Berri agentziek oihukatu zuten 2019ko azaroaren 12an: “Nobel saria eman diete litio-ioizko baterien asmatzaileei, larrialdi klimatiko betean”. Bi egun lehenago, azaroaren 10ean, Evo Morales lehendakariak dimisioa eman eta ihes egin behar izan zuen, eskuinak kaleetako liskarrez hasi ostean, poliziak eta armadak borobildutako estatu kolpearen ondorioz. Litioak bakarrik ez zuen eragingo ezker indigenistaren porrota, baina hura gabe ere ezin da ulertu.
Estatu kolpea gauzatuta eta honen osteko jazarpen eta erresistentzia testuinguruan murgilduta, ondorio batzuk atera ditzakegu Boliviako Estatu Plurinazionalean gertatutakoari buruz. Informazio, bideo eta sare sozialeko mezuez gain, gertatzen ari denaren atzean dauden eragile eta interesez jabetu behar gara. Era laburrean, eta beharrezko tartearekin, hauexek dira Estatu kolpearen egiaztapen batzuk.
Hondurasko estatu kolpea eman zenetik 10 urte igaro dira eta laugarren aldiz, Pentagonoak garaipena aldarrikatu dezake pozez beterik. Zelaya (2009), Lugo (2012) eta Rousseffen (2016) ondotik Moralesen uzkailtzea lortu dute eta Amerika Latinan bukatu berria den Urri Gorria-ren oihartzunak eta norabidea mugatzea erdietsi dute –Ekuador eta Txileko herri matxinadak, baita Macriren porrota ere–.
Hasieran Espainiako Erresumaren aldia izan zen, eta denok ikusi genuen zer zegoen bosgarren mendeurrenaren kari antolaturiko ekitaldien atzean. Kulturen arteko topaketa gisa erakutsi ziguten hura genozidioaren ospakizuna zen, ez zegoen benetako gogoetarik ez bestelako begiradarik gertatuaz. Orain bozketa egun orori «demokraziaren festa» nola, «Hispanitatearen festa» deitu zitzaion 1992ko mozkorraldi patriotiko hari, eta guk (diferenteak, formatuak, kritikoak beti) atoan... [+]
Azken hamaika urteetan aritu da ministro lanetan. "Klandestinitatean" bizi da estatu kolpeaz geroztik, eta bere gordelekutik mintzo da ARGIArekin eta Hala Bedi-rekin –elkarrizketa azaroaren 15eko gauean grabatuta dago–. Bolivian ziurgabetasun handiko uneak bizi direla dio. Batetik, errepresio gordina da kalean. Bestetik, MASen eta kolpisten arteko negoziazio ”konplexuak” hasiberri dira. Bien bitartean, mugimendu indigenek eta herritarrek hartu dute... [+]
Azaroaren 13an heldu zen Boliviako egoerari buruzko eztabaida Europako Parlamentura. Presidente auto-izendatu Jeanine Añezi zilegitasuna eman eta Bolivian estatu kolperik ez dela izan berretsi du parlamentarien gehiengoak, EAJ, PP, Ciudadanos eta Vox alderdien babesarekin, besteak beste.
Euskal Herriko hainbat hiri eta herritan elkarretaratzeak egingo dituzte ostiralean. Estatu kolpea salatzeaz gain, "Evo Moralesek hauteskundeak irabazi ondoren lortutako zilegitasun demokratikoa" berretsi nahi dute antolatzaileek.
Evo Moralesen gobernuaren aurkako estatu kolpea eta gero, senatariak hartu du kargua asteazkenean. Kargu hartzeak aurkako sektoreen haserrea piztu du.
Mexikoko gobernuak bidalitako hegazkina Chimore herrian hartuta, Boliviatik Mexikorako bidean doa airez Evo Morales lehendakari dimititu berria. Oposizioaren mobilizazioen eta polizia eta armada boliviarraren bortxaz kargua utzi ondorengo orduak nola pasatu dituen jakinarazi du lider indigenak eta Boliviara itzuliko dela agindu du.
Asteartean, azaroak 12, Andra Mari Zuriaren plazan, Boliviak bizi duen estatu kolpea salatuko dute 19:30etan burutuko den elkarretaratzean.
Boliviatik zabaltzen ari diren albiste nahasien artean, Evo Moralesek berak adierazi du poliziak dabiltzala hura atxilotu nahian eta bizileku duen etxeari eraso egin diotela. Igandean, lehendakari kargua utzi ostean, La Paz hiriburutik alde egin zuen Moralesek eta, antza denez, Chapare eskualdean babestu da.
Bolivia
