«Bere freskotasuna, zintzotasuna eta egiazaletasuna jendearengana heltzen ziren»


1993ko urriaren 10ean
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Anjel Zelaieta EHUko irakasleari elkarrizketa Arestiri buruz
«Bere freskotasuna, zintzotasuna eta egiazaletasuna jendearengana heltzen ziren»
Anjel Zelaieta EHUko irakasleak liburu bat idatzita dauka Gabriel Arestiri buruz:
ARGIA. Noiz ezagutu zenuen Gabriel Aresti?
ANJEL ZELAIETA.
Ez dut data ondo gogoratzen, baina 1965. urtean izan daiteke. Euskararen arazo eta gorabeherekin kezkatuta nengoen garai horretan, Juan San Martin ezagutu nuen, eta bisitatu egiten nuen batzuetan. Behin, bisita batean aurkitu nuen Gabriel Aresti. Bere idatzi eta artikuluen bidez ezagutzen nuen, batez ere «Harri eta Herri» ordurako argitaratuta zegoelako, baita «Zeruko Argia»ko artikuluak zirela medio, eta han topo egin genuen.
A. Zein izan dira zure bizipen garrantzitsuenak berarekin?
A.Z. Orduan apaiz ikasten nengoen. Bilbo ondoan den Etxebarri herritxora joan nintzen behin apaiz lanak egitera, hor zegoen hiribarren batera eta berak handik gertu zegoen enpresa bateko bulegoan lan egiten zuen. Nik tailerrean ziharduten langileak ezagutzen nituen eta horrela gure harremanak estutu egin ziren.
Artikulu batzuk idatzi nituen behin «Zeruko Argia»n inmigrazio munduaren inguruan, egun batean eztabaida sortu zen aldizkarian eta berak artikulu bat idatzi zuen ildo horri jarraituz, eta lerro beretik gindoazela ikusten zen. Ideologia edo giza arazoetara hurbiltzen ginen.
A. Zure ustez, zein izan da Gabriel Arestiren literatur lanen balio nagusia?
A.Z. Bera bizi zelarik, eta berak idazten zuenean, komunikatzeko gaitasun handia zeukan. Gogoratzen dut Ibon Sarasolak artikulu bat idatzi zuela orduko denboretan, esanez gazteak liburutegi batera joaten zirenean euskarazko testurik eskatu behar bazuten Arestirena eskatzen zutela. Beraz, orain esaten den moduan, komunikatu egiten zen orduko gazteria eta era guztietako jende bihurriarekin. Bere freskotasuna, zintzotasuna eta egiazaletasuna jendearengana heltzen ziren.
Garai horietan Mikel Zaraterekin behin berbetan egon nintzen eta berak hauxe esan zidan: «Aresti orain oso modan dago, baina ez da geldituko gerorako». Nire ustez erresistituko du denboraren indarra. Bere literaturtasunak segitzen du orduko lekuan egoten. Bere egiatasuna, zintzotasuna, naturalitatea eta ia profetikoa ziren bere indarrak.
A. Arestiren euskara ereduak zer garrantzi izan zuen bere garaian? Zertan uste duzu eragin duela ondorengo literaturan?
A.J. Literatur zaletasun handia zuen eta aurkitu zuen erdal poesian bideak oso landuta zeudela, eta euskaraz, berriz, oso gutxi landuta zegoen mundu zabala aurkitu zuen. Euskara batuaren arazoa ere. Villasantek esan bezala, esan daiteke berak erabili zuela lehenengoz euskara batua, berak eman zituela lehenengo urratsak.
Joxi Goikoetxea
44

GaiezGizarteaIrakaskuntzUnibertsitaEHUIrakasleakBesteak
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakBesteak
PertsonaiazELAIETA1
EgileezGOIKOETXEA7Kultura

Azkenak
Iturengo arotza eta arte birziklatua

Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Eguneraketa berriak daude