2021eko uztailaren 27a
Zenbakiak gogoan harturik etorri da Beñat Garaio (Gasteiz, 1990) elkarrizketara. Sei ikasturte egin ditu Gasteizen Hitz Adina Mintzo zikloak; 43 hitzaldi, 42 hizkuntza, 61 hizlari izan dira orotara. Eta, bestalde, entzuleak, noiz gehixeago, noiz gutxixeago, ziklo bereziari arreta eskaini diotenak. Bidea eginik, datorren urtean ez da izango munduko hizkuntza gutxituak helburu zituen zikloa.
Eduki hauek interesatzen zaizkizu? Kanal honen RSS jariora harpidetu zaitezke.
Hizkuntza gutxituak
Currilinguaren lehenbiziko edizioa ospatu da igandean Korsikan. Antolatzaileek Korrika izan dute eredu.
Parlemu Corsu elkarteak antolatu du Currilingua, korsikeraren aldeko lasterketa. Igande honetan, uztailaren 4an, egingo dute lehen aldiz, Borgu eta Sulinzara artean.
Groenlandiak 1979an lortu zuen Danimarkarekiko autonomia eta estatutua berritu zuen 2009an. Bertako hizkuntzak indarra hartu du orduz geroztik: hizkuntza ofizial bakarra da, eskolako maila guztietan groenlandieraz ikasten dute, eta administrazioan, tokiko erakundeetan zein lan munduan bertako hizkuntza da nagusi.
Frantziako Konstituzio Kontseiluak, hizkuntza gutxituen aldeko legea atzera bota zuen partzialki, 4. eta 9. artikuluak Konstituzioaren aurkakoak direla esanez eta ordutik Emmanuel Macronen mezua espero izan dute askok. Hizkuntza gutxituen kasuan murgiltzean oinarritutako irakaskuntza defendatu du Frantziako presidenteak.
Apirilaren 8an onartu zen Hizkuntza Gutxituen Legeko bi artikulu Konstituzioaren aurkakoak zirela erabaki zuen Konstituzio Kontseiluak. Lege-proposamena atzera botatzearen erabakiaren ostean, legearen aldekoek berrikusketarako bideak aztertzen ari ziren. Igande honetan ordea, Emmanuel Macron presidente frantsesak berrikusketarako bidea guztiz itxiz testua sinatu du. Ipar Euskal Herriko arduradunek, "gerra deklaraziotzat" hartu dute erabakia.
Apirilaren hasieran onartu zuen legea –Molac legea gisa ere ezagutzen da– Frantziako Legebiltzarrak, baina 60 bat diputatuk Konstituzio Kontseilura eraman zuten, eta orain honek erabaki du hainbat artikulu Konstituzioaren aurkakoak direla.
Bi urtez jarraian ez egitea “eutsiezina” zela iritzita, Ar Redadeg bretoieraren aldeko lasterketa kalera ateratzea erabaki dute, osasun neurri zorrotzak betez. Euskal Herriko Korrikan oinarritua, 2008an hasi zuten ekimena Bretainian.
Diputatu bretoi hau dugu euskarari eta orokorki Frantziaren menpe ditugun hizkuntza gutxituei onura handiak ekarriko dizkien legearen oinarrian. "Historikotzat" jo dute askok 2021eko apirilaren 8an Frantziako Legebiltzarrak alde bozkatu izana, kontra bozkatzeko gobernuak eman manuari bizkarra erakutsiz gainera. "Errepublikaren hizkuntza frantsesa da" errepikatzen dabilen jakobinismoan arrakala historikoa da, duda gabe. Xanpain botila ireki zuten askok eskubide berri hauen... [+]
Mugarri izango den legea sartu da Frantziako Hezkuntza Kodean. Tokiko hizkuntzetako irakaskuntzaren orokortzea eta murgiltze eredua eskola publikoetan bideratzea lortu ahalko da. Tokiko hizkuntzan herrian eskolatzeko aukerarik ez badago, gertueneko eskolara doazen umeen kasuan ondoko ikastetxea edo udala diruztatu beharko du udalak. Tokiko hizkuntzan ikastea eskubidea da; ez gutizia.
