Zeintzuk dira Irango akordio nuklearraren irabazle eta galtzaileak?
The Guardian egunkari britainiarrak astelehenean Iran eta 5+1 taldearen artean sinatutako akordioan, irabazle eta galtzaileen inguruko analisia egin du.
Iranek atzo 5+1 taldearekin (AEB, Errusia, Txina, Erresuma Batua, Frantzia eta Alemania) atzo lortu zuen akordioaren inguruko artikulua atera du The Guardian egunkari britainiarrak.
Irango akordio nuklearraren aldaketen eta herrialdearen aurkako zigorren murrizteak nazioarteko agintarien kezkak arindu ditu. The Guardianek azken urteetako akordio diplomatiko garrantzitsuenetakoa den irabazle eta galtzaileen rankinga egin du.
Irabazleen artean:
Hassan Rouhani
Hassan Rouhani, Iraneko presidentea da bere herrialdea eta munduko sei potentzien artean adostu den akordio nuklearraren irabazlea. Rouhanik azpimarratu du Iranek modu baketsuan garatu duela energia nuklearraren gaia, eta gertaera honek estatusa eman diola bere herrialdeari. Iranek jasan duen nazioarteko isolatzea gutxienez 2017 urte arte gaindituta dagoela ematen du.
Barack Obama
Barack Obama AEBtako presidenteak George Bush AEBetako presidente ohiak zeukan guztiz bestelako jarrera hartu du. Presidente ohiak Iraki 2002 urtean gerra deklaratu zionean “axis of evil” edo gaizkileen ardatzaren barruan kokatzen zuen Iran, Sadam Husseinen Irak eta Ipar Korearekin batera. Obamak esan du akordio horrek frogatzen duela “Amerikako diplomaziak benetako aldaketa” ekar dezakeela.
Bashar al-Assad
Siriako presidenteak akordioa sinatu eta berehala esan du Iraneko historiako inflexio puntu garrantzitsuena izan dela. Assadek Iranen laguntza militar eta finantzarioa jaso du bere gobernuaren aurka 2011n egin zuten altxamenduaz gero. Siriako gerrak orain arte 210.000 hildako eragin ditu eta hainbat eta hainbat etxe gabe. Horregatik, akordio nuklearrak beldurtuta dauzka.
Vladimir Putin
Errusiako presidenteak esan du akordioa sinatzearen ondorioz “munduak lasaitu handia” hartu duela. Iranen aurkako zigorrak bertan behera gelditzeak mendebaldeko herrialdeek Errusiaren aurkako zigorrak malgutzea ekar lezakete.
Galtzaileak ordea:
Abu Bakr al-Baghdadi
Akordioa bere burua Estatu Islamikoaren kalifatoarentzat duen Abu Bakr al-Baghdadirentzat ez da batere albiste ona, AEBek eta Iranek kooperazioan Estatu Islamikoak Irak eta Sirian dituen indar armatuen kontra jo lezakeelako.
King Salman bin Abdulaziz
Saudi Arabiaren hasierako isiluneak esan nahi du AEBek eta Iranen arteko adiskidetzea King Salman bin Abdulaziz Saudi Arabiako presidenteari ez zaiola batere gustatu.
Binyamin Netanyahu
Binyamin Netanyahu, Israeleko lehen ministroak betidanik AEBen eta Iranen arteko akordio nuklear baten aurka bozkatu du. Gertakariak herrialde hebrearra eta AEBen arteko erlazioak tenkatu ditu.
Eraikinak ez dira erditik zatitu diren gauza bakarrak. Familiak eta adiskidetasunak errotik apurtu dira. Zatiketa honek alde ezkutuenak agerian uzten ditu, barruak biluztuz eta sekretuak azaleratuz.
Ekialde Hurbila aldatzen ari da. Ohi bezala, odolez, eta kanpoko interes ekonomiko eta geo-politikoen menetara. Arabiar udaberriekin hasitako aroak, gerra eta eskuhartze inperialisten garaiari utzi zion lekua –Siriako guda ikurrik mingarriena izanik–. Aktore politiko berriak eratu dira, aliantzak apurtu eta berriak sortu, baita mapan, de facto, aldaketak eragin ere.
Behrouz Boochani kazetari eta errefuxiatu kurdua giltzapetuta dago Australiak Manus irlan (Papua Ginea Berria) duen atxiloketa zentroan. Kazetariak Irandik ihes egin eta Australiara bidaiatu zuen babes bila. IPS albiste agentziak jaso du bere kasua.
“Down with Israel” eta “Death to USA” lelopean, mobilizazio erraldoiak burutu dituzte Irango Errepublika Islamiarrean, urtero legez, Palestinarekiko elkartasuna adierazteko asmoarekin. Mendebaldean guztiz ezezaguna da “Al Quds –Jerusalem– eguna”, Ramadango azken ostiralean ospatzen den nazioarteko “borroka eguna” da eta 1979. urtean du jatorri.
Mikel Aiestaran eta Karlos Zurutuza kazetarien hitzaldia Ekialde Hurbileko egoeraz.
Azpeitiko San Agustin kulturgunean abenduaren 29an.
Moderatzailea: Nekane Zinkunegi kazetaria.
Saudi Arabiak Sheikh Nirm al-Nirm klerigo xiita hiltzeak hautsak harrotu ditu Ekialde Hurbilean, bereziki Iran eta erreinu wahabiaren artean, eta heriotza zigorra eztabaidagai bihurtu du. The Guardian egunkariak bi herrialdeen heriotza zigorren inguruko datuak bildu ditu.
Torturapean ateratako deklazioagatik Saman Naseem izeneko kurdua exekutatuko dute ostegunean Iranen. Herrialde hartan ilegalizatuta dagoen PJAK alderdi kurduko kide izatea egozten diote, baita 17 urte zituela Irango Iraultzaren Guardiako kide bat hil izana ere. 97 egunez torturatu zutela salatu du, eta autoinkulpazioak erabat ukatu ditu egun 22 urte dituen auziperatuak.
Persepolis: Marjane Satrapi.
L’Association (frantsesez)
Norma Editorial (Gaztelaniaz)
Igande goizaldean sinatu dute akordioa Genevan alde batetik AEB, Errusia, Frantzia, Txina, Britainia Handia eta Alemaniak (5+1 taldea) eta bestetik Iranek.
