Hitzak mutu (Hasier Etxeberria in memoriam)
“Batzuetan iruditzen zait lerro hauetan aurkitzen dudala nire bidea eta, bestetan, hementxe galtzen naizela zeharo, hitz alfer hauen artean. Iruditzen zait, baita ere, gertatzen zaizkidan gauzetatik libratzeko baino, gehiago balio dutela gauzak benetan gerta dakizkidan. Erran nahi dut, La Rochefoucauld-en ezpaletik, koaderno honetan izendatzen ditudanean bakarrik gertatzen direla errealitatean gauza guztiak. Inoiz idatziko ez banitu, ez ziratekeela. Hori izango da literatura, horixe idazlearen lan betierekoa: arnasten duena paperera itzultzea”.
Hasier Etxeberria, Mutuaren hitzak
1.700 biztanle omen ditu euskal letren errepublikak (Bernardo Atxaga dixit) eta albistea W. H. Audenen testu baten bidez eman da, erlojuak geratu eta telefonoa deskonektatzeko eskatzen duen poema hura, eta txakurrari hezur mamitsu bat eman diezaiotela, zaunkarik egin ez dezan; eta pianoak isilarazi, eta hilkutxa atera dezatela danbolin hots isilez; eta hegazkinek kexuz idatz dezatela honako mezu hau zeruan: hil egin da.
Hasier Etxeberriak berak eman zuen sufritzen zuen minbiziaren berri ZuZeun eta geroztik gertatzen zitzaionaz informatzen jarraitu du. Martxoaren 3an Twitterren argitaratutako mezu batek deskribatzen du gaitzaren kontra egin duen borrokaren tamaina: “Kriston atsegina emango lidake lapitz berri bat erditik apurtzeak, krak, baina ezin dut: ez daukat indarrik. Bihar, agian”. Eta hurrengo eguneko mezua, esperantza txiki bat, puskatutako arkatz baten argazkiaren ondoan bost hitz: “Gaur bai, egin du krak”.
Asko esan da Hasier Etxeberriari buruz eta asko esango da oraindik, ez baitzuen inor indiferente uzten
Azkeneraino borrokatuta, martxoaren 29arekin joan da bere dimentsio guztietan: kazetaria eta idazlea, noski, baina baita eragilea ere –gogoratu 2006ko su-etenaren garaian Milakabilaka ekimeneko bozeramaile; edo Guggenheim zabaltzekotan zenean Kultur Kezka taldean–; arte eta gastronomia-kontuak euskaraz dibulgatzen enpeinu asko jarritakoa; eta bizi zalea, Mikel Maioz lagunak Euskadi Irratian gogora ekarri duenez: “Lagunontzat hori baino hoberik ez dago, bizitza asko maite duen pertsona bat inguruan daukazunean zu ere partaide egiten zaitu”.
Asko esan da Hasier Etxeberriari buruz, egin duen ibilbideaz, euskal kulturan betetzen zuen lekuaz, saltsa batean edo bestean berarekin tokatu ginenokin izandako solasaldiez. Eta asko esango da, ez baitzuen inor indiferente uzten, ezin zuen: bazituen iritziak; zurikeriarik berriz, ez. Halako liburu ez zitzaiola gustatzen? Idazleari zuzenean esango zion. Kontrara ere bai: atsegin zuen nobela ondo aupatzeaz arduratuko zen.
Eztabaidarako gaia jartzen abila, gauzak egiteko estilo baten jabe, idatzi duen literaturak bezainbesteko balioa dute Sautrelan urtetan egindako lanak eta Bost idazlek, zeinak lagundu zuen gure literaturaren idazle kanonikoak zedarritzen, jakinda kanonak beti direla debaterako gai, baina norbaitek jarri behar duela eztabaida abiatuko duen puntua. Duela 15 urte argitaratua izan arren, erreferentziazko lana izaten jarraitzen du. Ez da kasualitatea.
Ezta hil denean zenbat espezietako jendeek sentitu duten haren galera ere. “Gutako bat zen”, dio narratzaileak Joseph Conraden Lord Jimen. Gutako bat Hasier, eta ez nolanahikoa.
VERDIREN OTELLO OPERA
- OLBEk antolatutako emanaldia.
- Musikariak: Kieveko Orkestra Sinfonikoa eta Bilboko Operaren Abesbatza.
- Bakarlariak: J. de León, E. Jaho, C. Sgura, M. Atxalandabaso, A. Tobella, V. Esteve, F. Latorre, J.M. Díaz.
- Non: Bilboko... [+]
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala- Sa
Testu zaharrak, 2022
Zitkala-Sa hegoaldeko Dakoten erreserban (AEB) jaio zen 1876an. Eskolan asimilazioan oinarritutako hezkuntza jaso zuen, eta horren... [+]
Bertsozalea zen, eta hamarkada luzeetan aritu da bertsoaren plazako zereginetan: epaile eta gai-jartzaile lanetan, saio antolaketetan eta Bertsularien Lagunak elkartearen betebeharretan ere bai. Euskaltzain urgazle izendatua izan zen 1967an, eta ohorezko 2014an.
Ekainaren 14an egingo da Hernanin San Juan jaiak iragartzen dituen 30. Preludio kontzertua. Aurten emakume bat izango du zuzendari musikal: Judith Montero Imaz. Behin batuta hartuko, eta emakumeek musika ondarean egindako ekarpena ekarri du fokupera. Berarekin eta Hernaniko... [+]
6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin zuten egon Debako liburutegian, eta egoera hori aldatzeko borrokan aritu da herriko ama talde bat. Udal gobernuak jarrera aldatu eta onartu du herritar guztiek, duten adina dutela, nahi dutenean egon ahal izatea liburutegian... [+]
Bidaide eta gogaide XVII. mendeko Arnaud Oihenarteren Atsotitzak eta neurtitzak liburuan kausitu dezakezu, eta bidean kausitu eta gustura ondoan harturiko bidai-lagunari erraten zitzaion "gogaide". Aurelia Arkotxak ekarri zuen gurera, Zubiburu solasaldian, hain justu... [+]
Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]
Ziburuko Euskal Liburu eta Disko Azoka iragan da ekainaren 7an, 40 bat argitaletxe eta diskoetxe eta milaz gora bisitari elkarturik herriko plazan. Euskaraz bagara lelopean iragandako seigarren edizio horren balorapen baikorra egin dute Baltsan eta ARGIA antolatzaileek: euskara... [+]
Señora Sariketaren V. edizioa izan da 2025ekoa, benetan berezia: aurtengo bertsolari parte-hartzaileak plazak utziak zituzten andre eta genero disidenteak izan dira. Binaka egin dute plazara itzulera, saioetarako giro goxo eta xamurra lagun.
Zinema eta arte eszenikoen LGTBIQ+ jaialdia Bilbon ospatuko dute ekainaren 23tik 30era,50 jarduera baino gehiagorekin.
Itzultzailea zen Apalategi. Gaztelaniatik eta nagusiki frantsesetik ekarri ditu lanak euskarara.