zenbait tokitatik asko edan dugu, han negutegiko azalera guztiari zuku handia ateratzen baitiote”. Richard Perkins, Jean-Martin Fortier eta Eliot Coleman aipatu ditu erreferentzia gisa.
Soilik proiektuaren jarduera ekonomiko nagusia barazki ekoizpena den arren, ez da bakarra; formazioa, aholkularitza eta erreminten fabrikazioa ere egiten dituzte. “Udalarekin elkarlanean azalpen gunea jarri dugu martxan, formazioak eta bisitak eskaintzeko jendeari, nekazaritza-eskolei eta bestela”, dio. “Azken batean, duela urte batzuk guri lagungarri izango zitzaigun espazio hori garatu nahi izan dugu Soiliken, beste pertsona batzuei aukera emateko”, amaitu du.
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]