Kanadarrak ‘Native Land’ mapa interaktiboan etxeko helbidea sartu du eta tresnak esan dio Musqueam, Squamish eta Tsleil-Waututh komunitateak bizi zirela han. Victor Temprano programatzaileak ez du bitxikeria moduan abiatu halako mapa bat, munduko edozein biztanlek bere buruari galdera hau egitea nahiko luke: norena zen lur hau?

Irailaren 30ean hasi da Garabide elkarteak Euskal Herrian antolatu duen “Hizkuntza Gidaritzari Buruzko Ikastaldia” eta hilabetez luzatuko da formazio honen bigarren edizioa.

Urrian, judu-espainiera hizkuntza erromanikoa aurkeztuko du Amelia Barquin irakasleak Hitz Adina Mintzo programan.

Haur Hezkuntza eta Gizarte Hezkuntza ikasi zituen. Ordea, euskararik gabe ezingo zuela hezitzaile izan esaten zioten. Hizkuntza ikastera behartzeak ez zion graziarik egin. Halako batean, Amin Maaloufen Identidades asesinas liburua irakurri zuen. Hizkuntza gutxituak ditu gaitzat, eta beraz, berarengana heldu ere egin ez den kitxua hizkuntzaz gogoeta egiteko parada izan du. Euskara ikasten ari da eta kitxuara gerturatu nahian dabil.

Mapoyoen hizkuntza, wanai bezala ere ezaguna, indartsua zen Orinoco ibaiaren inguruan, baina kolonizazioa dela eta, bere indarra galtzen joan zen, eta gaur egun sei hiztun ditu bakarrik. Hala ere, Venezuelako Gobernuaren eta UNESCOren elkarlanari esker, hizkuntza salbatzeko pausuak ematen ari dira.

Andi Portavoz eta Gonzalo Luanko abeslari ezagunak dira Txileko hip-hoparen esparruan. Egunotan Euskal Herrian dabiltza, kontzertuak ematen, haien borrokak ezagutarazten eta hemengoak ezagutzen. Biek dituzte sustrai maputxeak, baina identitate eta borroka maputxea eurena egitea bide luze baten emaitza izaten ari da. Hip-hopa, antikapitalismoa eta hizkuntza maputxearen berreskurapena borroka bakartzat dituzte. Kulturen, adinen eta ideologien uztarketa defendatu eta praktikatzen dute.

Hamabost egunero hizkuntza bat desagertzen da. Kanadan 90 hizkuntzaz gora daude eta bi herenak dira desagertzeko zorian, UNESCOren arabera. Datuak ezagutu arren, zifren hoztasunak ez digu ordea hiztun komunitatearen errealitate gordin eta gogorra islatzen. Errealitate horretaz hitz egin digu Monique Nolett-Ille abenakis hiztunak. Transmisioa etenda, hiztunak zendurik, kiskun-kaskun hizkuntza horretan mintzo diren azken bost hiztunetarikoa dugu.

Euskara, galiziera edo katalana baina hobeto baloratuko dira korearra, kroaziera edo errusiera Espainiako Justizia Ministerioak onartu berri duen oposaketa-lehiaketetarako sistema berriaren arabera.

Jerzy Starzynski (1967, Legnica, Silesia Beherea, Polonia) koreografoa, etnomusikologoa eta historialaria da. Alabaina, ezer baino gehiago lemko komunitatekoa da eta bizitza osoa darama beraien hizkuntzaren eta kulturaren alde borrokan. Umetan, eskolan, jazarria izan zen lemkoa zelako. 1989an Kyczera kantu eta dantza taldea sortu zuen, besteak beste, lemkoek haien identitatea indartu zezaten eta lemko izateaz lotsatu ez zitezen.