‘Apaiz kartzela’ filma Edinburgon eta Venezuelan lehiatuko da, Euskal Herriko zinema aretoetan estreinatu ondoren
Pasa den ostiralean zinema aretoetara iritsi zen Zamorako abadeentzako kartzela frankistari buruzko historia kontatzen duen dokumentala. Nazioartean ere proiektatuko dute, Edinburgon eta Venezuelan kasu.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Frankismo garaian errepresaliaturiko abadeen historia kontatzen duen Apaiz Kartzela dokumentala Euskal Herriko zinema areto nagusietan da ostiralaz geroztik. Donostiako Giza Eskubideen Zinemaldian aurkeztu zuten filma, joan den apirilean, eta orain jende guztiarentzat dago ikusgai.
Oier Aranzabal, David Pallarés eta Ritxi Lizartxaren lanak Zamorako apaiz kartzelan giltzapetutako abadeen bizipenak kontatzen ditu, frankismo garaian zigortuak, erregimenaren zapalkuntza salatzeagatik. Erromako Eliza Katolikoarekin Espainiako Gobernuak 1953an sinaturiko konkordatuaren baitan, abadeentzako berez sorturiko munduko kartzela bakarra izan zen eta 1968. Urtetik 1976ra bitartean dozenaka apaiz izan ziren bertan, gehienak euskaldunak.
Dokumentalak, Euskal Herrian estreinaldi komertziala egin ondoren, Edinburgora bidaiatuko du abendu honetan, pandemiaren ondorioz iaz bertan behera geratu zen Close: Up Edinburgh Docufest jaialdian aurkezteko. Gainera, Venezuelan egiten den Giza Eskubideen Nazioarteko zinema jaialdian ere hartuko du parte.
Alberto Gabikagojeaskoa lehen apaiz presoa, Jon Etxabe, Josu Naberan, Xabier Amuriza, Juan Mari Zulaika, Juan Mari Arregi eta orduko beste protagonista askoren ahotsa jasotzen du filmak, haietako zenbait, gainera, Zamorako kartzela zaharraren hormak gurutzatu dituzte berriz, dokumentala grabatzeko.
Hasieran, anonimotasuna mantendu nahi duen apaizetako baten eskuak ageri dira, garai haietan grabaturiko irudi batzuetan: “Eskua soilik erakusteak botere metaforiko handia ematen dio apaiz guztien eskabideari, kontraesankorra badirudi ere, erakusten ez denak indar handiagoa lortzen duelarik”, idatzi du Zinea.eus-eko kritikan Txomin Lasak. Estetika eta politika, biak kontu bera direla adierazten du horrek, bere esanetan.
Abadeei eskertza
Dokumentala estreinatzearekin batera, “Gogor” izeneko taldean bildutako abadeek egindakoa gogoratu eta eskertzeko ekimenak ere izan dira –besteak beste, 1968ko Derioko Seminarioko eta Bilboko Gotzaindegiko itxialdi sonatuak burutu zituzten–. 2019ko abenduan, Durangoko Azokako Irudienean omenaldia jaso zuten, Apaiz kartzela-ren “work in progress” emanaldian.
Orain, berriz, kristau kolektiboak izan dira haien borroka aitortzeko beharra azaldu dutenak. Herria 2000 Elizak, Kristau Elkarte Herritarrak eta Euskal Herriko Apaiz Koordinakundeak oharra kaleratu dute: “Gogor taldeak benetako euskal teologia narratibo subertsiboa gauzatu zuen”, diote, eta horren ordaina izan zen urtetan iraun zuen kartzelaratze “doilor eta umiliagarria”. Horregatik guztiagatik eskertu nahi dituzte elizaren inguruko kolektibo horiek apaiz antifrankistak: “Haiekin eta biktima guztiekin konprometituta sentitzen gara, euskal Elizatik, memoriaren, askatasunareen eta justizian oinarritutako bakearen alde”.
Molt lluny klasiko bat da, barrura begirako klasiko bat. Gerard Oms zuzendariaren lehen obrak beste pelikula askotan ikusi den barne bilaketa proposatzen du: gizon heterosexual oso normatibo batek antsietate dezentekoa du, ez daki zer gertatzen zaion, baina ez dago gustura... [+]
Testuinguru historiko, politiko eta sozialik gabea, kasik azalpenik ez... Eskasa iruditu zait oso Donostiako Zinemaldiaren itxiera galako pelikula, The Winter of the Crow.
Poloniako Varsovian kokatzen da, 1981eko abenduan. Psikiatra irakasle britainiar bat da... [+]
Diego Céspedesek idatzi eta zuzendutako luzemetraia da La misteriosa mirada del flamenco, jendez lepo zegoen Kursaaleko 2. aretoa oso-osorik hunkitu duena. 1980ko hamarkadan kokatzen da, Txileko basamortuan, eta hamaika urteko Lidia gaztea (Tamara Cortés) du... [+]
Ikusi izan ditugu animaliak zineman: txakurrak, tximinoak eta txerriak, esaterako. Baina oilo bat protagonista duen pelikularik nik ez dut ikusi sekulan, behintzat. A priori astakeria dirudi: oiloa baino animalia inespresiboagorik ez zait bururatzen. Hegoak astindu ditzake eta... [+]
Veneziako Mostran aurkeztu ondotik, Lynne Ramsay zuzendariaren Die my love pelikula Zinemaldian eman dute, Jennifer Lawrence aktoreak Donostia Saria jasoko duenaren aitzakian. Saria eskuratzen gazteena da; 35 urte ditu. Ibilbide handia egin du dagoeneko Lawrencek, eta bere... [+]
Film zoroa da Edward Berger zuzendariaren lan berria: Ballad of a Small Player. Iaz Conclave aurkeztuta, nork esan zezakeen istorio aldrebes honetara egingo zukeela salto?
Badiotsuet, baina, oro har prentsak iritzitakoa baino film hobea iruditu zaidala niri.
Kasinoen mundu... [+]
Ciudad sin sueño pelikula bat da, baina dokumental bat izan zitekeen. Izenak, lekuak, gertaerak; guztiak dira benetakoak. Periferietan periferiena erretratatu du Guillermo Galoe zuzendariak. Madril kanpoaldean dago Cañada Real, Europako asentamendu irregular handiena... [+]
Zeruko Argian eta Anaitasuna-n idatzi zituen zinema kritikak Joseba Sarrionandiak 1977 eta 1980 urteen artean, 20 urte inguru zituela. Horien bilduma eginda, Pamiela argitaletxeak argitaratu du liburua, Joseba Sarrionandiaren zinema paperak (1977-1980). Josu Martinezek egin ditu... [+]
Txarli-Arguiñano_03(1).jpg)
Bost urte dira Koldo Almandozek Nerea Garcia inspektorea pantaila txikira ekarri zuela. Hondar Ahoak estreinatu eta bost urtera heldu da seriearen bigarren zatia, Zeru Ahoak; helduta eta Garciaren munduko estoldetan behera. Oraingo telesail honek ere lau kapitulu izango ditu,... [+]
Truebako areto txikian ikusi dut Popel (Errautsak), Oier Plazak zuzendutako dokumentala. Bertan, Unai Eguia irakasleak hasitako ikerketa bat da lana piztu duen lehen txinparta: El impostor eleberria irakurrita, nortasuna lapurtu zioten Enric Moner kataluniar errepublikanoari zer... [+]
Shiro no Kajitsu (Lore zuriak eta fruituak) izan da Zinemaldiaren zazpigarren egunean ikusi dudan lehengo filma. Yukari Sakamoto zuzendari japoniarrak eginiko lana izan da, hango gizartean kokatuta, neska gazteentzako eskola kristau bateko istorioa kontatzen duena. Anna (Miro)... [+]
Sentitzen dut, geroz eta pazientzia gutxiago dut AEBen bandera haizatzeaz haragoko helbururik ikusten ez dieten filmekin. Historia haien begietatik, haien heroi kaparekin kontatu dute berriz. Beste amerikanada bat ikusi dugu, western moderno bat. Oppenheimer... [+]
Sei zinegile gaztek osatutako taldea da Col-lectiu Vigilia, Zinemaldira proposamen intimista ekarri duena. L’edat imminent (Datorren adina) istorio ederra eta gertukoa da: Bruno (Miquel Mas Martínez) 18 urteko gaztea da, eta 86 urteko amona, Natividad (Antonia... [+]
Horrenbeste pelikula tragikoren artean, atsegin handiz hartu dut Nacho Vigalondo zuzendari eta gidoilariaren Daniela forever, oso pelikula arina, freskoa eta ikuserraza da eta. Nicolas DJa da, Madrilera joan zen lan kontuengatik, eta bertan, diskoteka batean lanean ari zela,... [+]
