Antzinako merkataritza isil eta eraginkorra
Feiniziarrek, hizkuntza jakin gabe, eta harremanetan sakondu gabe, konfiantzan eta errespetuan oinarritutako trukeak egiten zituzten Afrikako kostaldeko herriekin.
Afrikako kostaldea, K.a. VII. mendea. Nekao II.a egiptoar faraoiaren aginduz, feniziarrek Afrika zirkumnabigatu zuten. Itsaso Gorriaren iparraldetik abiatu, Indiar Ozeanotik kontinentearen ekialdeko kostalde guztia ibili, Ozeano Atlantikoan sartu, aurkako haize eta korronteak gaindituz iparraldera egin eta Gibraltarko itsasartetik Mediterraneora itzuli omen ziren. Edo horixe dio Herodotok (K.a 484-425) Historiak lan marduleko IV. liburukian.
Ondare material gutxi utzi zuten feniziarrek eta nagusiki historialari greziar eta erromatarren bidez dakigu haien berri. Nabigazioan eta merkataritzan nabarmendu ziren nagusiki, eta Mediterraneo ekialdetik mendebalderantz zabaldu ziren, Afrikako kostaldean koloniak eratuz. Zenbait kasutan, Kartagon, esaterako, benetako hiriak sortu zituzten, beste batzuetan harresiz inguratutako portu-biltegiak, greziarrekin gatazkak izan zituzten merkataritza gune eta bideak kontrolatzeko, hala nola Alaliako guduan… Baina Mediterraneoko portuetako iskanbilaz eta truke zalapartatsuez haratago bestelako merkataritza modu lasaiagoak erabili zituzten.
Herodotok IV. liburuan dioenez, salerosleen arteko inolako kontakturik gabeko trukeak egiten zituzten feniziarrek Libian, "Herkulesen Zutabeez haratago”. Greziarrek Afrika osoari esaten zioten Libia eta Herkulesen Zutabeak ziotenean Gibraltarko itsasartea esan nahi zuten. Besteen hizkuntza jakin gabe, eta harremanetan sakondu gabe, konfiantzan eta errespetuan oinarritutako trukeak egiten zituzten.
Feniziarrak kostaldera iristen zirenean beren salgaiak hondartzan utzi eta suak pizten zituzten, kearen bidez bertakoei jakinarazteko trukean has zitezkeela. Bertakoek orduan salgaiak aztertu eta beren ustez merezi zuten ordaina, nagusiki urretan, uzten zuten salgaien ondoan. Feniziarrek prezio egokia iritziz gero, urrea hartuko zuten eta ondoren bertakoek erositakoa jasoko zuten. “Baina ez bazaie nahikoa iruditzen, ontzietara itzultzen dira, eta bertakoek urre gehiago eransten dute, besteen nahiak ase arte, jakina baita batzuek ez dutela urrea ukitzen prezio egokia lortu arte, eta besteek ez dutela salgairik ukitzen beren urrea hartzen dieten arte”.
Balirudike dena kontrolpean dagoela, badakitela guri nola sinetsarazi edozer, ez dugula inoiz, berez, guk nahi duguna egiten. Iragarki konstante batean bizi bagina bezala, esaten dugu “aukera berdintasuna”, eta pentsatzen dugu esaten ari garela “aukera... [+]
Etxebizitza duina izatea gero eta zailagoa da. Berdin du esaldi hori noiz irakurtzen duzun, urteak pasa eta arazoa gero eta larriagoa da.
Nola izan daiteke bizitzeko oinarrizkoa den eskubidea, teorian hainbat legek babestutakoa, EAEn eskubide subjektibo moduan onartu berri... [+]
Euskal autogintzaren industrian gertatzen ari den adibide esanguratsu batekin natorkizue. Duela urte erditik (2023-09-01), Mecaner Urdulizko (Uribe Kosta) autogintzako trokelgintza enpresako 148 langile euren lanpostuak galtzeko zorian daude. Enpresa bideragarria da eta... [+]
Ramon Oleagak eta Jose Mari Esparzak egina, 300 mapa dakartza Imago Vasconiae izeneko bildumak eta Interneten ere kontsultagarri dago. Euskal Herriaren historiaren bilakaera irudikatzeko eta "ikerketarako jatorrizko materiala izateko" ezinbesteko tresna sortu dute... [+]
Aste honetan egiten ari dira lanuzteak, lan-baldintzetan hobekuntzak exijitzeko. Aurreko hiru hilabeteetan ere izan dituzte grebak.