Onna-bugeishen oinordekoak gara emakume ezpata-dantzariak
Gehienetan itzalean ezkutatu dizkigute, baina emakume samuraiak ere izan ziren. Ezpata hil ala biziko borrokan dantzatzen zuten emakumeak. Samuraien borroka moldea, trajikoa bezain estetikoa zen, Kenshibuak irudikatzen duen moduan. Izan ere, musika tradizionala eta poesiaz jantzita, samuraien ezpata mugimenduak oinarri dituen dantza da Kenshibua.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Samuraien pelikula, serie edo liburuetan, kultura feudala erakusten da, gizonezkoen maskulinitatearen gehiegizko erakustaldiak oinarri dituena eta emakumea bazter batean edo eszena atzean ageri dena. Emakume gerlariak oso lan gutxitan erakusten dizkigute, baina ezin esan existitu ez zirenik.
Onna bugeisha izena ematen zaie emakume samuraiei. Japon feudalean, gerran aritu ziren emakumeak dira, samuraien emazteak, alabak edota arrebak. Gerra garaian, familia, etxea eta ohorea babesteko armak erabiltzen ikasi behar izan zuten. Jingu enperatriza da ezagutzen den emakume samurai zaharrena. 200. urtean Korearen inbasio bat gidatu zuen, gerran hil zen senarraren lekua hartu behar izan baitzuen. Onna bugeishak naginata, kaiken edota jutsu artearen teknika erabiltzen ikasi zuten gudan. Emakume hauek gerran entrenatu ziren gizon borrokalaririk gabeko komunitateak babesteko.
Onna bugeisha-en etika, samuraien ustezko etika bezain itxia zen. Nakano Takeko-k, Japoniako armada inperialaren aurka borrokan ari zela, bularrean tiro bat jaso zuen. Ikusita berehala hilko zela, bera ahizpa Yuko-ri burua mozteko eskatu zion. Horrela aurkariek ez baitzuten bereganatuko eta lurperatu egingo zuketen. Hokai tenplura eraman eta haritz baten azpian lurperatu zuten.
Tomoe Gozen ere, emakume samuraia dugu. Hekei ipuinaren arabera, "bereziki ederra zen baina baita arkulari trebea ere eta ezpatari gisa mila gerlariren pareko balioa zuen, deabruari edo jainkoari aurre egiteko prest, zaldian edo oinez".
Emakume samuraiak
Iruditeria mitikoak genero estereotipoak indartzeko joera du errealitatea desitxuratuz. Gaur egun badakigu Estatu Batuetan gerra zibilean ehunka emakumek parte hartu zutela soldadu jantzita, baina filmetan ez dituzu ikusiko. Samurai borrokalari japoniarren inguruan egindako filmetan eta marrazkietan ere mundu maskulinoa irudikatzen da, emakume samuraiak inoiz izan ez balira moduan. Baina izan ziren, bai, emakume samuraiak izan ziren.
Artikulu hau Kattalin Agerrek argitaratu du dantzan.eus-en eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Gorpuzkiak aurkitu eta lurpetik atera ahal izateko ezinbestekoa izan da Gesalaz Muniango bi bizilagunen testigantza: Lucio eta Domingo Zabalza anaiek adierazi zuten, haur zirela, hainbat pertsona lurperatu zituztela leku horretan Guesalazko haranean, herri horretako... [+]
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]
Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene... 70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Urtemugak hausnarketarako parada izaten dira. Atzera begira jarri, egindako bideari begiratu eta, oraina ulertuta, geroa pentsatzeko. 2025 honetan, urtemuga biribila bete dugu: Gipuzkoa izenaren idatzizko lehen aipamenetik mila urte bete dira, eta aukera ezin hobea iruditu zaigu... [+]
1991n Alpeetako glaziar batean aurkitu zutenetik, hotzak hain ondo kontserbatutako Ötziren gorpuzkinak informazio iturri oparoa izan dira. Berriki Communications Biology aldizkarian aditzera eman dutenez, momia naturalaren kaxa torazikoa digitalki berregin dute, eta Homo... [+]
Historia garaikideko basakeriarik handienetakoak dira Hiroshimaren eta Nagasakiren bonbardaketak. 1945eko abuztuan, hiru eguneko epean, bi bonba atomiko jaurti zituzten lehen aldiz historian eta bi hiritako biztanleak modu indiskriminatuan hil zituzten. 1945aren amaierarako,... [+]
Mainz (Alemania), 1454. Johannes Gutenbergek eskala handian inprimatutako lehen liburua argitaratu zuen, Berrogeita bi lerroko Biblia izenez ezagutzen dena. Gutenbergek ez zuen inprenta asmatu; dakigula, Txinan, 1040an, Bi Shengek asmatu zuen inprimatzeko lehen makina... [+]
Gabezia, pobrezia eta erromestasuna orokortu ziren. Euskal Herri atlantikoa harropuzkeriaren ur gaineko bitsetan bizi zen. Itsasoz haraindiko merkataritzak, arrantzak eta estraperloak gure iparralde osoko jendartea aberasten zuten. XVI-XVIII mendeak ziren. Meatzariak,... [+]
Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]
Joan den astelehenean, Paris inguruko Bougival herrian izenpetu zen "oinarrizko akordioa", Kanakiaren etorkizun politikoari buruzko dokumentu garrantzitsua. Testuinguru honetan, Kanakiako Nazio Askapenerako Fronte Sozialistak bere lehen adierazpen ofiziala plazaratu... [+]
Bide parlamentarioa egin beharko du orain. Lege testu honen arabera, 30 urteko epea ezarriko dute sekretuak desklasifikatzeko, eta 45 urtekoa "goi mailako" sekretuendako. Bakoitza hamabost urtez luza daiteke.
Martxoaren 25ean Arabako Foru Aldundiak (AFA) eta Eusko Jaurlaritzak (EJ) prentsa-ohar bat atera zuten, hedabideetan nahiko zalaparta eragin zuena, Gobierno Vasco remite a la Ertzaintza dos piezas cerámicas del yacimiento de “Las Ermitas” por ver indicios de... [+]
Duela bi urte Aranzadi Zientzia Elkarteak neandertalek egindako harrizko tresna batzuk eta haiek jandako animalien hezurrak aurkitu zituzten San Adriango koban. Horrela jakin zuten neandertalek duela 40.000 urte koba hori erabili zutela. Aurten egin duten indusketa-kanpainan... [+]