“Zer dela eta ukatu zaio ikasleari lanaldi osoko laguntzailea? Zer dela eta ez da kontuan hartu ikastetxearen, Elkartu elkartearen eta familiaren proposamena? Zer egingo du Hezkuntza Sailak aipatu adingabearen hezkuntza eskubidea duintasunez bermatzeko?” gisako galderak egin zituen Ikoitz Arrese EH Bilduko legebiltzarkideak, ARGIAk azaleratu zuen kasuaren harira: %87ko desgaitasun motorrarekin, Usurbilgo gazte batek ikastordu guztietan laguntzailea izan du orain arteko ibilbide akademikoan, baina Lanbide Heziketara igaro denean, jardunaldi erdian baino ez diote jarri laguntzailea. Laguntzailerik gabe dagoen orduetan ezinezkoa zaio aurrera egitea, eta ikastetxeak berak lanaldi osoko laguntzailea eskatu du, baina ukatu egin dio Hezkuntza Sailak. Egoera honengatik ikaslea terapia psikologikoan dago.

Datorren ikasturtean jardunaldi osoko laguntzailea lortu nahi du ikasleak –ikasturte honetan ez du lortu eta dagoeneko amaitu da–, baina Jokin Bildarratz Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak, bere erantzunean, ez du halakorik baieztatu. “Lehenik eta behin, adierazi behar da kasu horren jarraipen pertsonalizatua egin dela eta egiten jarraituko dela sisteman matrikulatu zenetik, Berritzegunearen bidez, Hezkuntza Premia Berezien Zerbitzuaren bidez, bai eta Terapia Okupazionaleko Zerbitzuaren bidez ere”, dio Bildarratzek, eta horien bidez egindako lan guztia zerrendatu du sailburuak erantzunean (materialak egokitzea, aholkularitza, ebaluazio psikopedagogikoak…).

“Jakina egin dela hori guztia –adierazi dio ARGIAri Maria Enriquez ikaslearen amak–, eta lan ona egin dute gainera, egoera hobetzeko pautak eta gomendioak emanez, baina nire ondorioa da ez diotela lan horri kasurik egin, are gehiago, profesionalen lan horrekiko errespetu falta da, horiek guztiek garbi utzi dutelako ez dagoela autonomiarik. Benetan Hezkuntza Sailak uste du baliabideak murrizteagatik autonomia garatuko dela? Hain justu, kontrakoa da: autonomia sustatzeko, laguntzailea beharrezkoa du, laguntzarik ez duen orduetan ez duelako inongo autonomiarik sustatzen, frustrazioa eta abandonua baizik”.

Argudio gisa, sailburuak dio “erabateko autonomiarik gabeko” pertsonekin baino ez dela erabiltzen jardunaldi osoko laguntzailea, “oso salbuespenezko” kasuetan, “mugimendu urritasun oso larriagatik intentsitate handiko laguntza behar duten kasuekin lotuta”. Eta beste argudio bat: laguntza handitzeko eskaerari eman zaion ezezkoa halako kasuetarako jarraitzen den “118/1998 Dekretuaren agindupean” egin zela.

“Frustrazioa, inpotentzia, mina sentitu dut”

Salbuespenezkoa dela-eta, ikaslearen amak dio “lotsagarria” dela: “Baliabideen esleitzeak pertsonalizatua eta eraginkorra izan behar du, eta jarraipenak ezin du izan espedientea betetzeko tramite hutsa, egokitzapena behar bada egokitu egin behar da baliabidea, eta segitzen dugu esaten gure alabak duen laguntza ez dela egokia eta ez dela nahikoa”. Enriquezen esanetan, “frustrazioa, inpotentzia, mina sentitu dut erantzuna irakurtzean, urtebeteren ostean ez delako ezer aldatu, ikasturtean zehar egin dugun guztia eginda ere”.

Bildarratzek erantzunaren amaiera aldean dio Hezkuntza Sailak lanean jarraituko duela “aipatutako laguntza-zerbitzuen bitartez (…) ikasleak bere gaitasunak bere heziketa-zikloko praktiken esparruan ahalik eta gehien garatzeko alternatibak ahalbidetzeko”. Baina jarraipena nola egingo du? dio Enriquezek, “orain arte bezala? Berriro ere birbaloratu beharko dugu egoera, berriro ere eskaera egin Hezkuntza Sailari eta berriro ere erantzun bera jasoko dugu?”.

Osasun mentala erdigunean?

Ikaslearen amak gogoratu du Hezkuntza Sailak protokoloak dituela ikasleen osasun mentala zaintzeko, “eta sentiberak izan behar lukete gai honekiko; ikusten ari dira egoera okerrera egiten ari dela eta jakin badakite gure alabaren egoera animikoari nola eragin dion, horregatik mingarria da ikustea jarrera bera mantentzen dutela eta ez dutela planteatu ere egiten egoera hobetu dezaketela. Desgaitasunarekin bizitzea muga askorekin bizitzea dela bagenekien, baina ez genuen espero Hezkuntza Saila bera izatea oztopo hezkuntza jaso ahal izateko”.

Enriquezek argi utzi du kritika ez duela helburu, alabaren egoera konpontzea baizik: “Hurrengo ikasturterako egoera aldatzea nahi dugu, gure azken helburua eta lehentasuna da gure alabak lortzea behar duen laguntza, bere eskubideak bermatzea baino ez”.