Arlote alprojak edo langabe arruntak?
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025
George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down and out in Paris and London idatzi zuen 1933an. Rafa Santxitz-Muxikak euskarara ekarri du aurten Igela argitaletxearekin: Lur jota Parisen eta Londresen.
Liburuko protagonista idazle eta kazetari den pertsona bat da, zeina autobiografia bat idazten aritzeaz aparte, bi hiri horietako etxegabeen eta eskaleen inguruko erreportajea prestatzen ari den.
Parisen lanik gabe geratzen denean eta gelditzen zitzaion diru apurra lapurtzen diotenean hasiko da kontaketa: zer egiten zuen aterpean lo egin ahal izateko eta zerbait jan ahal izateko. Bizirauteko borroka horretan bera bezala dabiltzan gizonekin eta euren pasadizoekin egingo du topo. Tarteka, hausnarketa egingo du eskale eta etxegabeei buruz ditugun aurreiritziak eta jokabideak desegiteko eta pobreziaren aurrean zer egin dezakegun proposatzeko.
Argi agertzen da liburu honetan estatus sozialaren araberako trataera jaso ohi dela jendartean. Esaterako, Parisen plater-garbitzaile dabilenean bere lankideek "eskubidea" zuten berari oihuka eta irainka hitz egiteko, nahiz eta lanetik irtetean elkarrekin kafea hartzera joan. Edota, Londresen aterpetxe batean kazetaria zela esan zuenean, bertako arduradunak bera ‘jauna’ zela esanez tratu berezia eman zion.
Emakumeen absentzia oso nabarmena da. Protagonista eta bere kideak gizonak dira denak, emakumeren bat agertzekotan puta bat da (dirua izatekotan sexu gosea asetzeko berarengana joko dute); ama edo emaztea da (bigarren plano batean dago, ahotsik gabe edo garrasi betean); eta liburuaren amaiera aldean agertzen den emakume-eskale bakarra alarguna eta antisoziala da.
Eric Arthur Blair deitzen zen idazlea, baina liburu honetan kontatzen zituenak bere senideak lotsaraziko zituelakoan erabaki zuen George Orwell ezizena sortzea, eta harekin argitaratzea. Denbora pasa da argitaratu zuenetik, eta zenbait gauza aldatu diren arren, oihartzunak datozkigu: etxebizitzaren arazoa eta okupazioaren kriminalizazioa, kontainerretako bilatzaileak, edo kaleko afari solidarioak debekatzea segurtasunaren izenean, besteak beste.
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Itzulpena: Garazi Ugalde
Igela, 2022
-----------------------------------------------------
Batek baino gehiagok askatu ezin duen ideia faltsua da Europa jende berdinez soilik dagoela eraikita. Eta ez bakarrik faxistek. Egiatan, gutako... [+]
Carmilla
J. T. Sheridan Le Fanu
Itzulpena: maialen berasategi
Erein, 2025
------------------------------------------------------------------------
Literatura unibertsala bilduman argitaratu berri dute J. T. Sheridan Le Fanu irlandarraren 1872ko Carmilla. Maialen... [+]
Agur Karibu
Marian Porcel
Elkar, 2025
SIMULAKRO BAT
Leire Ugadi
Elkar, 2025
---------------------------------------------------------------------
Hitzak hautsi egin dezake, kolpatu, arrakalatu eta apurtu. Simulakro bat (Elkar, 2025) izendatu du Leire Ugadik (Urduña, 1996) simulakro hutsetik harago... [+]
Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Elkar, 2024
------------------------------------------------------------------
Helduentzat bigarren liburua du Karmele Mitxelenak. Lehenengoa ipuin liburua izan zen, eta honetan ere nabari zaio ipuingile eskua; izan ere,... [+]
Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022
-----------------------------------------------------------------
This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.
Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022
Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]
TARTARO
Testuak: Xantal Barnetxe
Ilustrazioak: Leire Perret
Ikas, 2025
--------------------------------------------------------------------
Tartaro infernuaren antzeko tokia dugu antzinako Grezian, baita pertsonaia mitologikoa ere, Virgiliok aipatua aspaldian eta... [+]
Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma
Naia Torrealdai Mandaluniz
Txalaparta, 2025
-----------------------------------------------------------
Naia Torrealdai Mandalunizek Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma saiakera argitaratu... [+]
hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Susa, 2025
Tapakia
Maite gurrutxaga
Erein, 2025
-----------------------------------------------------------
Tapakia liburu honen azala ikusten badugu, bertan sagu pipertu bat ikus dezakegu lehortzen ari den tapaki zuri-zuri baten ondoan. Gero, normalean kasu gutxi egiten diegun... [+]
Zuzi iraxegia. euskal emakume idazleak eta literatura klasikoa
Amaia Alvarez Uria
Testu zaharrak, 2024
----------------------------------------------------------------
Liburua esku artean izan aurretik ere arnas luze bat atera zitzaidan barru- barrutik: “ze... [+]
Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa
Amancay Gaztañaga
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Amancay Gaztañagak Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa kaleratu du Alain Martinezen ilustrazioek lagunduta... [+]
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Susa, 2024