Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Homenaxean aos dous cidadáns asasinados pola policía en Erandio na protesta contra a contaminación de 1969

  • En 1969 a policía esmagou de forma brutal as protestas que os cidadáns organizaron pola grave contaminación que entón vivían na localidade biscaíña de Erandio: dous policías franquistas mataron a tiros a dúas persoas ao redor das manifestacións pacíficas da rúa. O pasado domingo, día 11, restableceuse en Erandio unha homenaxe a Antón Fernández e Josu Murueta no que se reclamaba "verdade, xustiza, reparación e garantías de non repetición".

12 de novembro de 2018 - 10:30
Erandion elkarretaratzea egin zuten poliziak hildako Anton Fernandez eta Josu Muruetaren omenez. (Argazkia: Agustin Goikoetxea)

En outubro de 1969 os veciños de Erandio saíron á rúa porque non podían respirar no pobo. Segundo relatou Sare Antifaxista, "naquela época en Erandio había que saír co nariz e a boca tapada para saír á rúa, a roupa colgada adquiría unha cor amarelada e si achegábase demasiado á zona industrial as medias que usaban as mulleres queimábanse. En 1968, un ano antes da morte de Antón Fernández e Josu Murueta, a taxa de cancro de garganta do Gran Bilbao era a máis alta do Estado. Converteuse nunha auténtica loita por respirar e por vivir.

Ao reunirse xente para protestar pola situación, o 28 de outubro, a policía franquista disparou e unha bala alcanzou a Antón Fernández, que morreu tras permanecer 15 días en coma. Durante eses días, un policía vixiou a súa habitación.

Ao día seguinte, Josu Murueta, do mesmo xeito que outro once cidadáns, secundou a folga de denuncia pola morte de Antón e tamén Josu foi alcanzado no abdome por unha bala que lle matou. O hospital, ademais, días máis tarde, chamou á súa muller reclamando os gastos da asistencia sanitaria que recibira.

Días despois celebrouse un xuízo militar, pero non se detivo en nada. Non houbo explicación. Os axentes que interviñeron no suceso non se fixeron cargo das dilixencias, nin tampouco dos que deron a orde de disparar, polo que o caso se pechou. Tamén foron vixiados por tanques e por gardas civís dacabalo.

Monumento á represión de 1969 en Erandio. (Foto: Sare Antifaxista)

Estes sucesos foron lembrados de novo en Erandio o domingo 11, nun acto no que se homenaxearon a Antón Fernández e Josu Murueta e esixiron "Verdade, Xustiza, Reparación e Garantías de non repetición": "Queremos saber que pasou, que os culpables asuman as súas responsabilidades e que Antón sexa recoñecido como vítima, porque non pode haber vítimas de primeira e de segunda, porque é a hora e hai que facer xustiza", engadiu.

O documental "Gabarra baltza" resume suceder en Erandio en 1969, a enorme contaminación, a loita por denunciala e reparala e a salvaxe represión lanzada polas autoridades presididas pola alcaldesa Carmen Lekerika sobre a cidadanía.

 


Interésache pola canle: Oroimen historikoa
2025-05-07
Carmen Puig Antich Facho da testemuña
"Tratas de facer isto e aquilo, pero aí está sempre a ferida da morte de Salvador"
Salvador Puig Antich foi un militante antifranquista. Membro do Movemento Ibérico de Liberación, foi detido o 25 de setembro de 1973. Celebróuselle un consello de guerra que foi executado en garrote seis meses despois, o 2 de marzo de 1974. O Goberno español ha anulado a... [+]

O Goberno Vasco homenaxea a 253 vascos deportados a campos de concentración nazis
Trátase do primeiro recoñecemento institucional que fai o Goberno Vasco para conmemorar a persoas que foron vítimas do nazismo en Euskadi. 253 persoas de Hego Euskal Herria foron deportadas entre 1940 e 1945. Morreron 113 no mesmo lugar e moitos máis sobreviviron á traxedia.

Herbarios da memoria
Aínda se pode visitar no museo San Telmo de Donostia a exposición Bosques da Memoria, até o 11 de maio. Trátase dunha reflexión sobre os métodos e técnicas que utilizan os totalitarismos para controlar á sociedade a través de numerosas expresións artísticas.

Homenaxe a Mikel Gardoki no 50 aniversario do seu asasinato: «É hora de saber a verdade»
Cúmprense 50 anos do asasinato por disparos de Mikel Gardoki Azpiroz, membro de ETApm, por parte da Policía franquista. No acto participaron os membros da fundación Egiari zor e o membro de Gardoki Juan Miguel Goiburu Mendizabal 'Goiherri'.

Recordo dos deportados nazis nunha carteira
A carteira do gamerés Jean Iribarne, falecido no campo de concentración nazi de Neuengamm en 1945, foi recuperada e entregada aos seus familiares. En Ipar Euskal Herria polo menos 350 persoas foron deportadas por participar na resistencia, e case a metade non sobreviviron.

Ezkabako ihesaldia gogoratzeko, La Fuga mendi-martxa

Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.


2025-03-26 | Axier Lopez
Espainiako Guardia Zibilaren historia bat
Hemendik alde egiteko arrazoiak

Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]


Faxisten izenak hildako biktimen zerrendetan mantenduko ditu Gogorak

Gogora Institutuak 1936ko Gerrako biktimen inguruan egindako txostenean "erreketeak, falangistak, Kondor Legioko hegazkinlari alemaniar naziak eta faxista italiarrak" ageri direla salatu du Intxorta 1937 elkarteak, eta izen horiek kentzeko eskatu du. Maria Jesus San Jose... [+]


2025-03-17 | Ahotsa.info
Lore eskaintza Angel Berruetaren oroimenez

Familiak eskatu bezala, aurten Angel oroitzeko ekitaldia lore-eskaintza txiki bat izan da, Martin Azpilikueta kalean oroitarazten duen plakaren ondoan. 21 urte geroago, Angel jada biktima-estatus ofizialarekin gogoratzen dute.


2025-03-07 | Uriola.eus
Iker Egiraun, Etxebarrieta Memoria Elkartea
“Bizi dugun testuingurua urteetan emandako borroken ondorioa dela sinbolizatu nahi dugu”

Bilbo Hari Gorria dinamikarekin ekarriko ditu gurera azken 150 urteetako Bilboko efemerideak Etxebarrieta Memoria Elkarteak. Iker Egiraun kideak xehetasunak eskaini dizkigu.


Legebiltzarrak 1936ko biktimen legea aldatu du, Erorien Monumentua birmoldatzeko

33/2013 Foru Legeari Xedapen gehigarri bat gehitu zaio datozen aldaketak gauzatu ahal izateko, eta horren bidez ahalbidetzen da “erregimen frankistaren garaipenaren gorespenezkoak gertatzen diren zati sinbolikoak erretiratzea eta kupularen barnealdeko margolanak... [+]


Memoria bala bat da buruan

1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]


2025-02-28 | ARGIA
1936-1976an Nafarroan errepresaliatutako 407 irakasleak, nortzuk ziren?

Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.


Chaman a lembrar "con liberdade" o 3 de marzo
Os sindicatos ELA, LAB, ESK e STEILAS e a asociación M3 esixiron que a xornada de memoria, "popular e socialmente plural", celébrese "sen represión". Trátase dunha petición dirixida ao Goberno Vasco, "a diferenza do ano pasado", que reclama que se garanta o dereito a manifestarse... [+]

O pavillón da Pequena Velocidade que foi campo de concentración en 1936 manterase en Irun
Na estación de tren de Irun, o pavillón da Pequena Velocidade, situado na parte traseira do edificio da Aduana, seguirá en pé como testemuña do temible sistema de reclusión da posguerra de 1936, debido á borrroka dos grupos memorialistas. O pavillón foi utilizado polos... [+]

Eguneraketa berriak daude