Euri malkoak eta bizitza printzak
Zarakarrak azazkalez zirikatuta gaiztotu egiten ei dira ebakiak. Min guztiak ez dira zauri ordea, eta haiei so egin eta, beharbada, haztatuta, nondik datozkigun hobeki uler genezake. Horretan ere lagun diezaguke Juan Luis Zabalak (Azkoitia, 1963) argitaratu berri duen Mina hartzeko ere (Susa, 2022) poema-bildumak. Liburuaren aurkezpenean poema koldar gisa izendatu zituenoi, minaz eta beldurraz gain, adorea eta grazia ere badarie.
Apalategietan, maiz hauts geruza batek estalita, etxe orotan dira errebelatutako argazki akaso kolorgeak: dagoeneko ez den garai baten testigu. Zabalak kutsu malenkoniatsuz dakarzkigu garaiok orriotara, bereziki, auzokide zaharrak hiltzearekin batera galtzear diren hizketa moduak gomutatuz. Alta, hitzek, oroimenaren pizgarri izaki, oroimina ere sor dezakete. Jostatu ostean ukondoak larrututa etxeratzen irudika genezake lerrootako ni poetikoa bere lehen minak sentitzen eta malkoak isurtzen, helduaroko ondoezen aurrekari. Izan ere, bilduma honek heltzeak dakarren aldaketa du hari nagusietako bat. Etorkizunak sortzen duen beldurraz gain, hari aurre egiteko grinak ere zeharkatzen ditu poemok, baita irakurlearentzat arnasgune gozagarri suertatzen den ironia-puntuak ere.
Hitzen hautaketa arduratsua tarteko, hizkuntza doi eta dotorea gailentzen da poemotan, eta atentzio berezia ematen dute egitura eta soinu errepikek. Joriak dira, halaber, kanpo giroa barne giroaren adierazle balitz bezala erabilitako irudiak: “Ateri dago nire begietan / eta paseatzera irtengo naiz / nire penen mortu zingiratsuetara / nire kezken kale estu gaizki argiztatuetara / nire pozen etorbide laburretara / nire ilusioen zubi gero eta behereagoetara”. Irakurleak, gainera, beste leku batzuetara jotzera bultzatuko dutenak ere topatuko ditu bertan: tartean, etxe atariko aulkia.
Zabalak txirrindularitzari dion zaletasuna idazketaren alegoria gisa ere badarabil, eta badirudi, ibilbide literario oparoaren ostean, egungo panorama literarioan bere burua kokatzeko saiakera ere badela lan hau. Lasterketaren buru izan baino nahiago ei du poetak inori deus erakutsi beharrik gabe helmugara iristea: “Orain, asko jota, onenean ere, idaztean / Juan Luis Zabala lako sentitzen naiz”.
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025
George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down... [+]
Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022
-----------------------------------------------------------------
This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.
Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022
Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]
TARTARO
Testuak: Xantal Barnetxe
Ilustrazioak: Leire Perret
Ikas, 2025
--------------------------------------------------------------------
Tartaro infernuaren antzeko tokia dugu antzinako Grezian, baita pertsonaia mitologikoa ere, Virgiliok aipatua aspaldian eta... [+]
Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma
Naia Torrealdai Mandaluniz
Txalaparta, 2025
-----------------------------------------------------------
Naia Torrealdai Mandalunizek Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma saiakera argitaratu... [+]
hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Susa, 2025
Tapakia
Maite gurrutxaga
Erein, 2025
-----------------------------------------------------------
Tapakia liburu honen azala ikusten badugu, bertan sagu pipertu bat ikus dezakegu lehortzen ari den tapaki zuri-zuri baten ondoan. Gero, normalean kasu gutxi egiten diegun... [+]
Zuzi iraxegia. euskal emakume idazleak eta literatura klasikoa
Amaia Alvarez Uria
Testu zaharrak, 2024
----------------------------------------------------------------
Liburua esku artean izan aurretik ere arnas luze bat atera zitzaidan barru- barrutik: “ze... [+]
Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa
Amancay Gaztañaga
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Amancay Gaztañagak Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa kaleratu du Alain Martinezen ilustrazioek lagunduta... [+]
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Susa, 2024
Asfaltoaren azpian, lorea
Testua: Mónica Rodríguez
Ilustrazioak: Rocío Araya
Itzulpena: Itziar Ultzurrun
A fin de cuentos, 2025
Odolaren matxinadak. Gorputza, politika eta afektuak
Miren Guilló
EHU, 2024
Miren Guilló antropologoaren saiakera berria argitaratu du EHUk. Odolaren matxinada da izenburu... [+]
Zero. Transhumanismoa ate-joka erdi aro berrian
Aitor Zuberogoitia
Jakin, 2024
-----------------------------------------------------------
Hasieran saiakera filosofiko-soziologikoa espero nuen, baina ez da hori liburu honetan aurkitu dudan bakarra. Izan ere, biografia... [+]
Ihes plana
Agustín Ferrer Casas
Itzulpena: Miel A. Elustondo
Harriet, 2024
---------------------------------------------------------
1936ko azaroaren 16an Kondor legioko hegazkinek Madrilgo zenbait museori egin zieten eraso. Eta horixe bera da liburu honetara... [+]
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Alberdania, 2024
Gogotsu heldu diot irakurketari. Yolanda Arrietaren obra aski ezaguna zait eta iragan maiatzean argitaratu zuen proposamen honetan murgiltzeko tartea izan dut,... [+]