Euskararen alorrean “jauzi kualitatiboa” agindu du Pradales lehendakariak, “kontsentsua oinarri”
Euskararen Erabilera Biziberritzeko Biltzarra iragarri dute 2027rako. Irail honetan hasiko dute bidea. Hainbat arlotako 270 lagun bildu dira ekitaldian, eta herritar guztiei luzatu die gonbita Imanol Pradales lehendakariak: "Asmoa da bi urteko epean lanketa zabala eta plurala egitea, eta nazioarteko biltzar handi, heterogeneo eta esanguratsu bat eginda amaitzea".
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Agerraldiaren testuingurua ez da nolanahikoa izan: Espainiako Presidenteen Biltzarrean euskarari bizkar eman diotenean heldu da Jauzia gara dinamikaren aurkezpena, Euskaraldia amaitu eta gutxira, eta justu urtebete igaro denean, lehendakari kargurako hautatu zuten inbestidura plenoan, Pradalesek Maialen Lujanbioren bertsoa errezitatu zuenetik: "Herri hau sortzen jarrai dezagun, euskaratik eta euskaraz". Pleno hartako anekdotetako bat izan zen, bertso hori diskurtsora ekarri eta gero, voy terminando esanez jarraitu zuela gaztelaniaz.
Testuinguruan, lekua: Bilboko Azkuna Zentroan egin du agerraldia Jaurlaritzak. Leku hori ez da polemikatik salbu egon azken hilabeteotan. Abenduan, hango zuzendariak dimisioa aurkeztu zuen, "kudeaketa ereduaren gaineko desadostasuna" argudiatuta. Jone Gartzia Gerrak erreportaje honetan kontatu zuen moduan, Azkuna zentroan hiru proiektu daude egun, liburutegia, kiroldegia eta proiektu kulturala deritzona, eta hirurak esku pribatuek kudeatzen dituzte. Bilboko Udalak La Caixari beste espazio bat eman izanak eragin zuen zuzendariaren dimisioa, "azken tanta".
Eusko Jaurlaritzaren Jauzia gara dinamika ez da ezerezetik sortu, Ibone Bengoetxea lehen lehendakariorde eta Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak azpimarratu duenez: "600 eragilerekin baino gehiagorekin eseri gara, 350 erakunderekin baino gehiagorekin egon gara, eta 800 bilera baino gehiago egin ditugu". Horren adierazle, agerraldian bertan 270 pertsona baino gehiago bildu izana. "Zuen laguntza behar dugu aurretik dugun erronka estrategikoari erantzuna emateko; euskararen biziberritzearen prozesuan datozen hamarkadetako oinarri eta printzipioak defendatzeaz ari naiz", adierazi du Pradales lehendakariak. EAEko gobernu honek bi konbikzio dituela adierazi du: bata, "biziberritzeari bultzada berria" ematea, eta bestea, elkarrekin egitea, "kontsentsuan". Adierazpen horiek ohi baino euskalki bizkaitarragoa erabiliz egin ditu Pradales santurtziarrak.
Hirugarren biltzarra
Aintzat hartu du Pradales lehendakariak 1956an Agirreren erbesteko Jaurlaritzak Parisen deitu zuen Mundu osoko Euskaldunen I. Biltzarra deiturikoa. Juntadizo hark helburu zuen euskaldun guzti-guztiak elkartze hutsa, frankismopean bizi zirenak zein Ipar Euskal Herrikoak eta diasporakoak. 1987an, Ardanzak berak deituta, bigarrena egin zen.
Orain, Pradalesek ildo hura berreskuratu nahi du. Ez dago argi zein modu zehatzetan garatu asmo duen 2027ko biltzarra, baina argi du "jauzi kualitatibo bat" beharrezkoa dela, eta "kontsentsua oinarri" egin behar dela. "Bestelako emaitzak lortu nahi baditugu, bestelako gauzak egin behar ditugu", adierazi du Pradalesek, eta azpimarratu "ezinbestekoa" izango dela "euskalgintzarekin eta euskararen egitura klasikoekin" loturarik ez duten sektore, eragile eta pertsonak erakartzea. Hain zuzen, nabarmendu du "konplizitate eta aliantza berriak" egin beharra euskaraz dakitenenen zein ez dakitenen artean.
Euskararen ezagutzaren eta erabileraren inguruko datuak ere aipatu ditu Pradalesek, dagoeneko usu entzuna den 2021eko azken Inkesta Soziolinguistikoarena. Pradalesen irakurketa baikorra izan da: 30 urteko epean euskaraz dakitenak 528.000tik 809.000ra igo dira, "bereziki gazteetan egon da gorakada itzela", eta, erabilerari dagokionez, "gorakada" nabarmendu du azken 34 urteotan, lau puntukoa.
"Euskara ikasi nahi dutenei, erraztasun ekonomikoak"
Urteotan guztiotan, euskararen ahalegin gehienak ezagutzaren arloan egin direla nabarmendu du Ibone Bengoetxea Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak. Hizkuntzaren irakaskuntzan, hain zuzen: "Euskara ikasi nahi dutenei erraztasun ekonomikoak jarri nahi izan dizkiegu, eta aurrera egin dugu doakotasunerako bidean".
Apustu hori, Bengoetxearen esanetan, "emaitzak ematen" ari da: amaitzear den ikasturte honetan, mailarik oinarrizkoenean (A1), matrikulazioak %20 igo dira, eta C1 mailan ari diren 16-18 urte artekoen artean, azken bi urteotan %73 igo dira matrikulak. Bi kasu horietan doakoa da euskara ikastea.
Datorren ikasturtetik aitzina, A2 mailan matrikulatzen diren ikasleei murriztu egingo zaie kostua: 310 euro ordaintzetik, 70 eurora pasatuko da matrikula, gutxi gorabehera, Jaurlaritzak aurreratu duenez.
270 parte hartzaile agerraldian, hangoak eta hemengoak
Gizarte-sektore guztietako 270 ordezkari bildu ditu ekitaldian Jaurlaritzak. Adierazi duenaren arabera, finantza eta enpresa alorreko jendearengandik hasita, euskaltegi, aisialdiko erakunde eta immigrazioari loturiko elkarteetaraino.
Besteak beste, honako hauek egon dira Azkuna Zentroan egin den agerraldian: HITZ Ikerketa Zentroko Eneko Agirre, Janire Atxurra sare sozialetako eduki-sortzailea, Luis Cárdenas kolonbiar jatorriko erizain eta euskaltegiko ikaslea, Itziar Idiazabal hizkuntzalaria, Joxean Alustiza Fagor Taldeko presidentea, eta Miren Arzalluz Guggenheimeko zuzendaria. Horiez gainera, Mirua musika-taldeak Mugaz gaindi abestia jo du zuzenean, eta Jaurlaritzak bat egin du kantuak dioenarekin: euskara mugaz gaindi eramatea.
IB3 telebista publikoaren neurria "katalanaren aurkako erasotzat" jo dute katalanaren normalizazioaren aldeko zenbait eragilek, eta "berehalako zuzenketa" eskatu dute. Zuzendaritza aldaketa izan da berriki kate publikoan, PP eta VOXen botoei... [+]
Euskararen biziberritzeari buruz asko hitz egiten ari azken urteetan eta horren inguruan ari da lanean Euskaltzaindiko talde bat. Talde horretan dago Jon Sarasua ere eta galdetu diogu zeregina zertan den. Galdetu diogu, halaber, udaberrian idatzi zuen Puprilusoko artikulu... [+]
Zientzia-dibulgazioa saritzeko erreferentziazko sariak izan dira CAF-Elhuyarrekoak. Antolatzaileek 31. edizioa martxan zegoela etetea erabaki dute, "sariketa behar bezala egiteko baldintzarik ez dagoelako".
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Euskararen balizko etorkizunari buruzko ikerketa bat ezagutzera eman da berriki, eta zalaparta eragin du bertan irudikatzen den paisaia beltzak. Asaldamendu hori auzitan jarriz abiatuko dut nire ekarpena. Zergatik da harrigarria datu hori? Zein mundutan bizi gara, gure egoeran... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]
Lizarrako Udalak udarako antolatu dituen bost musika ikuskizunetan eta beste horrenbeste film emanaldietan bat bera ere ez da euskaraz izanen; datorren astean hasiko diren festen egitarauan haurrentzako ekitaldi bat dago euskaraz programatua, justu, erraldoi eta buruhandien... [+]
Hankak lurrean dituzte gure solaskideek. Euskalgintzaren eta herri mugimenduen joko-zelaian dabiltza etengabe eta eskarmentu horretatik hitz egiten dute euskarari eusteaz, hizkuntza zapalkuntza ez normalizatzeaz eta erdaldunengandik espero beharko genukeenaz. Gorka Torrek ez du... [+]
Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.
Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]
Euskarazko B2 maila dutela ez ziurtatzeagatik Eibarko Egogain zaharren egoitzako lan eskaintza publikotik kanpo utzi zituzten bi langileen alde ebatzi du Donostiako Lehen Auzialdiko 3. Epaitegiak, CCOOk jakinarazi duenez. 2024ko urrian, Gonzalo Pérez Sanz epaileak... [+]
Europar Batasuneko estatu kideen gehiengoak atzera bota du euskara, katalana eta galiziera EBn hizkuntza ofizialak izateko eskaera. Finantzazio eta arlo legalean hainbat "zalantza" dituztela plazaratu dute.
Igande goizean elkarretaratzeak egin dituzte Euskal Herrian Euskarazek deituta, Geldi euskara zapaltzea! lelopean.
UEMAk antolatuta egin dituzte kontzentrazioak larunbat eguerdian, Espainiako Auzitegi Gorenaren azken epai euskarafoboaren aurka eta euskararen alde. Euskara “benetan” babesteko “adostasun sendoak” eskatu ditu UEMAk, “euskarak eta euskaldunok... [+]