Portugaletera bazoazte, autobidea utzi eta hiriko sarrerako bi erreiko bide bazterrean 40 ardiko artaldea ikusiko duzue agian. Makilarekin zaindari dute alboan artzaina, iluntzetan itxituran sartu eta egunez pisu-lantegi arteko zelaietan bazkatzen du artaldea. Bere izena izan liteke Abdu, Babacar edo Demba, eta ikusten dudan aldiro imajinatzen dut belardiz belardi mugitzen diren Afrikako abeltzain familien antzera ari dela hemen ere.

Euskal Herrian ere herri lurren erabilerarekin lotua da artzaintza, urtaroen arabera belar puntaren bila mendiko larreetara edo ibarreko zelaietara, gora-behera mugitzen baitira artzainak. Portugaleten eta Sestaon, ordea, lurrez txiki eta azalera ia guztia etxe, industria edo kalez eraikia denez, haiek dira Bizkaiko abelburu erroldan ardi eta behi gutxien dituzten herriak. Horregatik da deigarria hiri bazterreko bide handien inguruan artzaina eta ardiak ikustea.

Gure inguruan zabalduena den lorezaintza ereduan hiru elementu bereizten dira: belardiak, lore guneak eta zuhaixka-arbolak. Eredu horrek goresten duen belardia green estiloko zelaia da, belar motza, espezie gutxi batzuk nagusi direna (dibertsitate gutxi), mozketa mantenu handia (udaberrian hamabost egunero pasaldi bat) eta lehorte garaian ureztaketa behar duena. Beraz, lorezaintza mota horrek lan, erregai eta ur kontsumo handiak behar ditu mantendu ahal izateko.

Agintariak aldaketa klimatikoaz bolo-bolo ari direla, hirietako erdigunera kotxeen sarrera debekatu dute. Beharrezkoa da, ordea, haratago joatea; erakundeek haien jarduna aztertu eta hiri bizigarriagoetarako arloz arloko eraldaketa neurriak planteatzea.

Berebiziko garrantzia du lorezaintza eta espazio berdeen kudeaketa jasangarriagoa sortzeak: sasoiko lore gutxiago eta landare iraunkor gehiago dituena, asfalto bazterreko belarra hiltzeko pozoirik gabe, espezie askotako belardiak, kaleen zabalerara egokitutako zuhaitzak, ahal dela inausketa murriztuko duena eta ur gutxiagorekin arituko dena.

Lorezaintza jasangarri horretan tokia izan dezake gune batzuetan belardien mantenu eta ongarriketarako abereak erabili eta hiri barruan janaria ekoiztu ahal izateak.

Ze onura lekarkiguke halako neurriak martxan jartzeak? Lorezaintzaren karbono lorratzean, herritarren naturarekiko hurbilpenean, tenperaturaren kudeaketan, espazio berdeen erabileran, hurbileko ekonomian edo elikadura hurbilago eta hobearen ezagutzan? Hor, ikertu eta erantzun beharreko galderak.

Autobideko artzainarengandik hiri erdiko lorategira besarkada bat, eta animo Gasteizen greba luzean ari zareten lorezainei, hiri bizigarrietarako garrantzitsuak, beharrezkoak, zarete.