Ongi etorri, entsaladen aroa!
Intxaurrondoak ekainean emango du bere fruitua. Lan bikaina egin du, esfortzuak merezi izan du. Lehen beroaldiekin zirkulazioak eta bihotzak zaintza bereziak behar dituzte. Garrantzitsua da hidratazioa mantentzeko neurriak hartzea –ura, infusioa eta saldak– eta fruta eta barazkiekin elikadura plana aberastea. Salda diuretikoak oso gomendagarriak dira, oinak eta hankak arin edukitzeko. Gatz eta olio gabe prestatuak, tipula, baratxuria, porrua eta perrexilarekin prestatutakoak.
Hilabete honetan nire helburua sasoiko eta bertako fruta eta barazkiekin prestatutako entsalada gozo eta nutritiboak prestatzeko ideiak ematea da. Baratzeak edo ortuak kolorez beteta daude, hona hemen ekainean aurkituko ditugunak: piperrak, tomateak, kuiatxoak, lekak eta uraza bezalako barazkiak bere unerik onenean daude, testura, zapore eta mantenugai ugari eskaintzen dituzte. Fruta hauek ere jan ditzakegu: albertxikoa, meloia, sandia, mugurdia, ahabia, arana, platanoa, gerezia, ahuakatea eta mertxika.
Zertan laguntzen gaituzte entsaladek?
Entsaladek udan gorputza hidratatzen, freskatzen eta digestioa hobetzen laguntzen digute. Aberatsak dira bitamina, mineral eta konposatu antioxidatzaileetan.
Entsaladak modu egokian murtxikatzen baditugu eta otorduaren hasieran jaten baditugu, asetuta sentitzen eta digestioa hobetzen lagunduko digute. Mastekatzeko arazoak dituztenentzat edo jateko denbora gutxi dutenentzat, kantitatea eta plateraren neurria zaintzea komeni da, digestio arazoak ez izateko. Entsaladak polikiago jateko, gomendioa da gose garenean lehenik saldak eta zopak hartzea.
Entsalada perfektua prestatzeko pausoak
Osagaien eta kantitatearen arabera, entsalada izan daiteke lehen platera, osagarria edo plater bakarra.
Jarraibidea:
1. Entsalada lehen platera izango bada, jarraitu 1, 2, 3, 4, 5 eta 6 puntuak. Aldiz, entsalada plater bakarra izango bada, gehitu 7. puntua.
2. Aukeratu garaiko barazkiak: hostoak (uraza, kanonigoak), tomatea eta leka (egosita).
3. Eman kolore ukitu bat: azenarioa (gordina, egosia), erremolatxa, hainbat koloretako piperrak (gordinak, labean erreak, kontserbakoak), zainzuriak, errefautxoak...
4. Ausartu fruta eta lore jangarriak gehitzen. Testura eta kolore erakargarriak lortuko dituzu. Gogoratu begietatik jaten dugula.
5. Platerak apaintzeko kurruskariak gehitzea oso egokia da: fruitu lehorrak, germinatuak, haziak. Karbohidratoak platerera gehitzeko modu hauek daude: patata txiki bat, arroza edo pasta koilarada batzuk eta ogi xerra.
6. Gozatu entsalada. Limoi zuku edo ozpina, koipeak (ahuakatea, olioa, aliolia) eta hainbat saltsa ditugu aukeran, adibidez, jogurt saltsa. Entsalada ez hondatzeko, nire gomendioa da bakoitzak bere entsaladari gozatzekoak jateko momentuan gehitzea da.
7. Proteinak beharrezkoak dira, zure entsalada osoagoa eta asetzaileagoa izateko. Hona hemen ideia batzuk: arrautzak, lekaleak (ilarrak, txitxirioak, babak), hegaluzea edo sardinak kontserban edo haragi zuriak (oilasko egosia edo plantxan) gehitzea.
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Etorri dira herriko jaiak. Gureak sanferminen atarikoak dira, uztailaren abiatzea. Eta aurten berrikuntza bat izan dute. Artisten herria da gurea, eta apain-apain janzten dute jaietarako, baina aurten, ustekabean, herriko kale nagusiko sarrerako sagarrondoak lorez jantzita hartu... [+]
Euskal Herrian badugu inurrijale bat, baina ez da Ameriketan aurkitzen den ugaztun hori. Gurean hegazti bat da inurrijale amorratua dena, hainbeste gustatzen zaizkio inurriak ezen Debagoiena eta Debabarrenean inurrijale ere deitzen dioten. Eta hau, okil espezie bat da:... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Ekainak akainak ekarri ditu: uda iritsi da. Udaberriko egun beroetan hasten dira akainak ehizean, udako ehizaldi nagusirako hankak prestatzen. Garo arruntaren (Pteridium aquilinum) garomenetan izaten da batez ere, bide ertzera zintzilik diren orri muturretan kulunka, gustuko... [+]
Tarteka bada ere, inoiz ikusiko zenuten hego beltzeko “erle erraldoi” eta potolo bat zuen inguruan hegan. Hala bada, ziur izan intsektuen artean ikusgarrienetako bat ikusi duzuela. Eta ziur izan, baita ere, ez duzuela inongo arriskurik, itxura itzeleko erlastar honek... [+]
Ukenduak egiten dituen orok solstizio bueltako data hauetan zeruari begiratu dio: bateko beroa eta besteko ekaitzak, sendabelarrak noiz bildu erabakitzen komeriak izan dira. Ikusten denez, San Joan eguna ez da edozein egun, indar eta sinbolismo bereziko eguna dugu. Edozein... [+]
Eguna mozten hasten den hilabetea, ekaina. Festa aparretan gabiltza baina xorro-xorro, hau esku artean duzunerako dagoeneko hamalau minutu moztu da egun argia. Gu gure eroan, batzuek bere txoroan, ez gara jabetzen baina landareak bai ederki asko! Eguna mozten hasi da eta ez dio... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Sugea eta eguzkia: pertsona askoren buruan banandu ezinak diren bi hitz. Sugea entzuten dugun aldiro, egun bero eta argi bat irudikatzen dugu. Buruak hala funtzionatzen baitu: asoziazio horiek egiten ditu duen informazioarekin. Eta ez da arraroa, bestalde; izan ere, sugeak... [+]
Portugaletera bazoazte, autobidea utzi eta hiriko sarrerako bi erreiko bide bazterrean 40 ardiko artaldea ikusiko duzue agian. Makilarekin zaindari dute alboan artzaina, iluntzetan itxituran sartu eta egunez pisu-lantegi arteko zelaietan bazkatzen du artaldea. Bere izena izan... [+]
Ostirala da, bero handia egin du gaur ere. Baserriko lanak bukatu ditugu, belarretan egin dugu. Nekatuta, izerditan, berotuta, baina pozik! Denon artean lortu dugu, denok bat ekinda lana hobeto egiten da.
Belazea gorri azaltzen zen, egun batetik bestera. Gorri-gorri, gorri bizi urrutitik ikusgarri. Gorbela zen, itsas-belarra edo alga. Nekazariak itsas bazterretik bildu eta lehortzeko belazean zabaltzen zuena. Gorbel arrea eta gorbel gorria izaten ziren eta gu bezalako... [+]