1819ko abuztuaren 7an,
Simon Bolivarren armadak espainiarrak garaitu zituen Boyacáko guduan. Horren ondorioz espainiarrengandik askatutako Venezuela eta Kolonbiaren arteko errepublika federatibo bat eratu zuten. Espainiako armadaren aurkako borrokan jarraitu zuen Bolivarrek, eta 1822an Pichinchan haiek berriro garaitu ostean, Quito eta Guayaquil Kolonbia Handira batu zituen. Kolonbia Handia Venezuela, Kolonbia, Panama eta Ekuadorrek osatutako errepublika izan zen eta arbaso euskaldunak zituen Simon Bolivar “askatzailea” gisa pasa da historiara.
Iturria:
Iturria: Luis Vitale, Historia social de nuestra América (Colección Socialismo y Libertad).