«Bere freskotasuna, zintzotasuna eta egiazaletasuna jendearengana heltzen ziren»


1993ko urriaren 10ean
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Anjel Zelaieta EHUko irakasleari elkarrizketa Arestiri buruz
«Bere freskotasuna, zintzotasuna eta egiazaletasuna jendearengana heltzen ziren»
Anjel Zelaieta EHUko irakasleak liburu bat idatzita dauka Gabriel Arestiri buruz:
ARGIA. Noiz ezagutu zenuen Gabriel Aresti?
ANJEL ZELAIETA.
Ez dut data ondo gogoratzen, baina 1965. urtean izan daiteke. Euskararen arazo eta gorabeherekin kezkatuta nengoen garai horretan, Juan San Martin ezagutu nuen, eta bisitatu egiten nuen batzuetan. Behin, bisita batean aurkitu nuen Gabriel Aresti. Bere idatzi eta artikuluen bidez ezagutzen nuen, batez ere «Harri eta Herri» ordurako argitaratuta zegoelako, baita «Zeruko Argia»ko artikuluak zirela medio, eta han topo egin genuen.
A. Zein izan dira zure bizipen garrantzitsuenak berarekin?
A.Z. Orduan apaiz ikasten nengoen. Bilbo ondoan den Etxebarri herritxora joan nintzen behin apaiz lanak egitera, hor zegoen hiribarren batera eta berak handik gertu zegoen enpresa bateko bulegoan lan egiten zuen. Nik tailerrean ziharduten langileak ezagutzen nituen eta horrela gure harremanak estutu egin ziren.
Artikulu batzuk idatzi nituen behin «Zeruko Argia»n inmigrazio munduaren inguruan, egun batean eztabaida sortu zen aldizkarian eta berak artikulu bat idatzi zuen ildo horri jarraituz, eta lerro beretik gindoazela ikusten zen. Ideologia edo giza arazoetara hurbiltzen ginen.
A. Zure ustez, zein izan da Gabriel Arestiren literatur lanen balio nagusia?
A.Z. Bera bizi zelarik, eta berak idazten zuenean, komunikatzeko gaitasun handia zeukan. Gogoratzen dut Ibon Sarasolak artikulu bat idatzi zuela orduko denboretan, esanez gazteak liburutegi batera joaten zirenean euskarazko testurik eskatu behar bazuten Arestirena eskatzen zutela. Beraz, orain esaten den moduan, komunikatu egiten zen orduko gazteria eta era guztietako jende bihurriarekin. Bere freskotasuna, zintzotasuna eta egiazaletasuna jendearengana heltzen ziren.
Garai horietan Mikel Zaraterekin behin berbetan egon nintzen eta berak hauxe esan zidan: «Aresti orain oso modan dago, baina ez da geldituko gerorako». Nire ustez erresistituko du denboraren indarra. Bere literaturtasunak segitzen du orduko lekuan egoten. Bere egiatasuna, zintzotasuna, naturalitatea eta ia profetikoa ziren bere indarrak.
A. Arestiren euskara ereduak zer garrantzi izan zuen bere garaian? Zertan uste duzu eragin duela ondorengo literaturan?
A.J. Literatur zaletasun handia zuen eta aurkitu zuen erdal poesian bideak oso landuta zeudela, eta euskaraz, berriz, oso gutxi landuta zegoen mundu zabala aurkitu zuen. Euskara batuaren arazoa ere. Villasantek esan bezala, esan daiteke berak erabili zuela lehenengoz euskara batua, berak eman zituela lehenengo urratsak.
Joxi Goikoetxea
44

GaiezGizarteaIrakaskuntzUnibertsitaEHUIrakasleakBesteak
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakBesteak
PertsonaiazELAIETA1
EgileezGOIKOETXEA7Kultura

Azkenak
Konstituzioa aldatu eta betiereko presidente bihurtzeko ateak zabaldu ditu Nayib Bukelek

Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.


20.000 sinadura bildu dituzte txosnak Euskal Herriko ondare immaterial izendatzeko

Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]


Sarek eta Etxeratek mobilizazioak egin dituzte Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan

Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte. 


NBEren Segurtasun Kontseilua Gazan bahituta dauden israeldarrez mintzatuko da asteartean

Bahituen "egoera larriaz" eztabaidatuko dute biltzarrean egongo diren herrialdeek, Danny Danon Israelek Nazio Batuen Erakundean duen enbaxadorearen arabera. Hamasek adierazi du bahituek osasun arreta jasoko dutela baldin eta Israelek Gazara laguntza humanitarioa... [+]


AEBn euskararen irakaskuntza bultzatzeko akordioa sinatu dute Etxepare Euskal Institutuak eta NABOk

Euskal diasporaren Boiseko Jaialdiaren testuinguruan, Etxepare Euskal Institutuak eta AEBetako euskal erakunde NABOk euskararen irakaskuntza sustatzeko akordioa sinatu dute. Hori horrela, AEBetako Euskal Etxeek euskara "sustatuko eta trinkotuko" dute, eta Jaurlaritzak... [+]


2025-08-04 | Behe Banda
Kale estuak dituzten hiriak

Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]


Turismoaren negozioaren aurka mobilizatu dira Zarautzen

"Gure herria izugarrizko irabazi-iturria da turismotik negozioa egiten dutenentzat. Bertako langileok, berriz, horren albo-kalteak jasaten ditugu: miseria eta esplotazioa", seinalatu dute mobilizazioa deitu duten Kontseilu Sozialistak eta Etxebizitza Sindikatu... [+]


Requiem batekin abiatzea?

Zer: “Requiem (s)”. Ballet Preljocaj.
Koreografia: Angelin Preljocaj.
Eszenografia: Adrien Chalgard.
Argiztapena: Éric Soyer.
Jantziak: Eleonora Peronetti.
Bideoak: Nicolas Clauss.
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren... [+]


Fusilatutako bi pertsonaren gorpuzkiak atera dituzte Muniainen

Gorpuzkiak aurkitu eta lurpetik atera ahal izateko ezinbestekoa izan da Gesalaz Muniango bi bizilagunen testigantza: Lucio eta Domingo Zabalza anaiek adierazi zuten, haur zirela, hainbat pertsona lurperatu zituztela leku horretan Guesalazko haranean, herri horretako... [+]


2025-08-04 | Gedar
“Sinpatiaren Festak” Lizarran: erasoak Bajadika alternatiboari

Ukabilkadak, bultzadak, blokeoa, izotz jaurtiketak eta abar jasan behar izan dituzte Bajadika aldarrikatzailea egin duten pertsonek.


HAMABI URTEZ ETXEA EZKUTALEKU
“Zorte asko ukan dugu, eta bizitza interesgarria”

Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]


Auzo ibilbideak (V)
Baiona Ttipia: babes eta arnasgune

Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]


Auzo ibilbideak (IV)
Adurtza: adreiluzko itsasoa

Kostako zaizu Adurtza baino auzo zaharragorik aurkitzea Euskal Herrian: aurten 1.000 urte bete ditu, Donemiliagako Goldea dokumentuan ageri denez (ikusi Gakoak honetan Josu Narbartek idatzitako erreportajea horri buruz), eta merezi bezala ospatu dute bertan bizi direnek. Baina... [+]


Auzo ibilbideak (III)
Txantrea: konfliktiboa, eta zer!

Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]


Auzo ibilbideak (II)
Egia: aldapa alai bat

Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene...  70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]


Eguneraketa berriak daude