Bestelako bizitza baterako baserri kolektiboa
"Urritza: komunitatea, baserri kolektiboa" zioen karteltxoarekin egin nuen topo sare sozialetan, eta kartelaren atzean zegoen proiektuaz gehiago jakiteko gogoz bila jarri nintzen. Egitasmoa bultzatzeko lanean Jon Intxausti donostiarra eta Marcos Menendez barakaldoarra daudela jakin nuen. “Bi edo hiru urte generamatzan lagunak eta biok hiritik ateratzeko gogoz, landa eremura mugitzeko zerbaiten bila”, azaldu du hasierako ideia Intxaustik. Hiritik baserrira lekualdatzea baino gehiago, bizitzeko modu oso baten aldaketa da planteatzen dutena, dena dela.
Bizitza proiektua martxan jarri ahal izateko, baina, toki egoki bat topatzea zen lehen pausoa. “Guretzat oinarrizko irizpide batzuk izan behar zituen lekuak, hala nola, 600 metro inguruko altueran egotea, lursailean ur naturala izatea eta landatzeko moduko eremu zabala edukitzea”, dio Intxaustik. Hainbat lekutan bila aritu ondoren, azkenean, Bidania-Goiatzeko Urritza baserriarekin egin zuten topo; haien proiektua garatzeko baldintza guztiak betetzen zituen: espazio asko duen baserri handia da, 15 hektareako lursaila du iturri naturalekin… “Pentsatu genuen, ‘hau duk gure lekua!’”.
Momentuz bi familia besterik ez badira ere, azken hilabeteotan proiektua zabaltzeko hainbat bilera ireki egin dituzte, eta bultzatzaileek beste sei familia Urritzara batzea nahi dute. “Hasierako proba fasean gaude orain, baina guztira 20 bat lagun hemen elkartzea da gure helburua”, azaldu du. Baserria ez dute oraindik erosi, urrira arte proba moduan ari baitira jabeekin adostutako prezioa ordainduz, baina datorren urtean komunitatera behar den jendea bildu eta erostea dute asmo. “Egin ditugun bileretara jende dezente hurbildu da eta interesa badago, beraz, hazia botata dago. Ea udaberrirako uzta jasotzen dugun”.
Auto-hornitutako komunitatea, dirurik gabea
Kaleko jendea naturarekin bat eginda bizitzera bultzatu nahi dute proiektu kolektiboaren bultzatzaileek. Haien oinarrietan hainbat puntu bildu dituzte: hezkuntza, elikadura, osasuna, baserriaren berreskuratzea, teknologia berriak bultzatzea eta dirurik gabe bizitzea, adibidez. Egungo jendartean esparru horietan guztietan ematen diren dinamikekin kritiko dira, eta esparru horiei begira proiektu eraldatzailea izan nahi dute. “Dirurik gabe bizi nahi dugu, gure jakiak sortuz, energia libreen bidez funtzionatuz”, dio. Erronka ez da makala, baina nabarmentzen duenez, ez dute presarik, eta pixkanaka pausoak ematea da asmoa.
Ekoizpenari dagokionez, lursailean autokontsumorako nahikoa elikagai ekoiztea da haien asmoa, eta soberakinak beste komunitate batzuekin partekatzea: “Ez truke zuzenaren bidez, baizik eta sobran duguna emanez eta falta duguna beste komunitate bati hartuz”. Nekazaritza biodinamikoa praktikatzen dute, eta aurtengo lehen uztarekin pozik gelditu dira. “Babarruna, kalabaza, patata, artoa eta bestelako barazkiak egin ditugu”.
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]