«Bere freskotasuna, zintzotasuna eta egiazaletasuna jendearengana heltzen ziren»


1993ko urriaren 10ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Anjel Zelaieta EHUko irakasleari elkarrizketa Arestiri buruz
«Bere freskotasuna, zintzotasuna eta egiazaletasuna jendearengana heltzen ziren»
Anjel Zelaieta EHUko irakasleak liburu bat idatzita dauka Gabriel Arestiri buruz:
ARGIA. Noiz ezagutu zenuen Gabriel Aresti?
ANJEL ZELAIETA.
Ez dut data ondo gogoratzen, baina 1965. urtean izan daiteke. Euskararen arazo eta gorabeherekin kezkatuta nengoen garai horretan, Juan San Martin ezagutu nuen, eta bisitatu egiten nuen batzuetan. Behin, bisita batean aurkitu nuen Gabriel Aresti. Bere idatzi eta artikuluen bidez ezagutzen nuen, batez ere «Harri eta Herri» ordurako argitaratuta zegoelako, baita «Zeruko Argia»ko artikuluak zirela medio, eta han topo egin genuen.
A. Zein izan dira zure bizipen garrantzitsuenak berarekin?
A.Z. Orduan apaiz ikasten nengoen. Bilbo ondoan den Etxebarri herritxora joan nintzen behin apaiz lanak egitera, hor zegoen hiribarren batera eta berak handik gertu zegoen enpresa bateko bulegoan lan egiten zuen. Nik tailerrean ziharduten langileak ezagutzen nituen eta horrela gure harremanak estutu egin ziren.
Artikulu batzuk idatzi nituen behin «Zeruko Argia»n inmigrazio munduaren inguruan, egun batean eztabaida sortu zen aldizkarian eta berak artikulu bat idatzi zuen ildo horri jarraituz, eta lerro beretik gindoazela ikusten zen. Ideologia edo giza arazoetara hurbiltzen ginen.
A. Zure ustez, zein izan da Gabriel Arestiren literatur lanen balio nagusia?
A.Z. Bera bizi zelarik, eta berak idazten zuenean, komunikatzeko gaitasun handia zeukan. Gogoratzen dut Ibon Sarasolak artikulu bat idatzi zuela orduko denboretan, esanez gazteak liburutegi batera joaten zirenean euskarazko testurik eskatu behar bazuten Arestirena eskatzen zutela. Beraz, orain esaten den moduan, komunikatu egiten zen orduko gazteria eta era guztietako jende bihurriarekin. Bere freskotasuna, zintzotasuna eta egiazaletasuna jendearengana heltzen ziren.
Garai horietan Mikel Zaraterekin behin berbetan egon nintzen eta berak hauxe esan zidan: «Aresti orain oso modan dago, baina ez da geldituko gerorako». Nire ustez erresistituko du denboraren indarra. Bere literaturtasunak segitzen du orduko lekuan egoten. Bere egiatasuna, zintzotasuna, naturalitatea eta ia profetikoa ziren bere indarrak.
A. Arestiren euskara ereduak zer garrantzi izan zuen bere garaian? Zertan uste duzu eragin duela ondorengo literaturan?
A.J. Literatur zaletasun handia zuen eta aurkitu zuen erdal poesian bideak oso landuta zeudela, eta euskaraz, berriz, oso gutxi landuta zegoen mundu zabala aurkitu zuen. Euskara batuaren arazoa ere. Villasantek esan bezala, esan daiteke berak erabili zuela lehenengoz euskara batua, berak eman zituela lehenengo urratsak.
Joxi Goikoetxea
44

GaiezGizarteaIrakaskuntzUnibertsitaEHUIrakasleakBesteak
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakBesteak
PertsonaiazELAIETA1
EgileezGOIKOETXEA7Kultura

Azkenak
Gosez hiltzen ari gara

Nire gorputza erortzen ari da. Ama kolapsatzen ari da nekeak jota. Nire lehengusuak egunero jokatzen du bizitza laguntza pixka baten truke. Gazako haurrak gure begien aurrean hiltzen ari dira eta ezin diegu lagundu.


Octavio Alberola zendu da, Donostian Franco hiltzen saiatu zen anarkista

1962ko udan, CNT Francisco Franco diktadorea hiltzen saiatu zen Donostian, ETAren laguntzarekin. Octavio Alberola anarkistak koordinatu zuen ekintza, baina huts egin zuten.


Paul Urkijoren ‘Gaua’ hurrengo filmaren soinu bandaren grabaketan parte hartu du Aiaraldeko Iaiaiai taldeak

Irrintzi eta performance taldeak aste honetan egin ditu grabaketak Paul Urkijoren eta Mursegoren eta Aran Callejaren gidaritzapean, eta beste artista batzuekin elkarlanean, Ibon RG-rekin besteak beste. Sitgeseko zinema jaialdian estreinatuko dute pelikula, urrian.


2025-07-28 | Gedar
Arrazakeriarekin lotu ziren iazko gorroto-delituen ia erdia Espainiako Estatuan

%37 genero- eta sexu-diskriminazio kasuekin loturik egon ziren, eta aporofobia %33 hazi zen. Gorroto-delituen intzidentzia tasarik altuena Nafarroan identifikatu zuten iaz.


Umezurtz geratu diren Palestinako haurrei eskolak ziurtatzeko 41.000 euro bideratuko ditu Salam Gaza erakundeak

Nafarroako Kutxa Fundazioari esker 41.000 euro bideratuko ditu Palestinara Salam Gaza Gobernuz Kanpoko Erakundeak, umezurtz geratu diren haurrei eskolak bermatzeko gutxienez beste urtebetez. Alor akademikoa eskaintzeaz gainera, babes psikologikoa eta laguntza emozionala... [+]


2025-07-28 | Hala Bedi
Gasteizko kanpaldian jasandako Poliziaren bortizkeria salatu dute GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak

GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak salatu dute Ertzaintzak eta Gasteizko Udaltzaingoak gogor kargatu zutela "giro lasaian" egiten ari ziren ekimenaren aurka. Lau atxilotu, 11 identifikatu eta hamarnaka zauritu utzi zituzten Poliziaren esku hartzeari buruzko bestelako... [+]


Espetxetik irten da Georges Abdallah, Europan espetxean denbora gehien zeraman preso politikoa

40 urte pasatxoko espetxealdiaren ostean, joan den ostiralean atera zuten espetxetik, eta segituan Libanora eraman, bere jaioterrira. Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz ez... [+]


Janaria sartzeko “10 orduko etenak” iragarri ditu Israelek, Gazan 100.000 haur desnutrizio arriskuan daudelako

"Pausa taktiko" gisa definitu ditu Israelek. Igandean hasi da eta 35 kamioi sartu dira Gazako zerrendara.


Sendabelarrak oliotan

Sendabelarra oliotan beratzeaz ariko gara baina ukendurik egin gabe. Bai, arraroa dirudi baina sendabelar freskoak oliotan beratu, iragazi eta erle argizaria ipinita ukendua egiten ikasi duenari olioarekin beste era batera lan egitea badagoela esan nahi nioke. Oleato edo olio... [+]


Eskuz eta banaka

Udan, Sargazoen itsasoan (Ipar Amerikako ekialdean) eme bakoitzak 2-3 milioi arrautza askatuko ditu. Baten batek bizirauterik badu, bi hilabeteren baitan ekialderantz igerian hasi eta urte erdi izaterako Azore uharteetara helduko da. Bertan elikatu eta haziko da, urtebeterekin,... [+]


2025-07-28 | Jakoba Errekondo
Harroputzetik artaputzera

Gabezia, pobrezia eta erromestasuna orokortu ziren. Euskal Herri atlantikoa harropuzkeriaren ur gaineko bitsetan bizi zen. Itsasoz haraindiko merkataritzak, arrantzak eta estraperloak gure iparralde osoko jendartea aberasten zuten. XVI-XVIII mendeak ziren. Meatzariak,... [+]


2025-07-28 | Garazi Zabaleta
Udako azoka ekologikoak
Aurtengo hamabi plazak

Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]


Iturengo arotza eta arte birziklatua

Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]


Eguneraketa berriak daude