Derrigorrezko nekazaritza zerbitzua
Sergi Caballerok Espainiako Gobernuari eskaera hau egin dio: 20 urtera iritsi ondoren, 9-12 hilabete eman ditzagula denok lurrarekin eta animaliekin hartu-emanean, tokiko komunitateko nekazaritza ustiategietan lankidetzan.
Atzo etorri zait eskura Sergi Caballero González nekazari katalanaren idatzi bat. Sergi oso ezaguna da nekazaritza iraunkorraren alde egiten duen etengabeko lanagatik. Bere izena askotan ikusten da hitzaldi, batzar, eskola eta batez ere sareetan. Batez ere permakultura deritzonaren sustatzailea da. Permakultura aspaldiko nekazaritza eredu bat da. Etengabekoa edo iraunkorra den kultura adierazi nahi du. Kultura, noski, lurraren kultura, nekazaritza alegia.
Nekazaritza iraunkorraren oinarriak hiru dira. Lehenik, lurra zaindu behar dugu: lur bizia lur osasuntsua da eta gure bizitza eta osasuna zaintzeko era bakarra da. Bigarrenik, pertsona jendeak bizitzeko beharrezko dituen baliabidetara heltzeko aukera. Hirugarrenik, biztanleriari eta kontsumoari mugak ezartzea; gure beharrak gobernatuz, zenbait baliabide alde batera utz ditzakegu aurreko biak sustatzeko.
Gutako bakoitzak ikusi behar du bere burua non dagoen, iraunkortasunaren benetako ikuspegi horretatik zeinen hurbil edo urrun dagoen. Iraunkortasuna negozio bihurtua dute askok, tartean administrazio gehienek; eta ez dute ez lurra eta ez pertsonak jagoteko inolako asmorik ere; patrika besterik ez dute zaintzen. Berde eta iraunkor agertzen dute bere burua, gure egunerokoa, gure ingurua eta ingurumena kutsatuz. Eta gu galdu-gordean, nora gabean.
Nora gabe horri buelta eman eta etorkizunerako bidea, norabidea, geure esku hartzeko eta nolabidea atzemateko bide polita azaldu du Sergik. Espainiako Gobernuari egin dio eskaera, lege proposamen baten bidez ezar dezala Derrigorrezko Nekazaritza Zerbitzua. Eta honela argitu du: 20 urtera iritsi ondoren, 9-12 hilabete eman behar ditugu denok lurrarekin eta animaliekin eman-hartuan, tokiko komunitateko nekazaritza ustiategietan lankidetzan. Helburua da bizitzako oinarrizko prozesuetan parte hartzea eta ikastea eta oinarrizko elikagaien beharrak asetzea. Agian, modu honetan kalitatezko janari ekologikoen balioa ezagutu, eta bere prezioaz kexatzeari lagako diogu. Aldi berean, alokairuen eta hipoteken prezioa normalizatzeari utziko diogu, osasun sistemaren kontsumoa murrizten eta “kakak” jaten ditugun bitartean. Garai bateko derrigorrezko soldaduska bezala, baina eraginkorra, herriaren aldekoa, geroaren aldekoa. Alde onekoa, alde ederrekoa.
Ulertzea eta jabetzea bezalakorik ez da. Badakigu. Jakin badakigu. Jakin, ba al dakigu? Nola elikatzen duzu zeure burua, edo gauza bera dena, zeure alabarena?
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]