Ekainaren 23an zabaldu zituen ateak Bilboko Sinsorga kulturgune feministak. Noiz eta nola sortu zen egitasmoa?
Zerbait sortzeko ideia aspaldikoa da. Kontua da Pikara Magazine-n egoitzaren pareko eraikinean zuela Irantzu Varelak bere bulegoa. Denborarekin argi izan genuen ez zuela zentzurik bi lokalak mantentzeak, eta, zalantzarik gabe, elkarrekin egotea zela onena. Poliki-poliki ideiari forma ematen hasi ginen, hainbat lokal ere begiratu genituen, baina ideia bertan behera gelditu zen. Egun batean, Bilboko Plaza Berritik atera nintzenean, eraikina parez pare ikusi nuen eta argi izan nuen han izan behar zuela. Ideia berpiztu zen horrela.

Elkarrizketa batean irakurri nuen zuei joatea gustatuko litzaizuekeen tokia sortu nahi zenutela. Faltan botatzen dituzu Sinsorgaren gisako erreferente eta espazioak?
Ez dut uste falta direnik, aterpe eta babesleku feministak betidanik izan baititugu. Batzuetan klandestinoagoak izan dira, beste batzuetan agerikoagoak, baina beti egon dira Bilbon eta Espainiako Estatuko beste hainbat txokotan: Raposa Bartzelonan eta Oveja Negra Madrilen, esate baterako. Egia da normalean espazio txikiagoak izaten direla guk sortu dugun bilbainada honekin alderatuta…

Kultura eta pentsamendu feminista sustatzeko espazioa da Sinsorga. Nola kudeatuko duzue eta zer eskaintzen du egitasmoak?
Eraikinak lau solairu ditu eta bakoitzean hainbat eskaintza aurkitu daitezke; garito bat, denda bat eta egitasmoak egiteko eta harpidedunentzako espazio ugari. Garitoa hiru zerbitzarik eta arduradun batek kudeatzen dute, eguneroko eskaintza bermatzeko. Janaria Sustraia kooperatibak ekartzen du eta guk eskaintzen dugu lokalean. Denda, oraingoz, Irantzuk eta biok kudeatzen dugu eta bertan aukera dago emakumeek eta irizpide feministak dituzten markek egindako produktuak eskaintzeko. Eta harpidedunentzako gunean, urteko kuota baten truke aukera dago espazio desberdinak erabiltzeko.

Lehen, ezkontza soinekoen denda izan zen eraikina, eta orain, 300 lagun ingururen diru ekarpenei esker, lau solairuko kulturgune feminista bilakatu duzue. Obraren ardurandunak emakumeak izatea zen zuen erronka. Nolakoa izan da prozesua?
Nahiko zaila izan da. Batek baino gehiagok abisatu zigun hala izango zela, eta bai, egiaztatu dugu. Auzolanean parte hartu nahi zuten emakumeak aurkitzea ez zaigu bereziki kostatu; zailena izan da legeak eskatzen dituen baldintzetan lan egiteko talde bat aurkitzea. Desesperatzeko modukoa izan da, ez soilik obra bere horretan, prozesu osoa baizik. Hilabete asko pasa genituen geldirik: arkitektoa bere lana egiten ari zen, udalarekin kontaktuan, baina ezin ezer egin. Prozesua nekagarria izan da.

Prozesu honetatik dokumentala ere sortu duzue.
Sinsorgaren proiektuan lanean hasi ginenetik Irantzuk eta biok argi izan genuen, seguruenik biok kazetariak garelako, garrantzitsua zela istorioa azaltzea, kontakizunak sortzea funtsezkoa delako. Al Borde Films-eko lagunekin hitz egin genuen eta hasierako ideia hura nortasun gehiago duen produktu batean bilakatu dute azkenik. Prozesua nolakoa izan den azaltzeaz haratago doa. Ezin dut gehiegi aurreratu, 2025ean argitaratuko da.

Sinsorga zabalik egon den aste hauetan izango duzue bitxikeria bat baino gehiago kontatzeko, ezta?
Horietako bat dokumentalean azalduko dugu, ikusi beharko duzue! Hala ere, arazo asko izan ditugu lan egitera etorri diren tipo askorekin, ez gaituztelako ongi tratatu: kuestionatu gaituzte, gure arkitektoaren lana zalantzan jarri dute… Tira, horrek agerian uzten du patriarkatuak eta bere engranajeak ezin hobeto funtzionatzen duela.

Espazioaren ateak zabalik daude edonorentzat, transfoboak eta faxistak salbu. Nola bizi duzu eskuin muturraren gorakadaren testuinguru hau?
Elkarrizketa egiten ari garen egun honetan pegatina bat jarri digute Sinsorgaren atarian. Tira, testuinguru hau erne bizi dugu, jaso ditzakegun erasoei adi, bai fisikoak zein birtualak. Baina, batez ere, Sinsorgaren ateak zabaldu genuenetik ikusi dugunagatik, babes handia dugula uste osoa daukagu. Eta jakina, gertatzen dena gertatuta ere, irmotasunez erantzungo dugu.

Testuinguru honetan, zergatik dira beharrezkoak Sinsorga bezalako espazioak?
Azken hauteskundeen emaitzarekin denbora pixka bat irabaztea lortu dugun arren, faxismoak mehatxatzen jarraitzen gaituelako eta espazio propioak behar ditugulako, gure pentsamendu feminista sustatzeko, elkarrekin egoteko eta etorriko denari aurre egiteko.