Europako ongizate estatua gainbeheran?

Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Europako ongizate estatuak munduan zehar izugarrizko miresmena izan du herritar xeheen artean, ez hainbeste enpresari eta agintarien gehiengoan. Izan ere, miresmen hori areagotu egiten zitzaigun iparraldeko herrialdeetatik pasatzen baginen, izan lan bat egin behar bazenuen edo ikasle moduan zerbitzuren bat jasotzerakoan (1950-1980). Baina, tamalez, urrezko aro horren jarraipena amaitzear dago, baita eskandinaviar herrialdeetan ere.

Zergatik diot hori guztia? Alde batetik, aurrekontu publikoen sarrerak etengabe murrizten ari dira, batik bat goi mailako diru sarrerak arinago zergapetzen direlako eta erdi mailako klasea desagertzear dagoelako. Horri guztiari erantsi behar diogu enpresa erraldoiek apenas ordaintzen duten zerga esanguratsurik. Beraz, oinarrizko zerbitzu publikoak eskaintzeko nahiko baliabiderik gabe geratzen ari dira erakunde publikoak. Are, sarrera publikoak ez dira igoko BPGren portzentajearen tamainan.

Gastu publikoei dagokienez, laurogeiko hamarkadan hasi ziren murrizten edo partidak berrikusten, eta okertu ziren 2008an finantza krisia zela eta. Krisialdi horren errudunak, finantza erakundeak (bankuak eta aurrezki kutxak), erreskatatu behar ziren diru publikoarekin, baina kudeatzaile errudunak beraien aulkietatik mugitu gabe.

Krisi egoera horretatik irtete aldera, estatuak zorpetu ziren finantza erakundeei dirua maileguan uzteko, mailegu horiek inoiz osoki itzultzeko asmorik gabe izan arren; Espainiako Estatuan, adibidez, maileguen kopurua 66 mila milioi eurokoa izan zen, baina 23 mila milioi euro bakarrik berreskuratu zituen gobernu zentralak. Gainontzeko 43 mila milioi euroak estatuak bere gain hartu zituen, beste erremediorik gabe, eta ondorioz zor publikoa areagotu zitzaigun.

Sánchezek ere argi dauka defentsa gastuak BPGren %5era heltzeak ongizate estatua desagertzea ekarriko lukeela eta, ondorioz, AEBetako eredura joango ginatekeela

Zor publiko horregatik, estatuak finantza erakundeei, atzerrikoei barne, urteko interesetan 31-38 mila milioi euro ordaintzen dizkie, BPGren %2,4; horrezaz gain, finantza erakunde horiek, aipatu dirutza hori kobratzeko lehentasuna daukate Konstituzioaren 135. artikulu erreformatuaren arabera. Begi bistakoa da aurrekontuetatik kopuru andana eramaten dutela finantza erakundeek eta ongizateko gastu partidek nozitzen dute. Nolabait, finantza erakundeek BPGren zati oparoa eramaten digute erakunde publikoetatik.

Aurrekontu publikoen huste horretan beste urrats bat emango da gastu militarren hazkundea gauzatzen bada. Izan ere, Trumpek bere lehen agintaldian Europako NATOko kideei jakinarazi zien gastu militarra BPGren %1etik %2ra igo behar zutela. Orain, Errusiaren mehatxua delakoaren aitzakiarekin, beldurra sartu nahi digute, eta gure burua ganoraz defendatze aldera, gastu militarrak BPGren %5era igo behar ditugu: AEBetako enpresa militarrei erosita.

Haatik, gastu militar horiei eransten badiegu finantza erakundeei ordaindu beharreko %2,4, %7raino helduko dira aurrekontu publikoetatik joango zaizkigun funtsak, eta eragin zuzena izango dute hezkuntza, osasungintza, etxebizitza, garraio, ikerkuntza eta zaintza partidetan. Eta Hego Euskal Herriak kupo handiagoa ordaindu beharko dio gobernu zentralari. Azken finean, desagertzear geratuko zaigu ongizate estatua, gorago aipatu gisa, sarrera publikoak ez baitira haziko.

Beraz, Pedro Sánchez presidenteak ere argi dauka defentsa gastuak BPGren %5era heltzeak ongizate estatua desagertzea ekarriko lukeela eta, ondorioz, AEBetako eredura joango ginatekeela, non ongizate estatua ez den apenas existitzen eta dirudunek bakarrik izango duten aukera zerbitzu publiko oro eskuratzeko.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Nerabeak

Gero eta sarriagotan ikusten ditut nerabeak sufritzen. Irakasle naizenetik Bigarren Hezkuntzan, azken urteotan gero eta kasu bortitzagoen aurrean ikusi dut neure burua, eta hortxe batez ere hasten zaigu irakasleoi korapiloa. Nola lagundu nerabeari? Ikastetxean ordu asko... [+]


Cesar-Neron kasua

Martxoaren 25ean Arabako Foru Aldundiak (AFA) eta Eusko Jaurlaritzak (EJ) prentsa-ohar bat atera zuten, hedabideetan nahiko zalaparta eragin zuena, Gobierno Vasco remite a la Ertzaintza dos piezas cerámicas del yacimiento de “Las Ermitas” por ver indicios de... [+]


Riviera Gaza: euskal ekonomiarako aukera bat?

Bai, eremu horren historia odoltsua da. Pena izan zen hainbeste jende hiltzea eta herri hori modu horretan kanporatua izatea, baina hainbestetan gertatu dira halakoak...! Gizakiok ez dugu erremediorik eta Historiak ez du atzera bueltarik. Egiten ari zirena gehiegizkoa zela... [+]


Donostiako Klasikoa eta Israel-Premier Tech taldea

BDZ Israeli Boikota, Desinbertsioak eta Zigorrak mugimenduko (BDS nazioartean) ordezkaritza bat bildu berri da Donostiako Klasikoa antolatzen duen Oceta erakundeko arduradun batekin. Jakinarazi digu aurten, iaz ez bezala, lasterketara ez dela talde israeldarrik etorriko... [+]


2025-07-21 | Behe Banda
barra warroak
Berritu ala hil

Berritu ala hil. Hori esaten diogu geure buruari. Ariketetatik ariketa gabeko alera, narraziotik gertuago, metaforarik gabe, zuzenago. Orain? Orain gehiago behar dugu. Narrazioago, ezmetaforatuago, ariketagabeago.

Pertsonaia bat sortuko dugu. Pertsona bat. Istorio batean... [+]


‘Eskumenlagoa’

Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.

Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]


2025-07-17 | Piztu Donostia
Ez dakigu ahoa ixten

Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.

Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]


2025-07-17 | Joan Mari Beloki
Ekialde Hurbila sutan

Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]


Tortura argitara atera ezinik oraindik Euskal Herrian

Ondo jakina da Euskal Herriak bere buruaren jabe izateko beharrezko duen botere politikoa ukatua duela Espainia eta Frantziako estatuen aldetik. Euskal Herrian, bertan bizi, lan egin eta euskaldun izan nahi duen biztanleriari, herritar gisa bizi-proiektu duin eta ziurra garatu... [+]


2025-07-16 | Karmelo Landa
Zenbait traba eta bide bat

Gauzak ez dira horrela, baina horrelaxe daude, bai. Euskal erreferente politiko ofizialak Espainiara eta Frantziara begira daude Euskal Herrira bainoago. Estebanek eta Otegik etengabe kontseiluak ematen dizkiote Sánchezi gobernagarritasun modu berriaz eta Espainiako... [+]


2025-07-16 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Hondakinak

Hondakinak etorkizuneko material berriak dira. Iragarki marketineroa izan daiteke, baina diseinu eta eraikuntzaren ikerketa munduan sormen bideak irekitzeko aukerak ekarriko ditu, dudarik gabe. Europako hondakinen legedia zorrotz jarriko dela iragartzean, nolabait ulertarazten... [+]


2025-07-16 | June Fernández
Meloi saltzailea
Torre-Pacheco

Twerk klasean gertatu zen, Bilbon. Merkataritza-gune batean dago dantza eskola, eta gortinek ez dituzte kristalak erabat tapatzen. Emakumezko lau ikasleok eta irakasleak luzaketak egiten geundela, gure short labur eta top-ak jantzita, bi mutiko hasi zitzaizkigun kristalaren... [+]


2025-07-16 | Aingeru Epaltza
Garikoitzen itzala

Herria astekariaren ez hain aspaldiko aleak irakurtzea aski da antzemateko Mixel Garikoitzek Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako gizarte nagusiki katolikoan utzitako arrastoaren sakonari.

Ibarreko Garakoitxeko semea, bertze ordezkaririk ez du Iparraldeak Erromako... [+]


Nagusikeria

Berriz gertatu da. Bartzelonako Unibertsitateko ikerlari batzuek (emakumeak) salatu dituzte beren nagusiarengandik (gizona) jasandako sexu erasoak eta nagusikeria edo botere-gehiegikeria. Eta berriz ere, ospe handiko gizonaren aldeko adierazpena bultzatu dute, baita... [+]


Espektakuluen tranpa

Semea futbol talde batean jolasten da eta, kurtso amaieran jokatutako hamaika torneoren artean, Athletic Cup-era gonbidatu dute bere ekipoa aurten. Txapelketak laurehun talde eta 5.000 futbolari inguru batu ditu; haur eta nerabe, senideak eta lagunak kontatu gabe. Itzelezko... [+]


Eguneraketa berriak daude