Ingurugiro-osasuna goi-mailako zikloa ikasi ondoren, jaten dugunaren garrantziaz jabetu zen Ana de la Maza gazte getxoztarra. Era berean, Euskal Herrian produzitzeko “lur oso onak” eduki arren gure dieta osatzen duten elikagai gehienak kanpotik inportatutakoak direla ikusi zuen: “Arazo handia dugu elikaduran, ez dakigu benetan zer jaten dugun”.

Horri aurre egin guran, lagun batzuk bildu eta bere produktuak ekoizteari ekin zion de la Mazak duela zortzi urte Derion alokatutako solo batean. “Hasieran denbora-pasa bat baino ez zen, hobbie moduko bat. Bertan ikusi nuen lurrak asko ematen zuela, eta ezinezkoa egiten zitzaidan produzitutako dena etxean kontsumitzea. Hala, Algortara joaten nintzen tomate- eta piper-poltsaz lepo”. Lehenengo sektoreagaz aurreneko kontaktu hori eginda, proiektu handiago bati heldu zion beste neska bigaz: Solotxu. Uribe Kostan nekazari-eremu gutxi dago, eta bazekien zaila izango zela lur bat aurkitzea.

Bila eta bila ibili ondoren, “zortea” izan zuten, Erandioko Txakoli Motaganeko ugazabak bere lurrak utzi zizkielako nekazaritza eta baserri-mundua ezagutzeko gunea eraikitzeko. Hala, sasoiko produktuak ekoizten hasi ziren bertan, esperimentatzeko txokoa osatu zuten eta urtebetetzeak zein tailerrak ere antolatzen zituzten. “Gu hasiberriak ginen, eta oso proiektu handia zen. Horren ondorioz, gure arteko harremana apur bat zakartu egin zen”, dio getxoztarrak. Hala ere, nekazaritzarekiko maitasuna bere horretan zirauen beraren bihotzean, eta segituan proiektu berri bati ekin zion Garain.

Bikotekideak lurrak zituen Durangaldeko inguru horretan, eta bertan zeuden pinudiak bota ondoren, askotariko fruta-arbolak landatu eta ortua osatu zuten, besteak beste. Ordutik bertan bizi da, lurrak emandakoez bizitzen. Denetarik lantzen dute bertan, ondoren sasoiko ortuariakaz otzarak banatzeko inguruko gazteen artean. Era berean, zukuak, marmeladak, garagardoak eta kontserbak egiten ditu, baita abereetatik lortutakoak ere. Azaltzen duenez, “kostata” hartu zuen eskualde batetik bestera joateko erabakia. Izan ere, Uribe Kostako lurrak ekoizpenerako “idealtzat” ditu: “Klima epela da bertan; barrualdean, aldiz, gogorra, oso hotza neguan eta oso beroa udan”.

Baserritarren lan gogorra

Baserritarraren lana gogorra dela aitortzen du Getxoko gazteak, “egunero lan egin behar delako eta etekinak, askotan, murritzak direlako”; hala ere, azpimarratzen du “inondik inora” ez lukeela oraingoa bulegoko lan batez aldatuko. Zortzi urteko ibilbidea egin du de la Mazak leku batetik bestera, Garain finkatu arte. Bide horretan, askotan pentsatu izan du ea noiz emango zuen saltoa profesional bilakatzeari, eta duela hilabete bi egin zuen pausoa. “Oso garrantzitsua izan da erabaki hori, nire etekinak ez direlako oso altuak. Dena den, garrantzitsua da kotizatu ahal izatea, baina zaila da nekazaria eta “legala” izatea. Dendetan eta azoketan saltzeko sanitateko baimena izateko beharrezkoa da autonomoetan alta ematea, eta dagoeneko nik lortu dut hori dena”.