“Ekoizleei eta instalatzen diren gazteei salmenta sare berriak proposatzea da gure asmoa”
Duela hiru bat urte hasi zen Ipar Euskal Herriko Arrapitz Federazioa laborantza iraunkorraren inguruko beste hainbat elkarte eta talderekin lanean, errestaurazio kolektiboko profesionalei bertako eta kalitatezko produktuak saltzeko bide berriak aztertzen. Bilatze horretatik sortu da Iparlab proiektua. “Laborarion aldetik, ikusten genuen salmenta sare batzuk ez direla sakonki landuak izan, kantina eta jatetxeena, esaterako. Haiengana iristeko plataforma eta logistika sortzea izan da ideia”, azaldu du Argitxu Iturria barazki ekoizleak eta proiektuko kideak.
Honezkero lanean ari diren laborariei ez ezik, instalatu nahi duten belaunaldi gazteagoei ere bultzada ematea da proiektuaren asmoa, eta baita Iparraldean kalitatezko laborantza bultzatzea eta honezkero martxan diren sareak indartzea ere. “Iparlaben parte izateko hainbat baldintza jarri ditugu kalitate aldetik: fruitu eta barazkien kasuan, biologikoan ari behar dute, edo Idoki edo bertako kalitatezko labelak errespetatu”, dio Iturriak. Proiektuaren parte diren 40 bat ekoizle bost sailetan banatuta daude: barazkiak, esnekiak, haragia, hegaztia eta epizeria. Sail horietako bakoitzak bere lantaldea du, prezioak adosteko.
“Bestetik, trazabilitateari ere garrantzia handia ematen diogu. Gure bezero profesionalak, badaki produktua nondik heldu den, alegia, Iparlab-en etiketaz gain, laborariarena ere badarama”, gehitu du ekoizleak. Errestaurazio kolektiboari begirako eskaintza eta banaketa egiten du Iparlab-ek: jatetxeak, kantinak, zahar-etxeak, haurtzaindegiak… “Ekoizleok lehenagotik lan egiten genuen profesional horiekin, baina jatetxe batek bertako produktuak nahi bazituen deitu beharra zuen baratzezaina alde batetik, gasnagilea bestetik… orain, gune berean denak atzematen ditu. Komanda bat, librantza bat”, adierazi du. Webgunean egiten dute erosketa bateratua profesionalek, eta erosketa guztia jasotzen dute Iparlabi esker.
“Borondate politikoa badago, gauzak posible dira”
Proiektua definitzeko eta antolatzeko hiru urteko lanketa egin dute bultzatzaileek, eta horretarako lanpostu bat sortu zuen Arrapitz federazioak. Postu hori, dena den, Euskal Hirigune Elkargoari esker finantzatu dute. “Hor argi ikusten dugu nahikari politikoa badelarik gauzak aitzinaratzen ahal direla”, dio Iturriak. Joan den urtetik, ordea, Iparlabeko langilea plataformak berak finantzatzen du, egiten dituen salmentetatik zati bat proiektura bideratuz.
Momentuz 40 laborari inguru batu dira proiektura, eta banaketak Ipar Euskal Herri osoan barna egiten dituzte. Etorkizunera begira, dena den, proiektuko ateak laborari berrientzat zabalik daudela azpimarratu du kideak. Ekoizle eta laborarien lankarga elkarlanaren bidez arintzeko aukerak badirenaren eredu da Iparlab, Euskal Herriko antzeko beste zenbait proiekturekin batera.
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]