“Legea hazi enpresa handientzat dago egina”
Badira barazkiak lortzeko baino, horien haziak ateratzeko lantzen diren baratzeak. Gurean, duela zenbait urtetatik martxan dagoen Aleka proiektua da hazi ekologikoak ekoizten eta merkaturatzen dituen egitasmo nagusia, baina Euskal Herritik kanpo, Espainiako Estatuan barna, badira antzeko proiektu gehiago ere. Horietako zazpi elkartu ziren martxoaren bukaeran Gipuzkoan, Cristina Eneako Hazierak eta Alekak antolatutako hazigileen lehen topaketetan. Mahai-inguru batekin hasi zuten asteburua, eta ondoren, barne mailako ekimenekin jarraitu. Proiektuon lana ezagutzera ematea eta kideen arteko sarea bultzatzea izan dute helburu topaketek.
Euskal Herriko Aleka proiektuaz gain, Madrilgo La Troje, Mallorcako Associació de Varietats Locals, Aragoiko Hazien Sarea eta Kataluniako hiru ekimen –Les Refardes, Esporus eta Eixarcolant– elkartu ziren lehen topaketetan. “Horietako zenbait, hazien sareetatik oso gertu sortutakoak dira, beste batzuk ez, baina guztiek haziak ekoizten eta merkaturatzen dituzte”, azaldu du Marta Barba Gassó topaketetako partaideak. Horrez gain, guztiak irizpide agroekologikoen arabera lan egiten duten proiektu txikiak dira. “Talde gehienen jarduna, gainera, tokian tokiko barietateei oso lotua dago”, gehitu du kideak.
Proiektu bakoitzaren funtzionamendua ezagutzea izan da topaketen helburuetako bat, beste taldeei ideiak emateko eta zailtasunei eta oztopoei aurre egiteko dituzten estrategiak partekatzeko. “Azkenean, eguneroko lanean oso bakarrik daude haziak ekoizteko proiektu txikiok, legedia enpresa handientzat egina dagoelako, eta traba asko topatzen dira bidean”, gehitu du partaideak. Esperientziak elkartrukatzetik atera duten ondorioetako bat da legedia estatu mailakoa izan arren, herrialde bakoitzak legea bere modura aplikatzen duela. Izan ere, toki batean hazien merkaturatzean pausu zehatz batean inongo arazorik izan ez duten bitartean, beste toki batean etengabeko borroka izaten da. Zentzu horretan, aurrera begira elkar babestea da taldeen asmoa.
Ikusiz ikasi eta partekatu
Alekaren Beizamako instalakuntzara bisita izan zen asteburuko ekimenetako bat. Bertan, hazien ekoizpenari eta merkaturatzeari lotutako kontu praktikoez hitz egiteko aukera izan zuten hazigileek: “Bakoitzak zorrotan nola biltzen duen, edo etiketatzea nola egiten den… lanak errazteko ezagutzak eta estrategiak partekatu genituen bertan”, azaldu du Barbak. Gunean bertan, tresnak eta makineria aurrean izanda, topaketetan ateratako ideia asko zuzenean ikusteko eta aipatzeko aukera izan zuten.
Europa mailan egin izan dira hazigileen topaketak, eta horiek eredutzat hartuta pentsatu zuten estatu mailako topaketok antolatzea. Norbere herrira poltsa bete indar eta ideia bueltatu direla azaldu dute. Aurrera begira, elkarlanarekin eta harremanarekin jarraitzeko asmoa dute.
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]