Kuartangoko lursaileko paisaia eraldatzen
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen bikotea: lursaila erosi eta lurra prestatzeari ekin zioten, eredu birsortzailean elikagaien ekosistema hornitzailea sortzeko ametsarekin. Geroztik, horretan ari dira, pausoz pauso.
Sustraiak Habitat Design aholkularitza proiektuko kideen laguntza izan zuten arabarrek lursaila diseinatzeko. “Bertako herritarrek esaten ziguten lursaila ez zela oso emankorra, eta horri buelta eman nahian ari gara: bideak eta eremuak sortu genituen, keyline diseinu hidrologiko bidez antolatu genuen saila, urmaela sortu genuen ura jasotzeko…”. Lursail bateko ur baliabideak ahalik eta gehien aprobetxatzeko diseinuak egitean datza keyline metodoak, eremuak banatzen ditu eta horietako bakoitzean hainbat elementu estrategikoki txertatzen ditu.
Aukera Natura proiektuan lau bat hektarea ari dira lantzen. “Lau eremu handitan antolatu dugu lursaila, eta horietako bakoitzean hainbat barietatetako fruta arbolak landatu ditugu”. Eremu batean pistatxoak, hurrondoak eta olibondoak dituzte; beste batean intxaurrondoak; erdiko gunean sagarrak, udareak, gereziak, arbendolondoak, haranondoak eta antzekoak; eta azken batean masustondoak. “Guztira 220 bat fruta arbola daude, eta eremu horiez gain, ortua egiteko beste zati zabal bat ere badugu”, azaldu du Lopez de Susok. Urmaela lursailaren erdialdean dago, eta proiektuko kideek diote ikusgarriak direla inguruan sortzen ari den landaredia eta erakartzen dituen animaliak.
Jolasak eta aplikazioa
Momentuz ekoizpen txikia dute Kuartangoko sailean, izan ere, kanpoan egiten dute lan bi kideek, eta haien denbora librea eskaintzen diote proiektuari. “Garaiko barazkiak ekoizten ditugu, batik bat etxerako, familiarentzako eta lagunentzako”. Oilategi mugikorra ere badute bertan: “Nekazaritza birsortzailean animaliekin ere egiten da lan, lurraren egoera hobetzen lagundu dezaketelako, ongarria zabalduta adibidez”.
Oraindik hasierako fasean eta probak egiten ari dira, baina aurrera begira inguruko kontsumo taldeekin lan egiteko aukera dute buruan. Bisita bereziak antolatzeko ideiari ere bueltaka ari dira: “Joko bidezko bisita berezi bat egiten hasi nahiko genuke, jendea taldeetan etortzeko eta scape room moduko bat egiteko lursailean, gure lana erakusteko”. Gonzalez informatikaria da eta orturako eta oilategirako mugikorreko aplikazioa sortu du, edonorentzat eskuragarri. “Oilategian arrautzak jasotzean paperean apuntatzen genuen dena, eta Ikerrek pentsatu zuen mugikorrean datuak jasotzeko zerbait praktikoa sortzea”, amaitu du Lopez de Susok.
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]