2009an Els Trocs kobazuloa aurkitu zuten Huescan, San Feliu de Veri-Bisaurri udalerrian. Besteak beste, sarraski baten ondorioak aurkitu zituzten bertan.
Baina, berriki, ikerlan baten bidez, bertan aurkitutako milaka arrasto aztertu dituzte, gehienak ardi arrastoak, eta Neolitikoan, duela 7.300 urte inguru gizakiek artaldeak handik pasa arazten zituztela ondorioztatu dute. Horrenbestez, Europako tranhsumantziaren frogarik zaharrenak dira Els Trocsen aurkitutakoak.
Gainera arrasto zaharrenak garai hartakoak izan arren, 5.000 urte inguruko hezurrak ere aurkitu dituzte. Horrek esan nahi du transhumantzia ez zela puntuala izan, gutxienez bi milurtetan luzatu zen jarduera baizik.
"Ez naiz laborari familiakoa, baina agronomia ikasketak egin eta gero, lehen sektorean aritu naiz lanean Ipar Euskal Herrian. Han ikasi dut badela gauzak egiteko beste manera bat”. Areta Lorea Markalain gaztearen hitzak dira. Abaurregainakoa du aita, eta herrian... [+]
Esango nuke artzaintzatik lan gehientsuenak gustuko ditudala. Artalde baten zikloan dauden sasoietan, ordea, erditze-garaia da kuttuna. Lerrook idazten ari naizen honetan, 25 arkume jaio dira etxean. Lagin txiki bat, besterik ez, 160 bat arkume jaioko direla pentsatzen baduzu.
Mendian, autoz kaletik orduerdira bizi den emakume artzain euskaldun-galegoaren eguneroko bizitzan nola eragiten dute gaurko munduan pil-pilean dauden gaiek? Klima larrialdia, berdez pintatutako kapitalismoa, basogintza, migrazioa, prekaritatea, begano mugimendua, elikadura... [+]