Ongi etorri, entsaladen aroa!
Intxaurrondoak ekainean emango du bere fruitua. Lan bikaina egin du, esfortzuak merezi izan du. Lehen beroaldiekin zirkulazioak eta bihotzak zaintza bereziak behar dituzte. Garrantzitsua da hidratazioa mantentzeko neurriak hartzea –ura, infusioa eta saldak– eta fruta eta barazkiekin elikadura plana aberastea. Salda diuretikoak oso gomendagarriak dira, oinak eta hankak arin edukitzeko. Gatz eta olio gabe prestatuak, tipula, baratxuria, porrua eta perrexilarekin prestatutakoak.
Hilabete honetan nire helburua sasoiko eta bertako fruta eta barazkiekin prestatutako entsalada gozo eta nutritiboak prestatzeko ideiak ematea da. Baratzeak edo ortuak kolorez beteta daude, hona hemen ekainean aurkituko ditugunak: piperrak, tomateak, kuiatxoak, lekak eta uraza bezalako barazkiak bere unerik onenean daude, testura, zapore eta mantenugai ugari eskaintzen dituzte. Fruta hauek ere jan ditzakegu: albertxikoa, meloia, sandia, mugurdia, ahabia, arana, platanoa, gerezia, ahuakatea eta mertxika.
Zertan laguntzen gaituzte entsaladek?
Entsaladek udan gorputza hidratatzen, freskatzen eta digestioa hobetzen laguntzen digute. Aberatsak dira bitamina, mineral eta konposatu antioxidatzaileetan.
Entsaladak modu egokian murtxikatzen baditugu eta otorduaren hasieran jaten baditugu, asetuta sentitzen eta digestioa hobetzen lagunduko digute. Mastekatzeko arazoak dituztenentzat edo jateko denbora gutxi dutenentzat, kantitatea eta plateraren neurria zaintzea komeni da, digestio arazoak ez izateko. Entsaladak polikiago jateko, gomendioa da gose garenean lehenik saldak eta zopak hartzea.
Entsalada perfektua prestatzeko pausoak
Osagaien eta kantitatearen arabera, entsalada izan daiteke lehen platera, osagarria edo plater bakarra.
Jarraibidea:
1. Entsalada lehen platera izango bada, jarraitu 1, 2, 3, 4, 5 eta 6 puntuak. Aldiz, entsalada plater bakarra izango bada, gehitu 7. puntua.
2. Aukeratu garaiko barazkiak: hostoak (uraza, kanonigoak), tomatea eta leka (egosita).
3. Eman kolore ukitu bat: azenarioa (gordina, egosia), erremolatxa, hainbat koloretako piperrak (gordinak, labean erreak, kontserbakoak), zainzuriak, errefautxoak...
4. Ausartu fruta eta lore jangarriak gehitzen. Testura eta kolore erakargarriak lortuko dituzu. Gogoratu begietatik jaten dugula.
5. Platerak apaintzeko kurruskariak gehitzea oso egokia da: fruitu lehorrak, germinatuak, haziak. Karbohidratoak platerera gehitzeko modu hauek daude: patata txiki bat, arroza edo pasta koilarada batzuk eta ogi xerra.
6. Gozatu entsalada. Limoi zuku edo ozpina, koipeak (ahuakatea, olioa, aliolia) eta hainbat saltsa ditugu aukeran, adibidez, jogurt saltsa. Entsalada ez hondatzeko, nire gomendioa da bakoitzak bere entsaladari gozatzekoak jateko momentuan gehitzea da.
7. Proteinak beharrezkoak dira, zure entsalada osoagoa eta asetzaileagoa izateko. Hona hemen ideia batzuk: arrautzak, lekaleak (ilarrak, txitxirioak, babak), hegaluzea edo sardinak kontserban edo haragi zuriak (oilasko egosia edo plantxan) gehitzea.
Egurra lorarazteko gai da. Egurra lore bihurtzen du, bai, izan zurgin, arotz, zur-langile, zur-lantzaile, maiasturu, benuzer edo menuzer, zur-apaintzaile, zur-egintzaile, zuharotz, zurgile, zurgin-neska edo zurgin-mutil denak.
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Gorputzeko ezkatak kolore berde bizikoak ditu; biziak eta deigarriak. Eta horiekin nahasten dira, sare bat osatuko balute bezala, orban beltzak, bizkar osoan zehar. Gizakiaren begietara gardatxoa gardatxo egiten duena, ordea, saihetsean aurkituko dugu. Bertan, lerrokatuta,... [+]
Veneziako urmaela, 452. urtea. Hunoen inbasioak bultzatuta, Italiar penintsulako barrualdeko hainbat biztanlek eremu zingiratsuan hartu zuten behin behineko babesa. Baina lonbardiarren inbasioak iritsi ziren urte batzuetan, eta bizitoki iraunkorra bihurtuko zen etorkin... [+]
A ze pagotxa!, esan ohi dugu. Pagotxa edo mauka edo txokoa edo mantxunga edo… onturre edo probetxu ona ateratzen zaion zerbaiti edo horren aukerari esaten zaio “pagotxa”.
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Haurtzaroan, lursailen batean, parkeren batean edo baserri giroko lurretan sarritan izaten genituen “txitxareak” eskuartean… Jolas guneak gero eta artifizialagoak diren garai hauetan ordea, zaila da hiri nahiz herri-guneetan halakoak topatzea. Baina itsasoko... [+]
Aurten bai urtea da. Sagar urtea izango da aurtengo hau (Malus domestica). Eta baialdia behar bezala agurtu eta baliatzeko, besteak beste, dolareak gertatu beharko ditugu.
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Kaxalotea edo zeroia (Physeter macrocephalus) munduko horzdun zetazeo handiena da, eta baita munduko horzdun animalia handiena ere. Beheko barailan soilik ikusten zaizkio hortzak, baina bakoitzak kilo bateko pisua izan dezake. Izatez, ez dago oso argi zertarako erabiltzen dituen... [+]
Gure hondartzak marrazoz beterik daude. Igerilariak lasai egon, kostaldean 100-200 metroko sakoneran ditugun hondartza zabalez ari bainaiz. Bertan bizi da Atlantikoko marrazo ugariena eta txikiena.
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Lagun asko dut. Ezagutzen ditudanetatik hegalari jendea da mordoxka bat. Duela hiru bat urte, horietako baten bisita izan nuen; ez dut gogoan nor zen. Antxeta mokogorria izan zitekeen, edo zozo eme bat, edo saldo handietan ibiltzen diren arabazozo pikart horietakoren bat, edo... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
Apirilaren 17an, Brasilgo Eldorado do Carajás-en egin zuten lurrik gabeko 21 langileen sarraskiaren 29. urteurrena izan da. Ordutik, La Vía Campesinak data oroitzen du Nekazarien Borrokaren Nazioarteko Egun gisa, lurrerako eskubidea defendatzeagatik koldarkeriaz erail... [+]