Ume hoietaz arduratzen den Elkartea. Joxe Antonio Garmendiarekin elkarrizketan


1973ko apirilaren 29an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Joxe Antonio Garmendiari elkarrizketa

"Atzeratuen" Eguna
Ume hoietaz arduratzen den Elkartea. Joxe Antonio Garmendiarekin elkarrizketan
Usterik gutxienean ateratzen da erbia zulotik. Beste lan batera joan naiz Joxe Antoniorengana. Baina «Ume Atzeratuen Eguna» antolatzeko lanak egiten aurkitu dut buru-belarri. Maiatzaren 6an ospatzen da hain zuzen ere. Ez genduen uste baina Elkarte hontan sarturik dago Joxe Antonio. Gizarteak daukan arazo bat da hau ere. Ez ditzakegu ume hauek ezertarako gauza ez balira bezala, zerbait lotsagarri bezala, bazter batean gorde. Balia-bide bat eman behar die gizarteak. Ez da bakar batzuen zeregina, guztion eginkizuna baizik.
–Aizu, Joxean, guk ere zerbait egin nahi genduke Z Argiatik ume hauen alde eta esaiguzu zertan ari zeraten Noiz sortua da Gipuzkoako Ume Atzeratuen Elkartea?
–Donostian sortu zen Elkartc hau orain dela hamabi urte eta gehiago. Berrogeita hamarren bat guraso elkartu ziren hasiera hartaii. Orain badira 1.200 Elkarte honen barruan.
–Zer asmo zituzten guraso hauek?
–Ume atzeratuak osatzea, hezitzea eta gizarterako baliaraztea noski, ahalik gehiena. Ez dezagun ahantz ume hauek etxe zuloan bazterturik eduki ohi zirela. Ikastetxe berezi bat moldatu behar zen berauentzat lehenik. "Villa Kareaga" izan zen aurrenekoa. Beraz hau zen lehenengo eta garrantzizko pausua.
–Hasierako asmo haiek betetzen ahal doaz geldiunerik gabe ala ?
–Betetzen ez ezik haunditzen ere ari direla hasierako asmo haiek dirudi. Berrogei umerekin hasi zen lehenengo ikastetxea "Villa Kareaga"n. Gaurregun baditugu seirehun ume, han eta hemen, hamabi ikastetxetan sakabanaturik. Ume hauek ez dira zeharo atzeratuak, erdi-atzeratuak, deritzatenak baizik. Hanek denak Patronato San Migelen babesean daude.
–Gipuzkoako Atzeratuen Elkarteak sortua al da Patronato San Miguel ?
–Patronato hau Gipuzkoako Atzeratuen Elkarteak sortu zuen, baina Donostiako Arrezki Kutxa Munizipalarekin bat eginik.
–Nola eratuak dauzka bere ikastetxeak?
–Lehen esan dedan bezala "erdi-atzeratuentzat" dauzka eraturik. Zazpi urtetatik hogeita bat artekoentzat. Guraso bakoitzak hilean 1.500 pezeta ordaintzen du bere umea. Hortik gorakoa Aurrezki Kutxak osatzn du. Goizeko 9 1/2 etatik arratsaldeko 5tak arte egon ohi dira ikastetxean.
–Patronatoaz aparte bai al da beste ikastetxerik?
–Bai, ume oso atzeratuentzat "Centro San Pablo" deritza. Hogeita hamabosten bat ume daude berton. Hemen daudenak, gainera, gau eta egun egon ohi dira, bakoitza bere etxera joan gabe. Gipuzkoako Atzeratuen Elkartearen gain daude hemengo gorabehera guztiak.
–Patronatoaren esku dago, beraz, "erdi-atzeratuen" heziera eta Elkartearen gain «zeharo-atzeratuen» ardura?
-Nik uste "atzeratu" guztiak dituela Gipuzkoako Atzeratuen Elkarteak gogoan eta denen arreta edukitzea duela helburu. Baina diru-aldetik Patronatoan daudenena, "erdi-atzeratuena", gurasoek eta Aurrezki Kutxak ordaintzen dute. Baina delako "Centro de San Pablo"n dauden ume "oso atzeratuena" guztia Elkarte honen gain dago. Ez dute ez gurasoek eta ez beste inongo Aurrezki Kutxak ordaintzen hango umeen gastua. Dena Elkarte honek ordaintzen du.
–Nondik, ordea, ateratzen du, Elkarteak hortarako dirua?
–Urtero egin ohi den eta aurten datorren maiatzaren 6an egingo den diru-eske hortatik hain zuzen ere. Egun hortan biltzen denetik gehientsuena "Centro San Pabio"rako erabiltzen da. Beste guztia "atzeratuentzat" lantegi berriak sortzeko eta Elkarteak dauzkan ofizinetarako.
–lkusten dudanez ez zerate ikastetxean egon ohi diren garaiaz bakarrik arduratzen.
–Ez, noski. Gizarterako eta lanerako gertutu behar ditugu ikastetxe hoietan ume atzeratuak. Mundu hortan txertatu eta itsatsi behar ditugu ikastetxe hoietan ume atzeratuak. Mundu hortan txertatu eta itsatsi behar dute. Ez da gure asmoa bizitza guztirako ikastetxe barruan edukitzea. Lanaren bidez osatu behar du atzeratuak. Hortarako bere askatasuna eta nortasuna aitortu behar zaizkio. Bere dohaiak, joerak eta gogoa ezagutu behar dira. Eta bakoitza ondoen datorkion lekuan lanean jarri behar da.
–Hortarako prest dagoen lantegirik aurkitzen al duzue?
–Toki astotan lanegin dezakete Gipuzkoako lantegietan, esku-lan askotako lantegiak bait dira. Halere bada lanik asko hontan. Gizartea ez dago hoiek hartzeko gertu, gizartea bera dago atzeratua, ezjakina. Langileak aztoratu egiten dira honelako norbait ondoan jartzen zaienean. Ez dute giro jator bati eusten jakiten. Eta nagusi askok ere ateak ixten dituzte honelakoentzat. Lantegi berrien premeia ikusten dugu, beraz. Lantokietara joan behar bait lukete ikastetxetatik hogeita bat urtetatik gorakoek.
–Zuk diozunez ez zaie arrera onegia egiten lantokietan. "Atzeratu" hoiek behar hainbat lan egingo ez dutenez gero ez al zaizu bidezko iruditzen zailtasunak aurketzea?
-Atzeratu hoiek gauza dira eta gai leku askotarako. Gainera hoiek egiten ez dutenaren ordainez horrenbesteko bat jasotzen du nagusiak "atzeratu" bakoitzeko. Horregatik diru-etekinak galerarik ez duenez gero "atzeratu" hoen hezierai begiratu behar litzaioke batipat lantokietan. Hortarako beharrezko da pozik eta gogoz lanean jardungo diren lekuan jartzea.
-Hain beharrezkoa iruditzen al zaizu hoiek lanean jartzea?
-Bai horixe. Lan egiteko eskubidea du atzeratuak beste guztiak bezalaxe. Ez da guk errukiz ematen diogun zerbait. Lanaren bidez ez bada, ez da osatzen inor. Eskubide du bere lanetik bizitzeko eta baliatzeko. Ez du honek ere besteren limosnatik bezi nahi.
-Hontarako aski al da urtean behingo eske hori?
-Ez da aski, gurasoek, Aurrezki Kutxek eta Elkarteak erantzutea. Gizarte osoak, Herri osoak parte, hartu behar luke, bakoitzak horrenbesteko batez lagunduz. Bakoitzak du zerikusia eta erantzunkizuna arazo hontan ere. Urtean behingo eskeaz gainera beste zerbait gehiago ere beharko litzake.
-Lehengo arazori helduz, Joxean, ikastetxe arazoari, alegia, ez al dute me euskaldunek zailtasunik aurkitzen?
-Ezin uka. Erderaz asko egin beharra dago euskal-irakasle gehiegirik ere ez daukagulako eta gero zoritxarrez gizartan baliatzeko ere erdera behar dutelako. Baina hau atzerapen haundia da euskal umeentzat, etxean euskeraz mintzatzen diren umeentzat. Hontan, jakina, jartzen den baino arreta gehiago ipini beharko litzake nere ustez. Baina, egia esan, bada gure artean ere kezka hori duen jenderik.
Eskerrik asko Joxean. Beste lan batera etorri naiz, baina egin dugun hau ere beharrezkoa da. Denok jabetu behar dugu arazo hontaz. Ez daukagu bakar batzuen eskutan bakarrik uzterik. Gizarteak beste inori baino zor haundiagoa dio atzeratuari. Inork baino behar haundiago bait du gizartean baliatzeko. Gutxienik eskuzabal izan gaitezela maiatzaren 6ko eskean.
ERRIALDE
1

GaiezGizarteaSektore bazAtzeratuak
PertsonaiazGARMENDIA11
EgileezHERRIALDE1Gizartea

Azkenak
2025-08-05 | El Salto-Hordago
Plastikoak eragindako kutsadurak 1,3 bilioi euroko osasun gastuak eragiten ditu

The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.


Etxeko atxiloaldia ezarri diote Bolsonarori, 2023an estatu kolpe bat ematen saiatzeagatik

Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]


Bilboko Konpartsek “gustu guztientzako” 600 ekintzatik gora antolatu dituzte

Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko". 


2025-08-05 | Mikel Aramendi
Gero eta fede gutxiagorekin esanda: ‘No More Hibakusha!’

Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.

Iazko Bakearen Nobel... [+]


Gaza osoa okupatzeko erabakia, atzeratuta

Israelgo lehen ministroa Segurtasun Kabinetearekin biltzekoa zen asteartean, "Gaza osorik okupatzeko planaz" eztabaidatzeko eta hori aurrera eramateko; baina atzeratu egin dute bilera. Israelgo armadaren buru Eyal Zamirrek, aldiz, Gazan diharduten lurreko soldaduei... [+]


Sendo eta dotore

Zer: Orquestra de la Comunitat Valenciana
Zuzendaria: Mark Elder
Bakarlaria: Nelson Goerner (pianoa)
Egitaraua: Txaikovsky eta Xostakovitxen lanak
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren 3a.

-------------------------

Orquestra de la Comunitat Valenciana... [+]


Poloniak berriz ireki du Pablo Gonzalezen kontrako prozesu judiziala

Pablo Gonzalez Polonian atxilotu zuten 2022an espioitza leporatuta. 2024ko abuztuan aske utzi zuten baina ez zuten bere prozesua itxi. Orain, prozesua berriz ireki eta epaileek 2025eko udazkenean epaitu nahi dute Gonzalez.  


Konstituzioa aldatu eta betiereko presidente bihurtzeko ateak zabaldu ditu Nayib Bukelek

Bigarren aldiz da El Salvadorko presidente Bukele, konstituzioak legegintzaldi bat baino gehiagoz presidente izatea debekatzen badu ere. Orain, konstituzioa aldatu eta nahi beste aldiz hautatu dezakete presidentea.


20.000 sinadura bildu dituzte txosnak Euskal Herriko ondare immaterial izendatzeko

Gasteizen igandean eginiko agerraldian, Txosnak. Gureak, denonak dinamikako kideek gaitzetsi dute txosnak ez direla enpresen gisara tratatu behar: "Gure ospakizunak edukiz hustu nahi dituztenen kontra, konpromisoaren, aniztasunaren eta autogestioaren alde egiten... [+]


Sarek eta Etxeratek mobilizazioak egin dituzte Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan

Urtero legez, hitzordua izan dute igandean Sare eta Etxerat elkarteek Hego Euskal Herriko 11 hondartzatan. Euskal preso, iheslari eta deportatuak etxeratzearen aldeko aldarriak egin dituzte. 


NBEren Segurtasun Kontseilua Gazan bahituta dauden israeldarrez mintzatuko da asteartean

Bahituen "egoera larriaz" eztabaidatuko dute biltzarrean egongo diren herrialdeek, Danny Danon Israelek Nazio Batuen Erakundean duen enbaxadorearen arabera. Hamasek adierazi du bahituek osasun arreta jasoko dutela baldin eta Israelek Gazara laguntza humanitarioa... [+]


AEBn euskararen irakaskuntza bultzatzeko akordioa sinatu dute Etxepare Euskal Institutuak eta NABOk

Euskal diasporaren Boiseko Jaialdiaren testuinguruan, Etxepare Euskal Institutuak eta AEBetako euskal erakunde NABOk euskararen irakaskuntza sustatzeko akordioa sinatu dute. Hori horrela, AEBetako Euskal Etxeek euskara "sustatuko eta trinkotuko" dute, eta Jaurlaritzak... [+]


2025-08-04 | Behe Banda
Kale estuak dituzten hiriak

Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]


Turismoaren negozioaren aurka mobilizatu dira Zarautzen

"Gure herria izugarrizko irabazi-iturria da turismotik negozioa egiten dutenentzat. Bertako langileok, berriz, horren albo-kalteak jasaten ditugu: miseria eta esplotazioa", seinalatu dute mobilizazioa deitu duten Kontseilu Sozialistak eta Etxebizitza Sindikatu... [+]


Requiem batekin abiatzea?

Zer: “Requiem (s)”. Ballet Preljocaj.
Koreografia: Angelin Preljocaj.
Eszenografia: Adrien Chalgard.
Argiztapena: Éric Soyer.
Jantziak: Eleonora Peronetti.
Bideoak: Nicolas Clauss.
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren... [+]


Eguneraketa berriak daude