GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen gaitu, baina garai hartan hasita zeuden aldaketen lehen printzak ere sumatuko ditugu liburuan zehar. Dokumentazio lan eskerga orrialde gutxitan zimurtzeko. Montoiak pertsona arrunt baten atzean dagoen psikopata erakutsiko digu, eta bere biktima izan ziren emakumeen profilak ere hausnarketa askotarako bide emango digu. Amaieraz hobe ezer ez esatea.
Urko Apaolaza Avila
.jpg)
Feminismo zuriaren aurka
Rafia Zakaria
Itzulpena: Amaia Apalauza Ollo
Elkar (eskafandra), 2023
260 orrialde
Zaplazteko ederrak eman dizkigu Rafia Zakariak liburu honetan feminista zuri gehienoi. Egiari zor, pentsalari pakistandarraren asmoa ez da feminista zurien kontra egitea, baizik eta feminismo zuria kontzeptua gogoetan ipintzea. Feminismo horren arrazakeria sistematikoa salatu du, eta feminista batzuek haien kezkak, agendak eta iritziak unibertsaltzat hartu izana kritikatu du. Zakariak feminista orok tokia izango duen feminismoa aldarrikatu du eta liburuak eztabaidarako balio izatea espero du.
Onintza Irureta Azkune
Markos Gimenoren 101 letrakartel
Joseba Sarrionandia eta Esteban Montorio
Pamiela, 2023
248 orrialde
Markos Gimenoren bizitzan sartzea atzera aurrera diharduen munduan barneratzea da, palindromoen munduan. Palindromoak egiten zituen Gimenok, eta horietan eta haren palindromoetan oinarrituta artista andanak –Sarrionandiaren iruzkinekin– egindako 101 kartelen mundu liluragarrian murgilduko da irakurlea. Euskal gatazkaren garaiko Ermuko girora eramango gaitu liburuak, letra-kartel artera galtzera, eta Gimenok pairatu zuen eskizofreniaren gora-beheretara.
Xabier Letona Biteri
Begiak eman nizkinan eta ilunpeei behatu hien
Irene Solà
Itzulpena: Joxan Elosegi
Alberdania, 2024
204 orrialde
Deabruarekin egindako tratu bat oinarri, emakumez osatutako familia baten joan-etorriak dira protagonista, ezbeharrak eta fantasiak inguratuta. Lurrak, animaliek, deabruek; denek dute hitza eta denek nahia. Kataluniako barrunbeetan darama irakurlea, oraina, lehena eta geroa ondo bereizi ez eta hilen eta bizien bizitzak nahastera. Errealismo magiko gozagarria eta prosa azkarrez ondutako liburua, gogoz hartuz gero, amaiera arte esku artetik kendu ezinda geratuko da irakurlea.
Maria Ortega Zubiate
Nerabeen garrasia. Osasun mentala aldaketa garaian
Telmo Lazkano eta Maitane Ormazabal
Alberdania, 2023
244 orrialde
Zergatik ari dira ugaltzen osasun mentaleko arazoak gazteen artean? Hari horri tiraka, datuz, ikerketez, gogoetaz eta proposamenez jositako liburua da hau, hezkuntza nahiz psikologia arloetan formatu diren Lazkano eta Ormazabalek egina. Identitateaz eta emozioez mintzo zaizkigu, teknologiaren eta sare sozialen inpaktuan sakontzen dute, familien eta sareen eraginean, eta elikadura nahasmenduez, antsietateaz, depresioaz, suizidioaz argi hitz egiten dute. Hainbat jokabide ulertzeko pistak ematen ditu lanak, horien aurrean zer egin dezakegun laguntzeko asmoz.
Mikel Garcia Idiakez
Itsaso gaziaren balada bat
Hugo Pratt
Itzulpena: Irene Hurtado eta Saratxo Mendieta
Astiberri, 2024
176 orrialde
Zuri-beltzean
Baziren 36 urte Corto Maltese marinel abenturazaleak euskaraz egiten ez zuela, Ethiopikoak-etik.Lehenago, 1986an, ARGIAk Itsaso gazituaren balada argitaratu zuen, atalka; eta, hain justu, Malteseren lehenbiziko albuma osorik plazaratu da 2024an. Edizio ederra da. 1913ko azaroaren 1ean abiatzen da istorioa, Lehen Mundu Gerra lehertzear dela. Rasputin pirataren ontziak naufrago bat jaso du Ozeano Bareko olatuetan...
Jon Torner Zabala
Gakoak PDFan
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]
Goizegi Hiltzeko
Ødei
Autoekoizpena, 2025
53 min.
Ulertzen nauten herrian ez da musika hau entzuten. Rap musikak akaso urte okerragoak izan ditu Euskal Herrian, baina oraindik ez da beste batzuen altuerara heldua. Denentzat ditu koplak Odei Barroso... [+]
Bizikleta hartu eta errepidera ateratzeko gogoa. Olatu gainean surf egiteak zein sentsazio eragiten duen probatzeko irrika. Mendirik mendi ibiltzearen plazera sentitzea. Mendian, hainbestean, baina emakumeak ez du erraza izan gizonenak izan diren kirol eremuetan sartzea... [+]
Okindegiko ilaran, bi emakume. Itxuraz erdi-ezagunak, hitz egiteko duten moduagatik. Pareko egunkaria hartzeko keinua egin du bietan zaharrena dirudienak, eta zera esan dio besteari: “Dauden albisteekin, agian gaur nahiago izango dut animalien dokumental bat ipini”... [+]
Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]
Kostako zaizu Adurtza baino auzo zaharragorik aurkitzea Euskal Herrian: aurten 1.000 urte bete ditu, Donemiliagako Goldea dokumentuan ageri denez (ikusi Gakoak honetan Josu Narbartek idatzitako erreportajea horri buruz), eta merezi bezala ospatu dute bertan bizi direnek. Baina... [+]
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]
Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene... 70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]
1985. NATOn mantentzearen kontrako manifestazioak egin ziren Hego Euskal Herriko hiriburuetan azaroaren 10ean, tartean Donostian. Milaka lagun irten ziren kalera Koordinadora Antimilitaristaren deiari erantzunez, orduko agintariak karikaturizatzen zituzten mozorroekin. Kanpaina... [+]