Hitzak mailu
SIMULAKRO BAT
Leire Ugadi
Elkar, 2025
---------------------------------------------------------------------
Hitzak hautsi egin dezake, kolpatu, arrakalatu eta apurtu. Simulakro bat (Elkar, 2025) izendatu du Leire Ugadik (Urduña, 1996) simulakro hutsetik harago jotzeko gonbita izan asmo duen olerki bilduma. Poesian aski ibilia denak, forjari lanetan, 62 poema bildu eta bere ibilbideko lehen liburua argitaratu du berriki. Arestiri egindako aitortzak argi adierazten duenez mailu izatera datoz urduñarraren hitzok: mailu, bizi ditugun muturreko egoerak pitzatzeko.
Bost atal ditu liburuak: Eszenatokia, Jarraibideak, Distrakzioak, Alarma eta Forja. Oro har, ezinegona eta gatazka dira orriotan gailentzen, eta askotariko gaiak dira hizpide. Lehen eta azken ataletan aurreratutako asmoari argiki erantzuten dioten poemak bildu ditu Ugadik, eta esplotazioa, ezarritako otzantasuna eta sistemari darion biolentziaren ingurukoak kausi ditzakegu han-hemenka. Halaber, atentzioa ematen du nitasunaren eta gutasunaren arteko tenkak, batzuetan bereizi nahiak eta bestetzuetan elkartu ezinak ezaugarritzen duena. Egia esan eta Igandea poemetako hartzaile liriko dei genezakeenaren hautaketa aipatutakoaren adibide da, baita Pertenentzia poema bera ere.
Beste hiru ataletan maitasuna eta harremanak dira nagusi, besteekikoa nahiz norberarekikoa. Preseski, maitatzeko ezintasuna, isolamendua eta gisakoak dira hizpide, baita harremanen ezaugarri nagusi bilakatzen ari den ziurgabetasunak sorturiko frustrazioa ere: “Horrela ez da / benetan besarkatzen / horrela ez / baina bihar berriz saia zaitez”. Lehen irakurraldian aipatutako ildotik urrun gaitzaketen ustea sor badakiguke ere, funtsean harremanak ere gudu-zelai direla aldarrikatzen dute poemok, maitatzeko eta harremanak izateko erak ere fermuki zedarrituta direla azpimarratzen baita.
Maite gaitut poemak berak aitortzen duen legez, “hitzek emandako legeen gainetik” idatzi du Ugadik bilduma: hizkuntzaren mugak xaxatu eta esanezin direnak adierazten ditu hala. Hotsen errepikapenak eta antzeko hitz eta egituren kateamenduak ezaugarritzen du urduñarraren idazkera. Hots, hizkuntza behartzen ongi daki poetak, baina baita hitzak maiz behartu egiten gaituela ere. Azken horren kontra eta egiaren alde forjatzen ditu hitzak, finean eta, esan bezala, mailu izan daitezen.
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Itzulpena: Garazi Ugalde
Igela, 2022
-----------------------------------------------------
Batek baino gehiagok askatu ezin duen ideia faltsua da Europa jende berdinez soilik dagoela eraikita. Eta ez bakarrik faxistek. Egiatan, gutako... [+]
Carmilla
J. T. Sheridan Le Fanu
Itzulpena: maialen berasategi
Erein, 2025
------------------------------------------------------------------------
Literatura unibertsala bilduman argitaratu berri dute J. T. Sheridan Le Fanu irlandarraren 1872ko Carmilla. Maialen... [+]
Agur Karibu
Marian Porcel
Elkar, 2025
Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena
Elkar, 2024
------------------------------------------------------------------
Helduentzat bigarren liburua du Karmele Mitxelenak. Lehenengoa ipuin liburua izan zen, eta honetan ere nabari zaio ipuingile eskua; izan ere,... [+]
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Igela, 2025
George Orwell Abereen etxaldea (Animal farm, 1945) eta 1984 (1949) eleberriengatik ezagutzen dugu, euskarara itzuliak biak. Baina horien aurretik Down... [+]
Antzinako berri-berriak
Kae Tempest
Igela, 2022
-----------------------------------------------------------------
This poem was written to read aloud / Poema hau ozen irakurtzeko idatzi zen.
Horrela hasten da Kae Tempesten Antzinako berri-berriak liburua, lehen... [+]
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022
Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]
TARTARO
Testuak: Xantal Barnetxe
Ilustrazioak: Leire Perret
Ikas, 2025
--------------------------------------------------------------------
Tartaro infernuaren antzeko tokia dugu antzinako Grezian, baita pertsonaia mitologikoa ere, Virgiliok aipatua aspaldian eta... [+]
Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma
Naia Torrealdai Mandaluniz
Txalaparta, 2025
-----------------------------------------------------------
Naia Torrealdai Mandalunizek Amaieratik hasi. Euskal feminismoa, aldaketarako paradigma saiakera argitaratu... [+]
hezur berriak
Ane Labaka Mayoz
Susa, 2025
Tapakia
Maite gurrutxaga
Erein, 2025
-----------------------------------------------------------
Tapakia liburu honen azala ikusten badugu, bertan sagu pipertu bat ikus dezakegu lehortzen ari den tapaki zuri-zuri baten ondoan. Gero, normalean kasu gutxi egiten diegun... [+]
Zuzi iraxegia. euskal emakume idazleak eta literatura klasikoa
Amaia Alvarez Uria
Testu zaharrak, 2024
----------------------------------------------------------------
Liburua esku artean izan aurretik ere arnas luze bat atera zitzaidan barru- barrutik: “ze... [+]
Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa
Amancay Gaztañaga
Elkar, 2024
-----------------------------------------------------
Amancay Gaztañagak Martin Martina eta urrezko orraziaren misterioa kaleratu du Alain Martinezen ilustrazioek lagunduta... [+]
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Susa, 2024