“Etxeko lursailari bizia emateko sortu genuen baratze pedagogiko kolaboratiboa”
Donibane Lohitzune eta Bidarte artean hazitako hiru anai-arreben proiektua da Ereinez Hazi. Berenice, Tristan eta Virgile Bruniau gazteek utzia zegoen etxeko lursailari bizitza emateko asmoz abiatu zuten egitasmoa. “Duela hiru urte jarri genuen martxan proiektua. Orduan, ez zegoen ezer lursailean, eta pixkanaka prestatzen ari gara, pedagogiarako gunea sortzeko asmoz”, azaldu du Berenice Bruniauk. Baratzeak topatzea hain erraza ez den inguru paregabean dago kokatua proiektua, hain zuzen, Erromardi eta Lafitenea hondartzen artean, Lapurdiko kostaldean.
Etxeko baratzetik harago, hiruetako inork ez zuen harreman handiegirik nekazaritzarekin proiektua abiatu aurretik. Ikasketei lotuta, baina, Paristik hurbil lurraren espekulazioaren aurka borrokan ari ziren nekazarien mugimendua ezagutu zuen Bruniauk, eta gaiarekiko interesa piztu zitzaion. “Zuzenbide ikasketak egin ditut nik, baina ikasketa bukaerako lanean lurra lantzeko eta elikadurarako eskubidea landu nituen”, azaldu du. Lana amaitzearekin batera, diru laguntza batekin egin zuen topo Bruniauk, ingurumenarekin lotutako ekimenak bultzatzen dituzten elkarteei zuzendutakoa. Horrela bururatu zitzaion ordu arte utzia zuten etxeko lursailean baratze proiektua martxan jartzea.
2.200 metro koadro inguruko lursaila modu kolektiboan lantzen dute proiektuko kideek gaur egun. “Guztira 60 bat lagunek hartzen dute parte baratze kolaboratiboan, baina asko aldatzen da asteburuaren arabera. Lan saio batzuetan 30 lagun elkartzen gara, eta beste batzuetan, bost”, dio. Fruta arbolak ere badituzte lursailean: sagarrondoak, gereziondoak, udareondoak, mertxikondoak eta beste. “Ekoizten duguna ez dugu saltzen, hona lanera datorren jendeak etxera daramatza barazkiak, guztia partekatzen dugu”.
Permakulturan hezten
Permakulturaren printzipioen arabera egiten dute lan Ereinez Hazi proiektuan. Lursaila maldan dago, eta guztia eskuz egiten dute, mekanizaziorik gabe: “Pedagogia lana egitea da proiektuaren helburuetako bat”. Baratzea lantzera hurbiltzen diren kideekin ez ezik, haur eta gaztetxoekin ere lanketa egitea da haien asmoa: “Ikastetxeetako haurrekin saioak egin izan ditugu. Proiektua aurkeztera joan izan naiz ni haiengana, eta gero, haiek datoz lursailera”. Jolasen bidez lurraren eta nekazaritzaren inguruan ikasten dute haurrek, eta landaketak ere egiten dituzte haiekin.
Publiko zabalarentzat bestelako tailerrak ere eskaini izan dituzte gunean: sukaldaritzari, haziei, sendabelarrei eta lurraren ongarriei buruzkoak, besteak beste. “Bizia duen gune bat egitea da asmoa, partekatzeko eta trukerako espazio bizi bat”.
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.
Mauleko Euskalduna ostatuak urteak daramatza Zuberoako etxe ekoizle txikien produktuekin lanean, eta hiriburuko ostatu parean eraikin bat erosi zutenean proposamena egin zien laborari horiei berei: zergatik ez ireki hurbileko ekoizleen saltokia bertan? “Motibatuta zegoen... [+]
Pandemiaren ondorengo testuinguruan, elikadura –ustez oinarrizko eskubide den hori– lantzeko mugitzen hasi zen talde bat Gasteizen. “Militantzia esparruan beste gaiak jorratzen ari ziren ordurako, etxebizitzarena kasu, baina elikadura ardatz hartuta ez zegoen... [+]
Errezilera bizitzera joan eta sagarrondoak landatu zituen Satxa Zeberiok, Bio-K proiektuaren bultzatzaileak, duela zenbait urte. “Iritsi zen sagarrekin zerbait egiteko momentua, eta sagar zukua eta sagardoa ekoizteari ekin genion orduan”, azaldu du. 2015ean sortu... [+]
Urteak daramatza Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkarteak (BLE) bioaniztasun landatuaren inguruan lanean. “Hainbat proiekdu ditugu abian, eta horietako bat baratzeko hazien ingurukoa da”, azaldu du Nico Mendiboure Hazi Sareko kideak. Duela lau bat urte hasi... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]