Harropuzkeriaren biktimak
Ez genuen uste horrelako zerbait ezagutuko genuenik, inoiz ez gaituztelako prestatu kinka larrian bizitzeko; mendebaldar harropuzkerian hezitu gaituzte. Munduan herrialde eta pertsona gehien azpiratu dituztenek, baliabide gehien ostu eta xahutu dituztenek, gehien kutsatu eta giza eskubideak nahieran urratu dituztenek esana ziguten munduko eskualde garatuena ginela. Osasun sistemetan, askatasun zibiletan eta demokrazian txapeldunak omen ginen. Hain gara zibilizatuak sinetsarazi nahi digutela munduan zehar lezioak eman ditzakegula harrokeriaz beteriko hitzekin, gure interesak bultzatzen dituzten Gobernuz Kanpoko Erakundeekin, milioika pertsona pobreziara kondenatzen dituzten zigor ekonomikoekin edo bonbardaketa eta gerra humanitarioekin (sic).
Ez da harritzekoa Txinan Covid-19 agertu bezain laster, mundu libretik mespretxuz seinalatu izana baldintza higienikoen falta edota osasun-sistema kaskarra arazoaren iturburu bezala. Txinatarrak desastrea omen ziren, hamarnaka milaka gaixotu eta 3.000 hildako inguru zeuzkatelako. Mendebaldeko hedabideek kritika sentsazionalistak egiten zituzten bitartean, Txinak hasierako anabasa zuzendu eta konfinamendu neurri gogorrak hartu zituen. Segidan harroputzen kritika zaparrada berria etorri zen: horrelako neurriak diktadura batek soilik hartu ditzake edota ekialdeko kultura hauek ez dute askatasuna maite, otzanak dira.
Azkenean birusa mundu librera iritsi zen orain konfinamendu neurri demokratiko eta zibilizatuekin antza. Herrialde kaltetuenek EBari eta NATOri laguntza eskatzen zioten unean, zibilizatuetan zibilizatuenek beraien bertsiorik berekoiena atera zuten paseatzera beste behin. Italiara eta beste herrialde batzuetara lehenengo laguntzak Txinatik, Errusiatik eta Kubatik iritsi ziren.
Hegemonia aldaketek une fundatzaile biolento bat behar izaten dute, baina oraingoan mugarri historikoa birus bat izango da. Covid-19aren krisiak Txinaren hegemonia hasiera unea markatu dezake. Nazioarteko edozein katastrofe gertatzen zenean munduko laguntzaren ardatza eta bektorea AEBak ziren, dena pasatzen zen New Yorketik. Oraingoan laguntza Txinatik dator nagusiki, munduko zentroa Beijing da.
Baina, Mendebaldeko hedabide eta politikari askok jasoriko laguntza eskertzeko modu oso arraroa izan dute ez zibilizatuez gaizki esaka arituz, fake news-ak zabalduz eta ustez dituzten ezkutuko xedeez arituz. Horrela balitz ere, aliatuen interesak non zeuden? Mendebaldeak eman duen laguntza apurra bere bazkideekin egin du nagusiki eta modu erreaktiboan Txina, Errusia eta Kuba prestigiotu direlako.
Nahiz eta Txina lehen potentzia bilakatu, AEBek botere handia dute oraindik, horregatik, duda asko daude ikuskera geopolitikotik etorkizuneko agertokia aurreikusteko. Zer izango dugu, nazioarteko anabasa handiagoa edo multilateralismoa indartuko da? Garbi dagoena da globalizazio neoliberal finantzarioa ahulduta aterako dela, interes eta perspektiba nazionalen mesedetan.
Txinak Mundu librea baino erantzun azkarragoa eta eraginkorragoa eman du. Mendebaldearen harropuzkeriaren biktimak dira gure hildakoak, osasun sistema estresatuak, langabetuak eta krisi honek pobretuko dituen guztiak. Tan Liu-k Twitterren idatzi du: “Bitxia da nola ekonomia kolapsatzear dagoen jendeak behar duena bakarrik erosten duelako”. Saiatu gaitezen krisia aukera bilakatzen gauzak errotik aldatu eta benetan inportantea den horretaz arduratzeko: bizitza duinak izateaz naturarekin bat.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Setioa hausteko Palestinara janaria zeramaten aktibista batzuk atxilotuta jarraitzen duten bitartean, honako gogoeta hau:
Bigarren Mundu Gerra hasi aurretik, Hitlerrek beste herrialde batzuetako lurrak konkistatu bazituen ere, Mendebaldeko potentziek ez zuten ezer egiten... [+]
Gaur bi urte bete dira estatu sionistak Palestinako herriaren aurka martxan zuen genozidioa bizkortzen hasi zenetik. Bi urte, non haurrak, eskolak, ospitaleak eta ametsak bonben jomugan egon diren, munduaren isiltasunak krimen horiek estali dituen bitartean.
100 urte pasatxo... [+]
Gazako genozidioak presioa areagotu du entitate sionistaren kontra arlo askotan, eta sionisten konplizeetara ere heldu da. Shapir enpresa israeldarraren eskutik CAF Jerusalemgo tranbiaren proiektuan sartzea salatu du hasieratik BDZ mugimenduak. Sei urte pasatu dira jada. Gazako... [+]
Asilo-leku sakratua Erdi Aroko lege bat zen, zeinaren bitartez justizia atzetik zituztenek elizaren eta monasterioen babesari hel ziezaieketen. Akaso, bi mila urtetan ongia egin zuten apurra. Eta, jakina, ahal bezain azkar, lege hura desegitera jo zuten, desagertu zen arte. A ze... [+]
Bilboko Udalak iragarri du Lancor-Elgorriaga eta Consonni pabiloiak berehala eraitsiko dituela, eta segidan, Udalbatzan aurkeztu du lan horiek bizkortzeko proposamena, kontuan hartu gabe 80 pertsona inguru bizi direla bertan baldintza negargarrietan: euren ondasun urriak... [+]
Gero eta ahots gehiagok –ez eskuinetik bakarrik– “migrazioaren arazoari” ausarki helduko diotela aldarrikatzen dute. Narrazioa nahi baino ezagunagoa da: lanpostuen, zerbitzu publikoen eta baita etxebizitzaren gaineko lehian ere, baliabideak omen direlako,... [+]
Gaua egiten denean, eraikin asko ipurtargi bilakatzen dira hormigoizko basoan. Egunez ezkutuan gorde duten barnealdea eszena pusketetan voyeaur begibistara agertzen dira, argiztapen artifizialaren magia bitarteko. Gaueko auto zein oinezko paseoetan lurraldea eta eraikinak... [+]
1. Bernedo terrorismorik gabeko eremu bat izango da, erradikalik gabea, eta ez da mehatxu bat izango bizilagunentzat.
2. Bi aldeak proposamenarekin ados badaude, gerra berehala bukatuko da. Patriarkatuaren indarrek adostutako lerrora egingo dute atzera, bahitutako dutxak... [+]
Kosta egiten da hitz autorizatuak eraikitzea gaur den egunean, nahiz eta hitz horiek zerbaiti buruzko ezagutza sakona duten pertsona batzuenak izan. Maria Teresa Andruetto idazle argentinarrari entzuna nion ohartarazpena: jakintzarekiko eta lan iraunkorrarekiko... [+]
Txikitan, Txiki eta Che Guevara nahasten nituen. Umetako lainoarte baten moduan gogoratzen dut, baina gerora ulertu dut: Txikik Che miresten zuen. Horregatik, haren aurpegi mitikodun kamisetarekin agertzen da bere argazki gogoangarrian, eta Askatasun haizea poema euskarara... [+]
Onartzen dut sare sozialek nahi baino denbora luzeagoa kentzen didatela hainbatetan, eta guztiak ezabatzeko ideia buruan ibiltzen dudala maiz. Debate antzuak gogaikarriak eta bortitzak iruditzen zaizkit batzuetan, eta geroz eta zabalagoa den eskuin muturreko ideien presentzia... [+]
Heziketan egin beharreko aldaketak etengabe dira hizpide, gizarte-eraldaketari begira heziketak duen garrantziaz jakitun, horra begira jarri beharra duelako modu batean ala bestean bizitza-eredua aldatu nahi duen edozeinek. Eginkizun horretara jarritakoan, baina, curriculumaz... [+]
Hasiera batean, memea ez nuen behar bezala ulertu, hitz hori entzuterakoan gustu txarreko irudiak zetozkidan burura, ustez grazia egin behar lidaketenak. Memeka zebilen mundu guztia nire inguruan, mugikor bidez irudi horiek igorriz, nire ustetan hutsalkeriak zabaltzeko besterik... [+]
Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]