Urriaren 21ean Gasteiztarrei zein Euskal Herriko herritar guztiei luzatu diezue gonbita zuekin batzera. Zer aurkituko du batzen denak?

Egun osoko planteamendua izango da eta eskaintza zabal eta askotarikoa antolatu nahi izan dugu. Goizean, batetik eta Hala Bedi Irrati pareko Kai plazan kolektibo eta artisauen azoka izango da, eta musika jamaikarra. Bestetik, Gaztetxe ondo plaka umeentzako gunea izango da, tailer, musika edo magiarekin. Eguerdian kalejira abiatuk da Gaztetxetik Errekaleorrera, eta ekitaldiaren ostean bazkari herrikoia. Arratsalde eta gaueko egitaraua Errekaleorren antolatzea erabaki dugu eta artisten zerrenda luze luzea da. Goizeko ordu txikiak arte luzatuko dugu gaua.

Larunbatean urte luze hauetan aldarrikatu dugun eta egun aldarrikatzen jarraitzen dugun Gasteiz horren adibide bat eraiki nahi dugu. Alde Zaharretik Errekaleorreraino, Judimenditik pasata.

Bost kolektibo edo proiektuk garatu duzue dinamika. Zeintzuk zarete eta zerk batzen zaituzte? Zergatik erabaki zenuten kanpaina egitea?

40 urte dauzka Hala Bedik, 35 Gasteizko gaztetxeak, 15 Auzolana pilotalekuak, eta 10 Errekaleorrek. Sumendik, Judimendi auzoko gazteen guneak, 7 urte beteko ditu aurten ere. Boston artean 107 urte betetzen ditugu aurten. Horregatik jarri genuen martxan dinamika hau, Gasteizen bizirik eta egurra ematen jarraitzeko gogoz segitzen dugula ospatzeko eta urte luze hauetan bostak elkartu gaituzten ideiei indarra emateko: asanblearismoa, autogestioa eta okupazioa.

100 urte, bakarrik ezin da leloaren inguruan antolatu zarete. Zer adierazi nahi duzue?

Bizirik gaudela, elkarlana eta elkarzaintza bizirik daudela, eta kolektibo ezberdinen artean sare indartsu bat sortua dugula, indar asko duena. Gauzak elkarrekin eginda beti dira ederragoak, hori izan da betidanik Gasteizko bereizgarrietako bat, herri mugimendu ezberdinen arteko elkarlana.

Urriaren 21a urte osoko dinamika baten helmuga da, zer egin duzue orain arte eta zein balorazio egiten duzue?

Urte hasieran hasi ginen bost eragileak batzen. Martxoaren 3ko data borobila erabili genuen elkarrekin lehenengo ekimena egiteko, eta hil zituzten langileen biloba gisa aldarrikatu genuen gure burua. Ihauterietan elkarrekin atera ginen, Gasteizko Gaztetxeak mozorrotzeko eta kabalgata antolatzeko duen ohituraren lekukoa hartuz. Bestetik, proiektu bakoitzaren urteurrenari garrantzia eman diogu eta horiek elkarrekin ospatzea gure artean harremanak eraiki eta indartzeko aitzaki ederra izan da.

Ekimenaren parte zareten kolektibo guztiek bizi izan dituzue maila bateko edo besteko mehatxuak edo eraso zuzenak, izan Poliziaren aldetik, izan udaletik. Zein da egungo egoera alde horretatik?

Gaztetxea eraistearen mamua hasieratik egon da eraikinaren inguruan eta adibide ona izan daiteke Gasteizko herri mugimenduak gestionatutako espazioen eta udal gobernu ezberdinen arteko harremana azaltzeko. Okupazioaren momentuan Gasteizko alkateordea zen Maria Jesus Agirreri egozten zaio esaldi hau: “Hondeamakinak etortzerakoan alde egin beharko dute”. Gaztetxea botatzeko mehatxua hasieratik egon bada ere, eta zenbait ideia proposatu izan badira ere, ez da inoiz proiektu argirik zehaztu. Eraikinaren kontra sutsuen agertu zena Alfonso Alonso izan zen. Alkate horren burutapenik sonatuena Bosgarren Dorrea eraikitzea izan zen, San Bizente, San Franzisko, Santa Maria katedrala eta San Miguel elizek sortzen duten Gasteizko skyline famatuari bosgarren dorre bat gehituz Gaztetxea aurkitzen zen lekuan. Eraso horien aurrean, basoetako iratxoak jaitsi ziren gaztetxea defendatzera. Kanpaina hori eta haren harira antolatu zen manifestaldia 80 kolektibok baino gehiagok babestu zuten eta Alonso ez zen Gaztetxea ukitzera ausartu ere egin.

Urtaran eta Errekaleorren arteko gatazka beste adibide bat izan daiteke. Kalkulu elektoral absurdo bati erantzuteko ausartzen zen publikoki Errekaleor etengabe mehatxatzera. Gerora ikusi dugu, Gorkak bi legeginltzaldiaren ostean udala utzi ondoren, Errekaleor auzo askearen proiektua egonkorragoa eta indartsuagoa dela.

Gaur egun ez daukagu mehatxu zuzenik. Baina horrek ez du esan nahi lasai gaudenik. Munipa harroputz eta matoiek uneoro gogorarazten digute zein den gure errealitatea isun, mehatxu, kolpe edota atxiloketen bitartez ere. Aurtengo San Prudentzio bezperan Gasteizko Gaztetxeren urteurrena ospatzen ari ginela Polizia Gaztetxera sartu eta soinu teknikaria atxilotua eraman zutenekoa oraindik memorian fresko daukagu, adibidez.

Hala Bedi 1983an jaio zen, Gaztetxea 1988an, Auzolana 2008an, Errekaleor Bizirik 2013an, Sumendi 2016an, bakoitza testuinguru ezberdinean, ezaugarri propioekin. Zer aldarrikatuko duzue gaur egungo testuinguruan?

Hemen gaudela eta urte luzez jarraituko dugula Gasteizko proiektu autogestionatuok . Atzera buelta gabeko prozesu zoragarri honi esker, aldarrikatuko dugu ere elizgizon eta militarrez jositako Vitoria zahar hura orain dela 100 urte baino gehiago hasi ginela eraisten.