Lehenengo Mundu Gerran Espainia neutral izan zen eta horrek prentsari askatasun handiagoa eman zion birusaz hitz egiteko, gatazkan lerratuta zeuden herrialdeetan baino. Hala izan zuten nazioartean birus zitala Europa osoan eragiten ari zen hondamendiaren berri.
2014ko ikerlan batek 1918ko gripearen andui nagusietakoa Madrilen sortu zela zioen, baina hipotesia baieztatuko zuen frogarik ez zuten aurkitu ikertzaileek. Beste hipotesi batzuek diote Erresuma Batuan, Austrian edo Txinan sortu zela. Baina orain arte jatorri onartuena AEBak izan dira.
Fort Riley (Kansas) kanpamendu militarreko sukaldari Gilbert Michell jotzen da “zero gaixotzat”; 1918ko martxoaren 4an ingresatu zuten ospitalean. Gripe zitala kanpamenduan zabaldu eta, soldaduak I. Mundu Gerrako frontera bidali zituztenean, Europan hedatzen hasi zen.
Orduan, zergatik esaten zaio gripe espainiarra? Gerra bera eta hedabideak dira horren erantzule. Espainiak ez zuen gatazkan parte hartu eta, hala, gripe bortitza lehentasun bihurtu zen berehala. Gainera, neutraltasunak bertako prentsari askatasun handiagoa eman zion birusaz hitz egiteko, gatazkan lerratuta zeuden herrialdeetan baino.
Hala, pandemiaren berri El Liberal egunkariak eman zuen lehenengoz, maiatzaren 21ean. Handik egun gutxira, ekainaren 2an, The Times egunkarian agertu ziren lehenengoz birusaren izen abizenak; Madrilgo berriemaileak “spanish influenza” esan zion gaiari buruzko artikuluan. Aste gutxitan, izendapena birusa bera bezain zabaldua zegoen.
Izenak izen, gripe espainiarrak berehala erakutsi zuen munduko herritarra zela, pandemia guztiak bezalaxe, hasieran Trumpek “chinese virus” esaten zion hau bezalaxe.
Urtero bezala, Terres de Mémoire(s) et de Luttes elkarteak Gurseko kontzentrazio esparruan egondako presoak omendu ditu. Horietako asko Euzko Gudarosteko eta armada errepublikarreko kideak ziren. Francoren aurka aritutako beste hainbat, eta Hitlerren eta Mussoliniren... [+]
Otsailaren 21ean Missak Manouchian eta Melinée Assadourian senar-emazte armeniarren gorpuzkiak Pariseko Panteoian sartuko dituzte ohore guztiekin. Poeta eta partisano komunista, Manouchianek ekintza ikusgarriak gidatu zituen Bigarren Mundu Gerran okupaturiko Frantzian,... [+]
Zuloan sartuta egotea ez duk txarrena –esan zion Manuk–, txarrena duk ez jakitea noiz aterako haizen, edo inoiz aterako haizen ere. Lander Garroren Gerra Txikia nobelan, non gerra bateko iheslarien gorabeherak azaltzen dituen, pertsonaien artean, Anna Frank dakarte... [+]
1936ko Gerra amaitzear zela, Franco diktadoreak Pirinioetan milaka bunker eraikitzea agindu zuen. Mendian horiek ikusten aspaldi ohituak gaude, baina ez genekien defentsarako lerro erraldoi bat osatzen zutela, eta azken urteetan berreskuratzeko ekimenak jarri dira abian. Izan... [+]
Aurten 60 urte bete dira Hannah Arendtek Eichmann Jerusalemen liburua kaleratu zuenetik. Urte bat gehiago pasatu da Adolf Eichmann funtzionario nazia, Holokaustoaren "arduradun logistikoa", Israelen urkatu zutenetik. Eichmannen epaiketaren jarraipen... [+]