Gobernura iristean tortura geldiarazteko agindu zuela dio Belloch ministro ohiak

  • 1993an Barne Ministro ere izendatu zuten Juan Alberto Belloch ordura arteko Justizia Ministroa zena. Orduan Guardia Zibilaren buruzagia deitu zuela esaten du El Periódico de Aragón-en egindako elkarrizketan, eta agindu zuela “sarera ihes egitea” bukatu egingo zela aurrerantzean.


2023ko ekainaren 26an - 14:21
Azken eguneraketa: 18:16
Belloch, eskuinean, Felipe González Espainiako Gobernuko lehendakari ohiarekin. (Argazkia: Vanity Fair)
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

“Sarera ihes egitea” kontzeptu horrek ['escapadas a la red' erabiltzen du berak] zer esan nahi duen ere azaltzen da elkarrizketan: tratu txarrak eragitea atxilotutako militanteei, horrela haien buruzagitza harrapatu ahal izateko. “Deitu nuen Guardia Zibilaren komandoa eta esan nion nirekin bukatu zela sarea. Erantzun zidan horrek eragotziko liekeela ETAren aurka eraginkorrak izatea, eta nik erantzun nion orduan eta orain pentsatzen dudana: torturak ez duela ezertarako balio eta kalterako dela, eta berdin GAL, eta eskala moral berean”, zehazten du Bellochek. Esan gabe ere, argi uzten du bere aurrekoek tortura ahalbidetzen zutela; baina orduko salaketek eta testigantzek, eta egungo ikerketek, argi uzten dute bere garaian ere Espainiako segurtasun indarrek torturatzen jarraitu zutela.

Berak idatzitako memoria liburuan aletzen ditu aldez aurretik ere hedabideetan hainbatetan jorratutako gaiak, adibidez, GAL, tortura, Enrique Rodríguez Galindo jenerala edo Luis Roldán Guardia Zibileko zuzendari ohiaren atxiloketa. Elkarrizketan zehar argi ikusten da ez duela damurik egindakoaz eta, areago, hainbat jokaera errepikatuko lituzkeela, esate baterako Rodríguez Galindo jeneral izendatzea.

1995ean izendatu zuen jeneral Rodriguez Galindo, dagoeneko Lasa eta Zabalaren tortura eta hilketan zerikusia zuela zantzu handiak zirenean. 1996 maiatzean atxilotu eta kartzelatu zuten jenerala, eta 2000. urtean 75 urteko espetxe zigorra ezarri zioten. Bakarrik lau bete zituen.

Ea Galindo berriz jeneral izendatuko lukeen galdetuta, “bai, zalantza barik” ihardesten du tinko, “berak zituen emaitzarik onenak eta berak biltzen zuen informazio gehien”. Bellochek dio argi zuela bereizi behar zirela Galindoren merituak eta epaiketaren kontua, horregatik izendatu zuela jeneral: “Baina pasatu zen. Delituak egin zituen eta epaitua izan da”.

GALi dagokionez, zehazten du orduko gizartean jendea ez zegoela haien aurka, eta hori bazekiela, inkesta horiek Barne Ministeriotik bideratzen zirelako. “GAL baldarkeria itzela izan zen, eta ez bakarrik egindako akatsengatik, Espainiaren eta Frantziaren arteko konfiantza galera eragiten zuelako baizik”, eta bere ustez “Frantziak argi zuen” hori estatu terrorismoa zela. Bere aburuz, argi dago GALek “gobernuaren zarpazikin batzuen sostengua izan zezakeela”, baina hori ez zen terrorismo instituzionala, “bestela eraginkortasun handiagoarekin egingo zen”.

GALi buruzko X ospetsuaz ere mintzo da, baina Felipe González PSOEko buruzagi ohia talde horien buruzagitzatik aldentzeko. “Julian San Cristobal izan zen GALeko X?”. Erantzuna: “Ez dakit, segurtasunez dakidan bakarra da Felipe González ez zela izan”.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Tortura
Beste bi torturatu aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

Guillermo Garcia eta Ioseba Pagola “giza eskubideen urraketen biktima” izan zirela aitortu du gobernuak. Egiaren Garaia Da plataformak “positiboki” baloratu ditu beste bi aitortza hauek.


Egoi Irisarri: “Grande Marlaskari torturak kontatzen nizkionean, primeran gogoratzen dut nola irribarre batekin entzuten zituen”

Beste 20 pertsonarekin batera, Guardia Zibilaren esku zegoenean pairatu zituen torturak aitortu dizkio Nafarroako Gobernuak. Urrats honetara heltzeko Torturatuen Saretik egindako lan kolektiboa azpimarratu du Euskalerria Irratian. Ziklo baten itxieratzat hartu du aitortza... [+]


Torturaren 21 biktima berri aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

21 pertsona “giza eskubideen urraketen biktima” gisa aitortu dituzte ofizialki. Espainiako Estatuko funtzionarioek eta eskuin muturreko taldeek torturatutako pertsonak dira eta biolentzia horren lagin txikia baino ez direla dio Egiaren Garaia Da ekimenak.


2025-06-05 | ARGIA
Sorzabalen absoluzioari helegitea jarri dio fiskalak, eta bere kontrako epaiketa errepikatzea eskatu du

Espainiako Auzitegi Goreneko Fiskaltzak, Iratxe Sorzabal atxiloturik egon zenean "tratu gizagabeak" eman zizkiotela aitortzen duen epaia baliogabetzea eskatu du, eta berriz epaitu dezatela nahi du, 1995ean Irunen jarritako lehergailu baten harira.


Tortura zantzuak izan arren, Raul Fuentesen kasua ez duela ikertu gogorarazi diote NBEtik Espainiari

1991n atxilotua izan zenean Espainiako Poliziak Bilboko Komisarian torturatu egin zuela salatu zuen Raul Fuentesek. Espainiako auzitegiek ez zuten salaketa aintzat hartu, besteak beste delitua preskribituta zegoelako. Orain, Nazio Batuen Erakundeko Torturaren Aurkako Batzordeak... [+]


Iratxe Sorzabalen aldeko epaiari helegitea aurkeztuko dio fiskalak

Espainiako Auzitegi Nazionaleko fiskalak kasazio helegitea aurkeztuko du Auzitegi Gorenean, Guardia Zibilak eragindako torturak onartu eta Sorzabal errugabetu zuen epaiaren aurka. Sorzabalek bere burua autoinkulpatu zuen gutuna torturen ondorioz idatzi zuela ebatzi zuen Auzitegi... [+]


40 minutu Iratxerekin

Historikoa izan da, Monarkia Espainiarreko epaitegi batek honako ebazpen hau onartu du: "Iratxe Sorzabal zaintzeaz arduratzen ziren funtzionarioek elektrodoak aplikatu zizkioten deklaratzera behartzeko, eta horrek zera dakar, haren oinarrizko giza eskubideak nabarmen... [+]


Sorzabalen epaia oinarri hartuta tortura bidez eraikitako frogak indargabetzeko eskatu du Euskal Herriko Torturatuen Sareak

"Erantzukizun publikoa hartzeko ordua" dela esan du Euskal Herriko Torturatuen Sareak, Auzitegi Nazionalak Iratxe Sorzabal Guardia Zibilak torturatu zuela onartu eta horregatik errugabetu ostean. Eusko Jaurlaritzari eskatu dio EAEko aitortza eta erreparaziorako... [+]


“Bi arnas” dokumentala emitituko du ETB1ek

Iratxe Sorzabalek sufritutako torturen gaineko testigantzak jasotzen ditu dokumentalak. Maiatzaren 20an emango dute dokumentala, 23:40an. Iaztik dago Primeran plataforman ikusgai, baina lehen aldiz emango dute telebistan.


Espainiako Estatuaren “isiltasuna” salatu eta hori egitea “tortura estaltzea” dela azaldu du EH Bilduk

Giza eskubideen urraketa horietan duten erantzukizuna aitortu gabe jarraitzen dutela seinalatu du koalizio subiranistak.


Sorzabalen epai “historikoaren” aurrean torturaren izaera “sistematikoa” azpimarratu eta ekinbide judizialak iragarri dituzte

Larunbatean prentsaurreko bateratua eman dute Egiari Zor Fundazioak, Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokiak eta Iratxe Sorzabalen abokatu Aiert Larrartek. Ostegunean ezagutu zen sententzia mugarria dela adierazi dute hirurek. Larrartek adierazi du Estrasburgoko epaitegira... [+]


2025-05-08 | ARGIA
Iratxe Sorzabal absolbitu du Espainiako Auzitegi Nazionalak, “tratu gizagabeak” pairatu izana aitortuta

Epaiak dio 2001ean Sorzabalek egindako autoinkulpazioa "tratu txarren ondorioa" izan zela, eta beraz, "baliogabea" dela. 1995ean Irunen lehergailu bat jarri izanagatik atxilotu zuten 2001ean, eta bost egunez inkomunikatuta atxiki zuten, gogorki torturatuz.


Torturaren beste bost biktima aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

Oraingoz Nafarroan, 53 izango dira estatuaren biktima aitortuak eta horietatik 27 torturaren biktimak. Floren Beraza, Txaro Buñuel, Cecilio Ruiz, Patricia Perales eta Izaskun Juarez dira aitortutako torturatu berriak.


Eguneraketa berriak daude