“Etxeko lursailari bizia emateko sortu genuen baratze pedagogiko kolaboratiboa”
Donibane Lohitzune eta Bidarte artean hazitako hiru anai-arreben proiektua da Ereinez Hazi. Berenice, Tristan eta Virgile Bruniau gazteek utzia zegoen etxeko lursailari bizitza emateko asmoz abiatu zuten egitasmoa. “Duela hiru urte jarri genuen martxan proiektua. Orduan, ez zegoen ezer lursailean, eta pixkanaka prestatzen ari gara, pedagogiarako gunea sortzeko asmoz”, azaldu du Berenice Bruniauk. Baratzeak topatzea hain erraza ez den inguru paregabean dago kokatua proiektua, hain zuzen, Erromardi eta Lafitenea hondartzen artean, Lapurdiko kostaldean.
Etxeko baratzetik harago, hiruetako inork ez zuen harreman handiegirik nekazaritzarekin proiektua abiatu aurretik. Ikasketei lotuta, baina, Paristik hurbil lurraren espekulazioaren aurka borrokan ari ziren nekazarien mugimendua ezagutu zuen Bruniauk, eta gaiarekiko interesa piztu zitzaion. “Zuzenbide ikasketak egin ditut nik, baina ikasketa bukaerako lanean lurra lantzeko eta elikadurarako eskubidea landu nituen”, azaldu du. Lana amaitzearekin batera, diru laguntza batekin egin zuen topo Bruniauk, ingurumenarekin lotutako ekimenak bultzatzen dituzten elkarteei zuzendutakoa. Horrela bururatu zitzaion ordu arte utzia zuten etxeko lursailean baratze proiektua martxan jartzea.
2.200 metro koadro inguruko lursaila modu kolektiboan lantzen dute proiektuko kideek gaur egun. “Guztira 60 bat lagunek hartzen dute parte baratze kolaboratiboan, baina asko aldatzen da asteburuaren arabera. Lan saio batzuetan 30 lagun elkartzen gara, eta beste batzuetan, bost”, dio. Fruta arbolak ere badituzte lursailean: sagarrondoak, gereziondoak, udareondoak, mertxikondoak eta beste. “Ekoizten duguna ez dugu saltzen, hona lanera datorren jendeak etxera daramatza barazkiak, guztia partekatzen dugu”.
Permakulturan hezten
Permakulturaren printzipioen arabera egiten dute lan Ereinez Hazi proiektuan. Lursaila maldan dago, eta guztia eskuz egiten dute, mekanizaziorik gabe: “Pedagogia lana egitea da proiektuaren helburuetako bat”. Baratzea lantzera hurbiltzen diren kideekin ez ezik, haur eta gaztetxoekin ere lanketa egitea da haien asmoa: “Ikastetxeetako haurrekin saioak egin izan ditugu. Proiektua aurkeztera joan izan naiz ni haiengana, eta gero, haiek datoz lursailera”. Jolasen bidez lurraren eta nekazaritzaren inguruan ikasten dute haurrek, eta landaketak ere egiten dituzte haiekin.
Publiko zabalarentzat bestelako tailerrak ere eskaini izan dituzte gunean: sukaldaritzari, haziei, sendabelarrei eta lurraren ongarriei buruzkoak, besteak beste. “Bizia duen gune bat egitea da asmoa, partekatzeko eta trukerako espazio bizi bat”.
Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]
Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Zergatik doa mundu guztia Iruñera erosketak egitera, gure eskualdean elikagai asko ekoizten bada? Zergatik da hain zaila bailara hauetako produktuak bailara hauetako dendetan topatzea?”, galdera horiei eta beste zenbaiti tiraka hasi ziren lanean Zangoza aldean duela... [+]
Urteak dira Nafarroan eta beste zenbait tokitan hazien liburutegi proiektuak martxan dituztela. Hazien liburutegiak, liburuen liburutegietan. Euskal Herriko Hazien Sareak antolatutako hitzaldi batean izan zuen egitasmo horien berri Ane Leturia Delfrade Antzuolako liburuzainak,... [+]