Perotx oinetxea birgaitu, Nafarroako Urraul Goiti biziberritzeko
Nafarroako landa gune asko daude despopulazio arrisku larrian eta horietako bat da Urraul Goiti Pirinioaurreko bailara. Hango Adoain herrian biztanle bakarra bizi da iraunkorki eta 93 urte ditu. Han da ere Perotx oinetxe zaharra eta berau birgaitzeko herri ekimena abiarazi dute.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Urraul Goiti haranak 0,9 biztanle ditu kilometro karratuko eta Europako indize demografikoen adierazleetan zortzi biztanle kilometro karratuko muturreko despopulazio egoera da. Adoainen daude 93 urteko biztanlea, Perotx oinetxea eta, hemendik aurrera, eraikin hau bailara suspertzeko erreminta gisa erabili nahi duen talde sustatzailea.
Iñígo Martínez iruindarra taldeko kidea da, besteak beste, The Balde aldizkarian edo Esan Ozenki proiektuan aritutakoa; familia-sustraiak ditu Urraul Goitin eta orain bazter ura biziberritzeko proiektuan buru-belarri murgildu da.
Nafarroako Gobernuak lagata, 1980tik 2005era kaputxinoek kudeatu zuten Perotx: lau solairu, frontoi estali bikaina eta lorategi ederra ditu, bestek beste. Urte horietan udako kanpalekuak, kirol-jarduerak eta herri-ospakizunak hartu zituen bilgunea izan zen.
Hogei urte geroago, Perotx proiektuaren helburuetako bat eraikinari funtzio kolektibo hori itzultzea da, berriro ere elkarbizitzarako leku bihurtuz. “Demografikoki desagertzera kondenatuta dagoen lurralde bat kulturalki, sozialki eta emozionalki suspertzeko funtsezko elementu bilakatuz”, diote proiektuaren sustatzaileek.
Haien esanetan, Perotx berreskuratzea anbizio handiagoko proiektuaren lehen urratsa besterik ez da, honen bidez “lankidetzarako, ikerketarako eta sorkuntzarako espazio bat sortzeko, despopulazioaren aurkako borrokan eta hiri-eremuaren eta landa-eremuaren arteko loturak sendotzean fokua jarrita”.
2024ko udan Nafarroako eta penintsulako hainbat jendez osatutako talde batek astebete pasatu zuen Perotxen, etxea garbitzen eta berreskuratzeko lanei ekiten. Orduan sortu zen Perotx biziberritzeko proiektua eta orduan finkatu ziren ardatzetako batzuk: bailarako errealitateak ulertzeko eta memoriak berreskuratzeko gune izatea, hiri- eta landa-eremuen arteko lankidetza sustatuko duen egoitza artistikoa eta kulturala, bailaran euskara berreskuratzeko ekintzak bideratzea, edota bailarako emakumeen esperientziak ikusgarri egitea.
“Perotx etxeak –diote bultzatzaileek– birgaitze-proiektu bat behar du, erabilera segurua, irisgarria eta ingurunearekiko errespetuzkoa bermatuko duena” eta horretarako crowfunding kanpaina jarri dute martxan: "Perotx: sormen-zirrarak landagunean". Gune hauetan topa daiteke horri buruzko informazio gehiago: Goteo-n, perotx.eus webgunea edo 686 485 980 telefonoa.
Bideo honetan, halaber, Perotx eta proiektuari buruzko informazio gehiago ikus daiteke.
Iruñeko Hirugarren Zigor Auzitegiak 5.850 eta 9.450 euro arteko zigorrak ezarri dizkie Baztango Aroztegiko zazpi auzipetuei, derrigortze edo bortxa delituagatik. Baztertu egin du, ordea, talde kriminala osatzen zutela.
Urriaren 4tik 19ra iraganen da Nafarroako arte eszeniko komunitarioen jaialdia Iruñean, nazioartekotza eta kritika soziala ardatz harturik.
Ikerlariek ez dute erromanizazio zantzurik atzeman Burdin Aroko kokaleku horretan. Adituen arabera gunea suntsitu gabe abandonatu zutela erakusten dute arrastoek.
Idatzi duen eleberriko pertsonaia mirestera heldu da Juan Luis Larraza Lakuntza (Etxarri Aranatz, 1950), eta, beharbada, mitifikatu ere egin du. Han eta hemen, eta, oroz gain, Nafarroako Artxibategiko agirietan Luis L(e)izarraga kapitainari buruzko datu bakanak bildu, Pello... [+]
Enpresa batzordeak neurria errefusatu du eta "deslokalizazioa" dela salatu du. Europan dituen lantegietara bideratuko du ekoizpena Saint-Gobainek. Administrari eta komertzial taldeak mantenduko dituzte.
Iruñera heldu da igandean Ibaitik itsasora Palestinaren aldeko martxa, mezu argi batekin: Israelekin harreman ekonomiko guztiak eten. MTorres-en hasi da ibilaldia eta enpresa horrek Israelgo armagintzarekin dituen loturak salatu dituzte. Noainen harrera egin ondoren,... [+]
Bada Garde. Urrutira gabe hor dago, urrutieneko mugaren guardan. Umetan ezagutu nuen Garde, ez dut gogoan zenbat urte nituen, baina landatuta geratu zitzaidan han ikusi nuena.-
Artzain gisa hirugarren kanpaina du aurtengoa Koldo Vicente Eseberrik. Familia Otsagabikoa izan arren, Iruñean bizi izan zen txikitatik, baina abeltzaintzaren munduarekin harreman estua izan du beti. “Osaba artzaina zen, haragitarako ardiak zituen hemen, eta txikitan... [+]
Valle de Odietako epaiketa epaiaren zain geratu da ostiral honetan Iruñeko Justizia Jauregian akusatuek deklaratu eta akusazioek eta defentsak haien ondorioak azaldu eta gero. Ez da aldaketarik egon alde bakoitzak egindako eskaeretan.
Palestinak pairatzen duen genozidioa salatzeaz gain, sionismoaren "konplizeak" seinalatzea ere du helburu Ibaitik itsasora deitu martxak. Palestinarekin elkartasunean aritzen diren hainbat eragilek elkarlanean antolaturiko ekimena irailaren 20an bururatuko da Hendaian... [+]
CaixaBank Researchek egindako ikerketak agerian eman du Nafarroako etxebizitza merkatuaren egoera. 2007-2008 arteko higiezinen burbuilaren garaian baino %3,7 garestiagoa dira etxebizitza eraiki berriak Nafarroan.
Hamargarren urtemuga ospatuko du aurten Nafarroako Azoka Ekologikoak. Berrogei postuko azokaz gain mintzaldiak, tailerrak, kontzertuak eta erakusketak izanen dira
Basaizeak, Baztango Gazte Asanbladak, Baigorriko eta Erratzuko gazteek elkarlanean prestatu dituzte Izpegiko Bestak. Elkartasuna, memoria kolektiboa eta engaiamendu politikoa izanen dituzte ardatz.
Labaren itzulera ospatzeko festa antolatu dute egun osoan zehar. Broken Brothers Brass Band-en kalejirak Alde Zaharreko kaleak zeharkatu ditu Estafetaraino, ondoren lehiotik kantua izan da Amets Aranguren, Julen Goldarazena Flako, Idoia Tapia eta Oier Zuñigaren eskutik; eta... [+]
24 bertsolarirekin ekingo dio bideari Nafarroako Bertsolari Txapelketak. Auritzen izango da, urriaren 4an; eta, lehen aldiz, Nafarroa Arenan izango da finala, azaroaren 29an. Saio guztietarako sarrerak salgai daude dagoeneko, Bertso Sarrerak atarian.