Joan den ostiralean Israelek Iran eraso zuenetik, bi herrialdeek bata bestea erasotzen jarraitzen dute. Ali Khamenei Iraneko liderra hilko dutela diote Israeleko agintariek, AEBen parte hartze zuzena eskatzen dute, baina AEBetako lehendakari Donald Trumpek ez du oraindik erabaki nola segi parte hartzen.
Israelek hasieratik jakinarazi zuen ez zuela utziko Iranek bere programa nuklearra gizentzen jarraitzea, urtebete barru bonba nuklearra eskutan izan zezaketela eta orduan, beren misilak karga nuklearrarekin iritsi zitezkeela. Eta defentsa eskubidea argudiatuta Irani eraso egin zion. Iranek askotan aipatu izan du 2003tik aurrera guztiz baztertuta duela programa nuklear militarra. 2003an AEBek Irak inbaditu zuenean, hark suntsipen handiko armak zituela argudiatu zuen, baina urteak geroago demostratu zen ez zela egia.
Ia ezinezkoa izaten da halako gerra batean jakitea erasoak nola doazen, baina itxura guztien arabera, Israelek erraz lortu du bere gerra hegazkinetarako aire korridore bat irekitzea, eta dagoeneko 200 erasotik gora egin ditu Iranen, hasieran batez ere eremu militarrak eta nuklearretara bideratuta. Objektibo sinboliko garrantzitsuen aurka ere egin du, esate baterako, Irango telebista publikoaren egoitzaren aurka.
Azken egunetan, hala ere, petrolio, gas eta oro har helburu energetikoen aurka ere jo du. Honek dagoeneko petrolioaren eta gasaren prezioa goraka jarri ditu. Biak izan dira aski merke azken asteetan, eta petrolioa dagoeneko %20 garestitu da eta gasa %15. Mendebaldeko potentziak, bereziki erregaien inportazioaren oso menpeko diren europarrak, oso kezkatuta daude gatazkak haien ekonomietan izan dezakeen eragin kaltegarriarekin.
Orain arteko eraso horietan, Israelek Iraneko armadako burua eta beste hainbat buruzagi hil ditu, baita ikerketa nuklearrari lotutako zenbait ingeniari ere. Iraneko agintarien arabera, eraso horietan Israelek 224 pertsona hil ditu, baina seguruenik jadanik gehiago ere izango dira, azken egunetan ez baita kontaketa berritu.
Iranek, aldiz, 400 bat misil balistiko jaurti ditu eta ehunka drone. Israelgo aire defentsak horietako gehienak bota ditu, baina Israelgo Gobernuaren esanetan, 40 batek lurraldearen hainba leku jo dituzte eta horietan 24 pertsona hil dituzte eta ehunka zauritu eragin.
Horietako eraso esanguratsuenetakoa ostegun goizean Israelgo hegoaldeko Soroka ospitale garrantzitsuaren aurkakoa izan da. Nazio Batuen Erakundean, ordea, Iranek ukatu egin du eraso hori haiek egin dutenik. Datuak AEBetako Gerraren Ikerketarako Institutuarenak dira. Horren ondoren, Israel Katz defentsa ministroak beste behin esan du Irango buruzagi Khamenei ezin duela bizirik jarraitu. Astean zehar Trumpek adierazi izan duenaren arabera, badakite non dagoen liderra, eta helburu erraza litzateke, baina oraingoz ez diote eraso egingo.
Mendebaldearen erabateko sostengua Irani
Israelek ekin zion Iranen aurkako gerrari hilaren 13an, baina hala ere, G7ko herrialdeek “Israelek defentsa eskubidea duela” ondorioztatu dute, eta sostengu osoa adierazi diote Benjamin Netanyahuren gobernuari. Areago, bi herrialdeetako arduradunek onartu dutenez, AEBetako eta Erresuma Batuko indarrak laguntzen ari dira Israeli Irango misilak eraisten.
Donald Trumpek egunak daramatza esaten oraindik ez duela erabaki zuzenean gerran sartuko den ala ez, baina argi dago zeharka bederen buru-belarri dagoela gatazkan murgilduta. Bere parte-hartzerik gabe, bai erasoan, bai defentsan, Israelek ezingo luke tamainako erasoaldia berak bakarrik bideratu, are gutxiago denboran eutsi.
Israelek erasoari ekin dio, eta orain AEBak presionatzen ari dira zuzenean parte hartzeko. Israel-Iran gerraren arteko orain arteko datu deigarriena lehen erasoaren testuingurua izan zen: Israelek erasoa gauzatzen zuen bitartean, Irango eta AEBetako talde diplomatikoak Irango programa nuklearraren inguruan ari ziren negoziatzen. Hainbat adituren ustez, horrek erlaxatuago hartu zuen Iran, ez baitzuen uste negoziatzen ari ziren bitartean horrelako eraso bat emango zenik.
Defentsa sistema eraginkorra, baina garestia
Israelen aire defentsa sistema oso eraginkorra da, baina oso garestia ere bai, misil bakoitzak 95.000 eta 140.000 euro artean balio du. Egoera horren aurrean, Iran saiatu da defentsa sistema estresatzen, lehenik droneak bidalita eta ondoren misilak. Horrez gain, 1992tik Israelen legez derrigorrezkoa da etxeak eraikitzen direnean horiek babes lekuak izatea, gerra erasoen aurrean herritarrak babesteko. Astebetean, israeldarrak joan-etorrian aritu dira euren ohiko bizitokietatik babeslekuetara, eta ondorioz, oso hildako eta zauritu gutxi izan dira kontuan hartuta Irango misilek txikizio handiak eragin dituztela.
Bitartean, Gazako osasun agintariek esandakoaren arabera, ostegun honetan bertan Israelgo armadak beste 72 palestinar hil ditu Gazan, horietatik 21 elikagaien laguntza banatzen duten guneetan. Israelek maiatzaren bukaeran laguntza humanitarioa banatzea baimendu zuenetik dagoeneko 400 pertsona hil dituzte eta 3.000 zauritu laguntza jasotzera zihoazenean.
Auzitegi Gorenak martxoan ebatzitakoari jarraiki, astelehenean irletatik penintsulako adin txikikoentzako zentroetara lekualdatuko dituzte zortzi asilo eskatzaile. Gobernuak adierazi du adin txikikoen babes sarean integratzeaz arduratuko den etorkinen %90 maliar jatorrikoak... [+]
Getariako txosnagunean eta Aian egin dute elkarretaratze isila. Jai batzordeak txosnak itxi zituen.
Gizona Bilorian (Araba) hil dute, ustezko hiltzailea atxilotu dute Añanan (Araba).
Hildako kazetarietako bat Anas al-Sharif da, palestinarren genozidioa zerrendatik kontatzen dutenen artean ezagunenetako bat. Al Jazeera hedabideak adierazi du Israel errudun dela Gazako sarraskia barnetik azaleratzen duten kazetariak nahita hiltzeagatik, eta horrela sarraskia... [+]
Larunbat gauean hasi zen sutea Zarrakaztelu eta Figerol lotzen dituen errepideko pinudi batean. Herritarrentzat arriskurik ez dago momentuz, gobernuak adierazi duenez. Gizakiek eragindako sutea dela jakinarazi du gobernuak.
Bizikleta hartu eta errepidera ateratzeko gogoa. Olatu gainean surf egiteak zein sentsazio eragiten duen probatzeko irrika. Mendirik mendi ibiltzearen plazera sentitzea. Mendian, hainbestean, baina emakumeak ez du erraza izan gizonenak izan diren kirol eremuetan sartzea... [+]
Okindegiko ilaran, bi emakume. Itxuraz erdi-ezagunak, hitz egiteko duten moduagatik. Pareko egunkaria hartzeko keinua egin du bietan zaharrena dirudienak, eta zera esan dio besteari: “Dauden albisteekin, agian gaur nahiago izango dut animalien dokumental bat ipini”... [+]
Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.
25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.
Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak.
Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]
Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]