Mundua begira, Israelek eta Iranek elkarri erasotzen jarraitzen dute

  • Joan den ostiralean Israelek Iran eraso zuenetik, bi herrialdeek bata bestea erasotzen jarraitzen dute. Ali Khamenei Iraneko liderra hilko dutela diote Israeleko agintariek, AEBen parte hartze zuzena eskatzen dute, baina AEBetako lehendakari Donald Trumpek ez du oraindik erabaki nola segi parte hartzen.


2025eko ekainaren 19an - 18:04
Azken eguneraketa: 2025-06-20 08:49
Misil batek Israelgo Soroka ospitale garrantzitsua jo du eta zauritu ugari eragin ditu.
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Israelek hasieratik jakinarazi zuen ez zuela utziko Iranek bere programa nuklearra gizentzen jarraitzea, urtebete barru bonba nuklearra eskutan izan zezaketela eta orduan, beren misilak karga nuklearrarekin iritsi zitezkeela. Eta defentsa eskubidea argudiatuta Irani eraso egin zion. Iranek askotan aipatu izan du 2003tik aurrera guztiz baztertuta duela programa nuklear militarra. 2003an AEBek Irak inbaditu zuenean, hark suntsipen handiko armak zituela argudiatu zuen, baina urteak geroago demostratu zen ez zela egia. 

Ia ezinezkoa izaten da halako gerra batean jakitea erasoak nola doazen, baina itxura guztien arabera, Israelek erraz lortu du bere gerra hegazkinetarako aire korridore bat irekitzea, eta dagoeneko 200 erasotik gora egin ditu Iranen, hasieran batez ere eremu militarrak eta nuklearretara bideratuta. Objektibo sinboliko garrantzitsuen aurka ere egin du, esate baterako, Irango telebista publikoaren egoitzaren aurka. 

Azken egunetan, hala ere, petrolio, gas eta oro har helburu energetikoen aurka ere jo du. Honek dagoeneko petrolioaren eta gasaren prezioa goraka jarri ditu. Biak izan dira aski merke azken asteetan, eta petrolioa dagoeneko %20 garestitu da eta gasa %15. Mendebaldeko potentziak, bereziki erregaien inportazioaren oso menpeko diren europarrak, oso kezkatuta daude gatazkak haien ekonomietan izan dezakeen eragin kaltegarriarekin.

Orain arteko eraso horietan, Israelek Iraneko armadako burua eta beste hainbat buruzagi hil ditu, baita ikerketa nuklearrari lotutako zenbait ingeniari ere. Iraneko agintarien arabera, eraso horietan Israelek 224 pertsona hil ditu, baina seguruenik jadanik gehiago ere izango dira, azken egunetan ez baita kontaketa berritu.

Iranek, aldiz, 400 bat misil balistiko jaurti ditu eta ehunka drone. Israelgo aire defentsak horietako gehienak bota ditu, baina Israelgo Gobernuaren esanetan, 40 batek lurraldearen hainba leku jo dituzte eta horietan 24 pertsona hil dituzte eta ehunka zauritu eragin.

Horietako eraso esanguratsuenetakoa ostegun goizean Israelgo hegoaldeko Soroka ospitale garrantzitsuaren aurkakoa izan da. Nazio Batuen Erakundean, ordea, Iranek ukatu egin du eraso hori haiek egin dutenik. Datuak AEBetako Gerraren Ikerketarako Institutuarenak dira. Horren ondoren, Israel Katz defentsa ministroak beste behin esan du Irango buruzagi Khamenei ezin duela bizirik jarraitu. Astean zehar Trumpek adierazi izan duenaren arabera, badakite non dagoen liderra, eta helburu erraza litzateke, baina oraingoz ez diote eraso egingo.

Mendebaldearen erabateko sostengua Irani

Israelek ekin zion Iranen aurkako gerrari hilaren 13an, baina hala ere, G7ko herrialdeek “Israelek defentsa eskubidea duela” ondorioztatu dute, eta sostengu osoa adierazi diote Benjamin Netanyahuren gobernuari. Areago, bi herrialdeetako arduradunek onartu dutenez, AEBetako eta Erresuma Batuko indarrak laguntzen ari dira Israeli Irango misilak eraisten.

Donald Trumpek egunak daramatza esaten oraindik ez duela erabaki zuzenean gerran sartuko den ala ez, baina argi dago zeharka bederen buru-belarri dagoela gatazkan murgilduta. Bere parte-hartzerik gabe, bai erasoan, bai defentsan, Israelek ezingo luke tamainako erasoaldia berak bakarrik bideratu, are gutxiago denboran eutsi.

Israelek erasoari ekin dio, eta orain AEBak presionatzen ari dira zuzenean parte hartzeko. Israel-Iran gerraren arteko orain arteko datu deigarriena lehen erasoaren testuingurua izan zen: Israelek erasoa gauzatzen zuen bitartean, Irango eta AEBetako talde diplomatikoak Irango programa nuklearraren inguruan ari ziren negoziatzen. Hainbat adituren ustez, horrek erlaxatuago hartu zuen Iran, ez baitzuen uste negoziatzen ari ziren bitartean horrelako eraso bat emango zenik. 

Defentsa sistema eraginkorra, baina garestia

Israelen aire defentsa sistema oso eraginkorra da, baina oso garestia ere bai, misil bakoitzak 95.000 eta 140.000 euro artean balio du. Egoera horren aurrean, Iran saiatu da defentsa sistema estresatzen, lehenik droneak bidalita eta ondoren misilak. Horrez gain, 1992tik Israelen legez derrigorrezkoa da etxeak eraikitzen direnean horiek babes lekuak izatea, gerra erasoen aurrean herritarrak babesteko. Astebetean, israeldarrak joan-etorrian aritu dira euren ohiko bizitokietatik babeslekuetara, eta ondorioz, oso hildako eta zauritu gutxi izan dira kontuan hartuta Irango misilek txikizio handiak eragin dituztela.

Bitartean, Gazako osasun agintariek esandakoaren arabera, ostegun honetan bertan Israelgo armadak beste 72 palestinar hil ditu Gazan, horietatik 21 elikagaien laguntza banatzen duten guneetan. Israelek maiatzaren bukaeran laguntza humanitarioa banatzea baimendu zuenetik dagoeneko 400 pertsona hil dituzte eta 3.000 zauritu laguntza jasotzera zihoazenean.


Azkenak
2025-07-11 | Gedar
700.000 etxegabetze baino gehiago 2012tik Espainiako Estatuan, eta ez da Poliziaren kontzientzia-objekzio bat bera ere izan

Kontzientzia-eragozpena aurkezteko aukera legala daukate poliziek, eta horretarako babes "sindikala" duten arren, bakar batek ere ez du eskubide hori baliatu hamarkada batean baino gehiagoan.


EHUk euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu Medikuntza Fakultatean

2025-2026 ikasturtean, Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu EHUk. Erakundeak adierazi du kopuru hori lortzea Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailarekin eta Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza Sailarekin izandako... [+]


Guraso batek 11.000 euroko isuna jaso dezake adin txikikoen futbol partida batean izandako irain eta erasoengatik

Gasteizko eskolako futbol partida batean guraso batek irainak bota, mehatxatu eta pertsona bati eraso egiten saiatu zen adin txikikoen aurrean. Arabako Foru Aldundiak kudeatzen duen mota horretako bigarren salaketa da. 


2025-07-11 | ARGIA
NBE-ren errelatore Francesca Albanese
“AEBek ni zigortu izana haien erruduntasunaren seinale da”

AEBek Francesca Albanese NBEk Palestinar Lurraldeetan duen errelatore berezia zigortu dute genozidioari buruzko txostena argitaratu eta egun gutxira. Albanesek sare sozialetan azaldu duenez, “boteregabeen alde hitz egiten dutenak boteretsuek zigortzea ez da indar... [+]


Israelgo Armadarentzat altzairua ekoitzi duen Sidenor enpresako burua saritu du Jaurlaritzak

LAB sindikatuak kritikatu du Sidenor enpresako buruari Joxe Mari Korta saria ematea, enpresa hori "Israelgo Armada indartzeko altzairua saltzen" aritu baita orain gutxira arte.


Zartako eta Radiocrimen taldeek baxu jotzailea kanporatu dute indarkeria matxista leporatuta

Instagrameko @denuncias_euskalherria kontuak publikatu ditu hainbat salatzaileren mezuak. Horietan salatu dute bi talde horien baxu jotzaileak haren bikotekide ohiak fisikoki eta psikologikoki eraso izana


“Pazienteen segurtasuna kolokan jartzen duena euskaraz ez dakien osasun profesionala da”

Hizkuntzak osasun arretaren kalitatean duen eragina aztertu dute EHEk eta EHUk. Jon Zarate Sesma EHEko kide eta EHUko ikertzaile doktoreak emaitzen xehetasunak eman ditu.


Hamar urte barru euskararen arnasgunerik ez dela egonen ondorioztatu dute

UEMA Udalerri Euskaldunen Mankomunitatearen eskariz, 2036an Hego Euskal Herrian euskararen egoera zein izanen den aztertu du Siadeco ikerketa etxeak. Hipotesi batzuk beteko balira, hemendik hamar urtera ukanen genukeen errealitate soziolinguistikoari begiratuta, "egoera... [+]


Ez onartu hiriaren salerosketa, ez irentsi itxurakeriaren amua

Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]


2025-07-11 | Enbata
Eztabaidaren gainetik… gazte batzuen bizipena

Azterketak euskaraz gaia aktualitatean jarri zen berriz ekainean, baxoaren hilabetean. Etxepare lizeoko ikasleek aldarrikatzen segitu dute Baionako suprefeturaren edo herriko etxearen aitzinean eta euskaraz ari diren irakasleek prentsaurreko bat eskaini dute azpimarratzeko... [+]


Osasun Bidasoak eskualdeko urologia zerbitzuen “okertzea” salatu du

Plataformak jakinarazi du Bidasoako ospitalean zerbitzua maiatzean itxi zenetik, Donostiako ospitalean ez direla "arreta egokia" ematen ari, kontsulta asko bertan behera uzten ari baitira "alternatibarik gabe". Maiatzean ESK sindikatuak salatu zuen larrialdi... [+]


2025-07-10 | ARGIA
PKKren borroka armatuaren garaia amaitu dela berretsi du Öcalanek bideo batean

Abdulllah Öcalan PKK-ko buruak berriz ere eskatu du armak uzteko, Imrali espetxe barruan egindako bideo batean. Gerrillaren "oinarrizko" helburua egintzat eman du, eta ziurtatu du Turkia prest dela herri kurdua aitortzeko.


Abantoko alkate jeltzalea herria zeharkatuko lukeen argindar linea proiektuaren aurka agertu da

"Kalte nabarmena" eragingo luke proiektuak, alkatearen esanetan. Abantoko EAJ, ""eragin txikiagoko" alternatiben alde kokatu da, "nahiz eta aukera horien kostu ekonomikoa handiagoa izan".


Eguneraketa berriak daude