“Ez dago frogarik esateko ziztadak sumisio kimikoa direla”

  • Hala adierazi du David del Valle Auzitegi Medikuntzako Euskal Institutuko zuzendariordeak. Horrez gain Ertzaintzak eta udal poliziek adierazi dute jaietan ibiliko direla kale-jantzitan ziztadarik egiten ez dela ziurtatzeko.

Itaiak Gasteizen egindako mobilizazioa. Argazkia: Gasteizko Itaia, @Itaia_Gasteiz Twitterren.

2022ko abuztuaren 04an - 10:33
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Geroz eta gehiago dira uste dutenak ziztadekin ez dutela sumisio kimikoa lortu nahi. David del Valle da Osakidetza, polizia eta guardiako epaitegiak koordinatzen dituena, Auzitegi Medikuntzako Euskal Institutuko (AMEI) zuzendariordea izateaz gain. Deiak haren deklarazioak jaso ditu. Zuzendariordeak lasaitasun mezua bidali behar dela adierazi du, bai gizarteari eta ziztaden biktima izan daitezkeen emakumeei ere. Gaineratu du ez dagoela ziurtasunik ziztadak sumisio kimikoa lortzeko modu berria direnik.

Iritzi bertsua du, Energy Control programak. Plazerrak eta arriskuak kudeatzeko substantziei buruzko informazioa, aholkularitza eta analisia eskaintzen du programak eta honakoa adierazi du ziztaden harira: “Substantziak ez detektatzeak ez du esan nahi, nahitaez, organismotik azkar ezabatzen diren substantziak direnik; aitzitik, baliteke substantziak ez injektatzea”. Nabarmendu du fokua erasotzaileengan jarri behar dela, sexu erasoak egiten dituztenengan, izan ere haiek dira emakumeen beldur-egoeraz baliatzeko prest daudenak. 

AMEIko zuzendariordeak azaldu du ziztadak egon badaudela, baina ez dakitela ez zerenak diren, zerekin egiten diren, ezta ezer sartu den edo zein helburu dagoen horren atzean ere. Mugimendu feministek ordea argi dute: beldurra sorrarazi nahi dute, hala adierazi du Euskal Herriko Bilgune Femninistak, baita Itaiak ere —azken honek mobilizazioak deitu ditu Gasteizen, Donostian eta Bilbon—.

Hala eta guztiz ere, del Vallek nabarmendu du “askoz ere zuhurragoak izan beharko genuke ziztadak zer direnaren eta zer suposatzen dutenaren inguruan” eta gaineratu du ziztadak gauza bat direla eta beste gauza bat “balizko sexu-erasoak, psikoaktiboen kontsummo toxikoa, batez ere alkoholarena, gertatzen den jai-espattu batean”.

Eusko Jaurlaritzaren erantzuna

Ziztaden aurrean koordinatzeko bildu da asteartean, Osakidetzako Epaileekin, Ertzaintzarekin eta AMEIrekin. Elkarren artean ziztadak jaso ditzazketen pertsonei arreta hobea eman ahal izateko eta ez berbiktimizatzeko “gure lan propioagatik” azaldu du del Vallek. Donostian izan da bilera eta bertan egon dira Donostiako alkate Eneko Goia, Herritarren Segurtasunerako zinegotzi Martín Ibabe, Ertzaintzako zuzendari Victoria Landa eta Ertzaintzako buru Josu Bujanda.

Jaietan zehar ertzain eta udaltzain gehiago iragarri dituzte, uniformez eta kalez jantzita, gaueko aisialdirako guneetan eta jai-esparruetan. Arduradunek adierazi dute horrekin ziztadei aurre egin nahi dietela. Baina badago hori kritikatu duenik, adibidez Bilgune Feministak dio : “Segurtasun eredu horrek ez gaitu aske sentiarazten; alderantziz, are gehiago biktimizatzen gaitu. Poliziak gorpuzten duen maskulinitate ereduak eta iraunarazten duen menderatze sistema berberak kolpatzen gaitu. Guk ez dugu poliziarik behar aske izateko”.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Feminismoa
Esterilizazioa atzo, gurasotasun azterketa gaur: arrazismo instituzionala danimarkan

Danimarkaren menpe segitzen duen Groenlandiako biztanleriaren %88 da inuita, eta beraien hizkuntzan eta kulturan aitzina egite hutsa dute eguneroko desafio. Zuriek kolonizatu zituzten eta gaur egun egoerak bere horretan segitzen du: zurien begietatik bideratuta dagoen... [+]


2025-09-17 | ARGIA
Egitarau oparoarekin dator aurtengo Baterajotzea

Urriaren 31tik azaroaren 2ra Baterajotzea izango da Zaldibarren, Euskal Herriko Gazte Feministek antolatuta. Egitaraua aurkeztu dute, eta izen ematea ireki.


Gorputz hotsak
"Pertsona asko, diagnostikorik gabe daudenez, bizitza kalitatea galtzen ari dira"

Jatorra, alaia eta positiboa da Sara Mirones (Bilbo, 1997). Pandemian mastozitosia izeneko gaixotasun arraro bat diagnostikatu zioten. Ordutik, Maratón de Lunares kanpaina abiatu du gaixotasuna ikusarazteko, gizartea kontzientziatzeko eta ikerketarako dirua biltzeko... [+]


Onintza Enbeita eta Feli Madariaga, lurrari lotutako bi emakume
MULTIMEDIA - elkarrizketa

Emakumea eta lurra elkartzen dituen liburua idatzi du Onintza Enbeitak: Bizitza baten txatalak. Gure aurrekoen bizimodua jaso du, andre baten ahotan: "Baserria bere horretan, erromantizismorik gabe". Feli Madariaga (1932, Baldatika, Forua, Bizkaia) da andre hori,... [+]


2025-09-10 | Estitxu Eizagirre
Onintza Enbeita eta Feli Madariaga
"Azokako mahaiaren bestaldetik desprezioa ikusten da, asko"

Emakumea eta lurra elkartzen dituen liburua idatzi du Onintza Enbeitak: Bizitza baten txatalak. Gure aurrekoen bizimodua jaso du, andre baten ahotan: "Baserria bere horretan, erromantizismorik gabe". Feli Madariaga (1932, Baldatika, Forua, Bizkaia) da andre hori, lurrari... [+]


2025-09-10 | Nekane Txapartegi
Zenbat arantza Arantzak

Arantzaren buruko loreek ez zuten arantzarik, Arantzaren bizitzak, ordea, asko. Emakume izatearekin batera, jaiotzetik batzuk. Besteak gaztetatik eransten joan zitzaizkion, komisarian torturak ezarriak, Burgosko prozesuan eta kartzelan, arantza horiek denak patriarkatuak... [+]


Aitor Arregi eta Jose Mari Goenaga
"Film sexualki esplizitua izatea loturik dago errealitate bati, Maspalomasi"

Vicentek 76 urte ditu eta azken mende laurdena Kanaria uharteetan darama, Maspalomas herrian, 50 urteko bizialdian ezkutatu duen izatea haizatzen: homosexuala da. Ezbehar baten eraginez, Donostiara itzularaziko dute, eta zahar etxe batean sartuko. Atzera ere, armairuko ateak... [+]


2025-09-08 | Aimar Lopez
Istilurik gabe baina normaltasunik gabe ospatu dute bertze behin Alarde eguna Hondarribian

Jaizkibel konpainia berdinzaleak Herriko Etxearen eta epaileen deliberoak bete ditu, ez haatik HAOSEk, alarde baztertzailearen antolatzaileek. «Estrategia aldaketa bat» eskatu dio Jaizkibelek auzapezari; ezkerreko ordezkariek «Alardea antolatzeko».


Jaizkibel konpainiak gutuna eman dio alkateari, desfilean: "Estrategia aldatzeko garaia dela adierazi diogu"

Jaizkibel konpainia berdinzaleak ekintza berezia egin du Hondarribiko alardearen egun honetan. Gutuna eman diote alkateari, mahai gainean bestelako planteamendu batzuk jar ditzala eskatuz.


Armairutik plazara
MULTIMEDIA - dokumentala

Euskal Herriko LGTBI komunitateko hamar pertsonak armairutik nola atera ziren kontatzen dute, baita euren orientazio sexualak eta genero identitateak euren bizitzan zer-nolako eragina izan zuten ere.

Ondokoak dira protagonistak: Beñat Olea komikigilea, Aitzole Araneta... [+]


"Hondarribiko alardearen bi aldeak parez pare jartzea da zilegitasun bera ematea zapaltzaileari eta zapalduari"

Hondarribiko udal gobernuaren “ausardia faltaz”, kontsentsua bilatzearen tranpaz eta “gatazkaren espiritua berpiztu” nahi duen alarde tradizionalaren aldeko elkarteaz mintzatu zaigu Uxoa Anduaga, Jaizkibel konpainia berdinzaleko kidea. “Ez dira... [+]


Gorputz hotsak
"Bizitzaren aldeko jarrerak bigarren planoan uzten du zarata"

Bertigo baten ostean, etengabeko txistu bat entzuten hasi zen Jexux Mari Irazu Muñoa (Larraul, Gipuzkoa, 1972) bertsolaria, bertso-eskolako irakaslea eta gai-jartzailea. Tinnitus edo akufeno deitzen zaie Irazuk entzuten dituen zaratei. Horrek egunerokoan daukan inpaktuaz... [+]


"Txistuak, mehatxuak eta irain sexistak" jaso dituzte Laudioko jaietan eraso matxista bat salatzeagatik

Agerraldia deitu zuen Laudioko mugimendu feministak igandean, Odoloste eguneko goizaldean Txosnagunean gertatutakoa salatzeko. 


2025-08-29 | Euskal Irratiak
Maitena Chohobigarat
"Beharbada menopausia gehiago aipatu beharko genuke, aterabideak badirelako"

Baionako ospitalean unitate berritzaile bat ideki da: kardio-ginekologia unitatea, menopausian diren emazteei zuzendua. Gai hau, askotan tabu edo bazterrean utzia, osasun arazoak eragin ditzake bizitzako etapa horretan.


Eguneraketa berriak daude