San Ixidro
Aurten ez dut aparteko ilusiorik San Ixidro egunerako. Ez dut girorik aurkitzen. Ingurura begiratu eta giro ospela. Burua lanean jarri behar izan dut epeltasun bila, eta hara non, azaldu zaizkit gure gazten zain hilabeteak daramatzaten lagunen irribarreak. Bihotza epelxeago dago orain.
Nahiko nioke goxotasunari heldu, baina ezin. Testosteronak bustitzen ditu horrelako egunak, plazak hartzen. Ikaragarrizko tristura sortzen dit gazteen artean ereduak duen arrakastak. Papar puztuek aurre hartzen diete makil hotsei; nahiz eta erakusgai dauden abereek, akaso, lehenago izan duten makilen berri bizkarretan, kaleko itxituretan sartzekotan.
Ez dut nire tokia aurkitzen horrelako egunetan. Gero eta zailagoa egiten zait sentitzea baserritarren egun horiek badirela gureak ere, emakume baserritarronak, alegia. Gu bazterretan egoten gara, postuko mahaien atzean –eta, neurri batean, eskerrak babes-eremuari–. Aldamenekoarekin kontuak esanez jabetzen zara aurrean duzun paisaiak ez duela jasotzen zuen egunerokotasunean bizi duzuena, inondik ere. Gure jendartean ez gara gauza egunoi beste eduki bat emateko, argi dago. Erdipurdiko abertzaletasunak eta sasi-folklorismoak hartzen ditu kaleak horrelakoetan.
Horiek nahaspilatzen dituzten politikariek eta arduradun publikoek bozgorailuak hartzen dituzte. Gehiegizko dosia nire gibelerako. Denei betetzen zaie ahoa hustutako menuaz: elikadura burujabetza, gure paisaia, gure baserritarrak, kalitatea, tradizioa, elikadura jasangarria...
Nola demonio joan pozik azokara dakizunean ele-mele horiek paperetan idatzita daudenak ezkutatzera datozela? Baserritarrak estrategikoak garela esaten dutenean, falta zaie esatea zertarako. Turistentzako paisaia zaintzeko? Behar ote gaituzte paisaia berdearen osagarri bukolikoarena egiteko? Uste dut gehiago dela zer estrategia jarraitu baserritarrak desagertzeko eta “ustiategi errentagarriak” mantendu eta handitzeko.
Horrelako zer edo zer izango da; izan ere, Eusko Jaurlaritzaren ildo estrategikoei begiratuz gero, hauxe: Errioxako upategi handiak erreskatatzea; Donostian BioTech Foods enpresak duen laborategiko haragi-fabrika; multinazionalen eskutik, EAE osora zabaltzea balio teknologiko handiko negutegiak eta zutikakoak –indoor vertical farming delakoa–; nekazaritza ekologikoa –berri ona izango ote?– eta bosgarren tokian dago Getarian jartzekoak diren atun gorria hazteko kaiolen proiektua –Balfegó SL enpresak eta AZTIK elkarlanean sortutakoa–.
Ildo horiekin nora goaz EAEko baserritarrok? Pikutara. Zuzen-zuzenean. Nire moztasunak ez dit uzten beste aukerarik: baserritarrok desagerrarazi nahi gaituzte. Gobernuen apustua argi ikusten da noren aldekoa den: industriaz elikatu nahi gaituzte. Eta gure oinarrizko eskubideez industria elikatu, jakina. Bada sarerik han behean? Hemendik ez da ezer ikusten.
Bai, bada sarea. Baserritarrok eta herritarrok elkarrekin sortutako proiektuak han-hemen, izan elkarte ala kooperatiba. Dena den, hemendik ere, zartakoak datoz, ez pentsa, Gipuzkoa aldean, behintzat. Sare horren higatze prozesuan Aldundiak utzi zituen aurreko deialdietan babesgabe elkarte eta kooperatiba horiek aurkeztutako proiektuak, baita agroekologiaren zabaltze eta sakontze lanetan dabiltzan proiektuak ere. Normala. Zertarako nahi ditugu horiek guztiak administrazioek leku guztietako supermerkatuei lokal berri gehiago irekitzeko baimenak ematen badizkiete han-hemenka –txapel-ikurriñadunak ahaztu gabe, noski–?
Gaur etsita nago. Helduko dio sareak abailduraren pisuari?
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkarteak frutazaintza sustatu nahi du eta horretarako egun-pasa ederra antolatu du uztailaren 29rako; hiru proiektu ezagutuko dituzte bertatik bertara: Erroak mintegia Ahatsan (Nafarroa Beherea), Kibbi Sat Donezteben (Nafarroa) eta... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
HoBBea proiektua hiru elkarte hauek elkarlanean egina da: Biharko Lurraren Elkartea (BLE), Biolur eta Hazialdeko. Nekazari-okinaren figura indartu nahi dute HoBBea proiektuaren bidez, eta lurraldeko ogi ekologikoa kontsumitzearen balioak eta onurak ezagutarazi nahi dituzte... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Laborantza herrikoia eta jasangarria bultzatzen duen azokak 20. urteurrena beteko du. Azaroaren 7tik 9ra antolatu duten erakusketa eta merkatuan parte hartzera dei egin du.
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
Natura aspaldi deuseztatu genuen. Hori da gure kultura, natura deuseztatzea. Oinarrian, nekazaritzaren kultura, goldearen kultura, kultibatzea, berezko natura deuseztatzea da. Guk nahi ditugun mozkinak eta etekinak jezteko moduko “natura” dugu gurean.
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
Mandio eta kanpandorreetan hontz zuriaren ulu mikatza gero eta gutxiagotan entzuten dugu. Zer dela eta? Urbanismo basatiaren eta laborantza intentsiboaren ondorioz, bere habitata suntsitu dugu. Baina gaueko hegazti harrapari bitxia funtsezkoa zaigu, soroak osasuntsu mantentzen... [+]
Golde” hitza “kultura” hitzetik dator. Etimologialaria ez naizenez, ez naiz, badaezpada, bidezidor horretan barrenduko, edozein sastraka edo lahardiren (Rubus fruticosus) erdian itotzeko ere… Inor edo bestek argituko ote digu gakoa.
Maiatzaren 10ean Zestoako iraeta auzoan kokatuta dagoen amillubi proiektuan elkartu ziren elikadura burujabetzaren aldeko herritarrak eta laborariak. Udaberriko Festaren bigarren edizio honetan, goizean bi mahai-inguru antolatu zituzten eta entzulez bete zen amilibia baserri... [+]
Kapitalismoaren lekuan lekuko eta garaian garaiko egoerara moldatzeko gaitasuna harrigarria egiten zait batzuetan. Espero ez duzun tokian azaltzen dira antzekotasunak, eta hara non, bat-batean konturatzen zara munstroak Mallorcan hartzen duen itxura ez dagoela etxean bertan bizi... [+]
Ostia kolektiboko milintanteek 8.742 euro ordaindu beharko dizkiote Bouygues enpresari, eta beste 2.000 euro abokatuen gastuentzat. 2022ko abenduan buruturiko desobedientzia ekintzan promotore horren maketa bat zikindu izanagatik zigortu dituzte.